Yaşlılıkta Nörolojik Temelli Durumların Bakım ve Rehabilitasyonu Ara 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Alzheimer hastalığının unutkanlık ve hafif kafa karışıklığı şeklinde başlayan belirtiler zaman ilerledikçe şiddetlenir; özellikle yakın geçmişe ait anıları hatırlamak gittikçe zorlaşır. Aşağıdakilerden hangisi bu durumu örneklemektedir?
80 yaşında bir Alzheimer hastasının birgün önce yediği yemeği hatırlayabilmesi. |
80 yaşında bir Alzheimer hastasının askerlik anılarını hatırlayabilmesi. |
80 yaşında bir Alzheimer hastasının kapıyı kilitleyerek evden çıkması. |
80 yaşında bir Alzheimer hastasının gece uyumadan önce dişlerini fırçalaması. |
80 yaşında bir Alzheimer hastasının ilkokul öğretmenini unutması. |
80 yaşında bir Alzheimer hastasının askerlik anılarını hatırlayabilmesi yakın geçmişe ait anıları hatırlamak gittikçe zorlaşırken uzak geçmişi anımsayabilmesine örnektir. Doğru yanıt B'dir.
2.Soru
Beceri gerektiren sıralı aktivitelerin performansındaki bozukluğa ne ad verilir?
Desensitizasyon |
İdeasyonel apraksi |
Neglekt |
Parestezi |
Propriosepsiyon yetersizliği |
İdeasyonel aprakside, nesneye ilişkin kullanım kavramı bozulmuştur. Aktivitelerin kavramsal organizasyonunda bir bozukluk vardır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi demansta bakım modellerinden biri olan azaltılmış stres eşiği modelinde bakımın önemli ilkelerinden biri değildir?
Bakım verenlere davranışları iyi okuması öğretilmeli |
Desteğin sürekliliği sağlanmalı |
Çevre düzenlemesi yapılmalı |
Sosyal etkileşim alanları oluşturulmalı |
Koşulsuz pozitif kabul sağlanmalı |
Azaltılmış stres eşiği modelinde bakımın 6 önemli ilkesi:
- Güvenli İşlevselliğin Artırılması Sağlanmalı
- Koşulsuz Pozitif Kabul Sağlanmalı
- Aktivite ve Uyaran Seviyeleri Bireye Uygun Olarak Ayarlanmalı
- Bakım Verenlere Davranışları İyi Okuması Öğretilmeli
- Çevre Düzenlemesi Yapılmalı
- Desteğin Sürekliliği Sağlanmalı
Doğru cevap D seçeneğidir.
4.Soru
- Bireyin belleği ve kognitif fonksiyonlarında belirgin azalma görülür.
- Belirtileri 40-45 yaşlarında ortaya çıkmaya başlar.
- Özellikle uzak geçmişe ait anıların hatırlanmasında güçlük çekilir.
- Bu hastalıkla birlikte beyin hücreleri zarar görmekte ve kaybedilmektedir.
Alzheimer hastalığı ile ilgili verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I ve IV |
I, III ve IV |
- En yaygın görülen demans tipi olan Alzheimer hasatlığı genellikle 65 yaş sonrasında ortaya çıkmaktadır.
- Hastalığın seyri boyunca, beyin hücreleri dejenere olarak ölür. Buna bağlı olarak bireyin belleği ve kognitif fonksiyonlarında gittikçe belirginleşen bir düşüş gözlenir.
- Alzheimer hastalığının unutkanlık ve hafif kafa karışıklığı şeklinde başlayan belirtiler zaman ilerledikçe şiddetlenir; özellikle yakın geçmişe ait anıları hatırlamak gittikçe zorlaşır.
Doğru cevap D seçeneğidir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi alzheimer hastalığında tedavi, bakım ve rehabilitasyon yaklaşımlarının eğitsel hedeflerinden biridir?
