BİRİNCİL STRES KAYNAKLARI

Objektif Stres Kaynakları: Yaşlının bilişsel bozukluğu, Yaşlının problemli davranışları, Günlük yaşam etkinliklerinde bağımlılık ve hasta direnci

Subjektif Stres Kaynakları: Bakım verenlerin rol yüklenmesi, Bakım verenlerin rol esareti, Yakınlığın kaybı

İKİNCİL STRES KAYNAKLARI

Birincil Kaynaklar: Aile ilişkilerinin bozulması, İş çatışması, İş kaybı, Mali sorunlar

İntrapsişik Stres Kaynaklar:  Benlik kaybı, Bakıcılık yeterliliğinin olmayışı

Doğru yanıt D’dir.

İkincil stress kaynakları şöyle sıralanabilir: Aile ilişkilerinin bozulması, iş çatışması, iş kaybı, mali sorunlar, benlik kaybı ve bakıcılık yeterliliğinin olmayışı.

Kendilik değeri, bireyin sahip olduğu özellikleri değerlendirmesi sonucu kendine yönelik hissettiği duygudur.

Bağlanma, aktif olma, zevk alma, öğrenmeyi sürdürme ve verici olma iyi oluşla doğrudan bağlantılıdır.

Benlik saygısında azalma yaşlı bakımında duygusal güçlüklerdendir. Diğer şıklar fiziksel güçlerdir. 

“Birincil Stres Faktörleri” koşullara yönelik değerlendirmelerin oluşturduğu stres faktörleridir.

Psikolojik iyi oluş yaklaşımına göre iyi oluş 6 boyuttan oluşur.

“Rol çatışması yaşanması” Yaşlı bakımıyla ilgilenen aile üyesinin karşılaşabilecegi seçeneklerdeki diğer stres faktörlerinden farklıdır.

Öznel iyi oluş kavramı yaşam doyumu, olumlu duygular ve düşük düzeyde olumsuz duygular olmak üzere üç temel ögeyle birlikte açıklanmaktadır. Öznel iyi oluş içerisindeki bu üç temel yön kendi içlerinde farklı bölümlere ayrılmaktadır. Yaşam doyumu, hoş vakit geçirme, aşk, evlilik, arkadaşlık vb. yaşamın doyum alınabilecek yanlarını anlatmaktadır. Olumlu duygular; hoşlanma, gurur, bağlılık, sevinç ve haz gibi duyguları kapsamaktadır. Olumsuz duygular ise utanç, suçluluk, üzüntü, kızgınlık ve kaygı gibi rahatsız edici olabi­len duyguları içermektedir.

ABC-X Stres ve Başa Çıkma Modeli: Reuben Hill (1949) tarafından geliştirilmiş Stres ve Başa çıkma Modeli dört faktörü içermektedir. A, stres içeren olayı; B, kaynaklar veya güçlü yönleri; C, algı ve strese verilen anlamı ve X ise stres sonucunu içermektedir. Modelde A olarak isimlendirilen stres olaylarını, bakım verilen yaşlının olumsuz davranışları, bilişsel bozukluğu, günlük yaşam aktivitelerinde bakıcıya bağımlılığı, bakım vermede geçirilen zaman oluşturmaktadır. B olarak isimlendirilen kaynaklar ve güçlü yönleri, başa çıkma davranışlarını ve sosyal destek kaynaklarını ifade etmektedir. C olarak isimlendirilen algı, stres yaşantısının algısı, X olarak isimlendirilen stres sonucu ise bakıcının fiziksel sağlığı ve yaşam doyumunu ifade etmektedir. Doğru yanıt B’dir.

Açık alan, Kör alan, Saklı alan ve Bilinmeyen alan Johari penceresi ile ilişkilidir.

Beş Faktör Kişilik Kuramı’na göre kişilik özellikleri; dışa dönüklük, içe dönüklük, yumuşak başlılık, nörotizm, öz denetim ve gelişime açıklık olarak adlandırılmaktadır.

Objektif Stres Kaynakları: Yaşlının bilişsel bozukluğu, Yaşlının problemli davranışları, Günlük yaşam etkinliklerinde bağımlılık ve hasta direnci

Subjektif Stres Kaynakları: Bakım verenlerin rol yüklenmesi, Bakım verenlerin rol esareti, Yakınlığın kaybı

Doğru yanıt A’dır.

Yaşam kalitesi; kişinin fiziksel sağlığı, psiko-sosyal durumu, bağımsızlığının düzeyi, sosyal ilişkileri, kişisel inançları ve yaşadığı çevrenin özelliklerini kapsayan geniş bir içeriğe sahiptir. Yaşam kalitesi sadece sağlık durumu, yaşam stili, yaşam doyumu, akıl sağlığı ya da mutluluk kavramları ile eş anlamlı olmayıp, çok boyutludur. Yaşamın bir alanındaki kalitesi diğer alanları da etkileyecektir. Örneğin yaşlı yakınına sürekli bakım veren bir kadın kendisi fiziksel olarak bağımsız bir birey olsa da bakım verme durumundan dolayı sosyal katılımı düşük olacaktır. Sürekli bakım verme yaşam kalitesini düşürebilmektedir.

Yaşam kalitesi; kişinin fiziksel sağlığı, psiko-sosyal durumu, bağımsızlığının düzeyi, sosyal ilişkileri, kişisel inançları ve yaşadığı çevrenin özelliklerini kapsayan geniş bir içeriğe sahiptir. Yaşam kalitesi sadece sağlık durumu, yaşam stili, yaşam doyumu, akıl sağlığı ya da mutluluk kavramları ile eş anlamlı olmayıp, çok boyutludur. Doğru cevap C'dir. 

Bakım verenin yaşı, etnik kökeni, cinsiyeti, yaşlıya olan yakınlığı, bakım vermeye gönüllü olup olmaması, eğitim durumu, ekonomik yapısı, hastalığının olup olmaması, baş etme yetenekleri, inançları, sosyal desteği, yaşadığı toplumun kültürel özellikleri bakım verene ait faktörler arasında sayılabilir. Yaşlının davranışsal sorunları ise yaşlıdan kaynaklanan faktörler arasındadır.

Yaşlıların çoğu, çok önemli bir zorunluluk olmadığı sürece yakınları tarafından bakılmak isterler.

“Rol kuramı” bakım vermenin bakım verme üzerindeki etkilerini rol güçlükleri ve rol gelişimi olmak üzere iki farklı bakış açısıyla açıklamaktadır.

Geleneksel kültürlerde aile bağları kuvvetli olduğundan yaşlı bakımı genellikle aile üyeleri tarafından sağlanır.Bireysel kültürlerde kültürel aktarımın nesiller boyu devam etmesinden çok bireylerin gelişimlerine önem verilir. Bu kültürdeki bireyler, birbirlerinin gelişimlerini desteklemek­ten sorumludurlar. Yaşlıların bakımı geleneksel kültürlerde olduğu gibi aile üyeleri tara­fından birncil görev olarak algılanmaz. Bu nedenle yaşlıların bakımı, aile üyelerinin kişisel gelişimini engelleyeceği düşüncesiyle yaşlıların kendi talepleriyle kurumlarda yapılır.

Doğru cevap B şıkkıdır.