Yaşlının tıbbi, ekonomik ve kişisel özelliklerine uygun beslenmenin sağlanması |
Sağlık profesyonelleri ile hasta yakınları arasındaki işbirliği bilincinin geliştirilmesi |
Santral sinir sistemini olumsuz etkileyen ilaçlardan kaçınılması |
Araya giren diğer sağlık sorunların zamanında ve hekim kontrolünde giderilmesi |
Tedavi hedeflerinin gerçekçi bir çerçevede saptanması |
Sağlık profesyonelleri ile hasta yakınları arasındaki işbirliği bilincinin geliştirilmesi eğitsel hedeflerdendir.
6.Soru
Hipertansiyondan söz edebilmek için sistolik kan basıncının hangi değerin üstünde olması gerekir?
130 mmHg |
140 mmHg |
110 mmHg |
100 mmHg |
90 mmHg |
Hipertansiyondan söz edebilmek için sistolik kan basıncının (büyük tansiyon) 140 ve/ veya diyastolik kan basıncının ise (küçük tansiyon) 90 mmHg ve üzerinde seyretmesi gerekir.
7.Soru
Parkinsonlu bir hastanın ev güvenliğini artırmak için alınması gereken önlemlerden biri değildir?
Dağınıklıklar temizlenmeli, evdeki hareketleri kolaylaştırıcı yaklaşımlar benimsenmelidir. |
Zeminler kaymaz yüzeylerle sabit olmalı,paspaslardan kaçınılmalıdır. |
Tüm mobilyalar güvenli, sağlam ve sabit olmalıdır. |
Yemek alanına kolayca erişilebilmemelidir. |
Sandalyeler sabit olmalı, ayakta durmayı kolaylaştırmak için kol dayanağı ve yeterli oturma yüksekliği bulunmalıdır. |
Ev güvenliği açısından bir kontrol listesi oluşturulmalıdır. Bu listede bulunan bazı maddeler her gün, bazıları ise daha uzun aralıklarla kontrol edilmelidir. Kontrol listesine örnek olabilecek bazı değerlendirmeler aşağıda verilmiştir:
• Dağınıklıklar temizlenmeli, evdeki hareketleri kolaylaştırıcı yaklaşımlar benimsenmelidir.
• Zeminler kaymaz yüzeylerle sabit olmalı,paspaslardan kaçınılmalıdır.
• Tüm mobilyalar güvenli, sağlam ve sabit olmalıdır.
• Sandalyeler sabit olmalı, ayakta durmayı kolaylaştırmak için kol dayanağı ve yeterli oturma yüksekliği bulunmalıdır.
• Ev içerisinde iyi aydınlatma sağlanmalı, karanlık veya loş görünümlü alanlar en aza indirilmelidir. Parlamayı en aza indirmek için panjur ve perdeler ayarlanmalıdır.
• Elektrik, telefon ya da bilgisayar kabloları, yürürken ayağa dolanacak şekilde yürüme parkurunda bulunmamalıdır.
• Ev içerisinde merdivenler kullanılıyorsa basamakları adım genişliğine uygun ve sağlam olmalı, korkulukları bulunmalıdır.
• Yemek alanına kolayca erişilebilmelidir.
8.Soru
- Evre 1: Vücudun sadece bir yarısında motor, yani hareket ile ilişkili bulgular mevcuttur.
- Evre 2: Motor belirtilerin yaygınlığının arttığı evredir ve belirtiler vücudun her iki yarısında da görülür.
- Evre 3: Yürüyüş, hareket sırasında aniden durma (donma) veya küçük, hızlı adımlar ile daha fazla enerji ile gerçekleştirilen motor aktivite ve hareket zorluklarının görüldüğü evredir.
- Evre 4: Denge bozuklukları da gelişmeye başlar.
Yukarıda verilen Parkinson hastalığı evrelerinden hangisi ya da hangileri doğrudur?
I-II-IV |
I-II-III-IV |
I-II-III |
I-II |
III-IV |
Parkinson hastalığı aşağıdaki evrelerden geçmektedir:
- Evre 1: Vücudun sadece bir yarısında motor, yani hareket ile ilişkili bulgular mevcuttur.
- Evre 2: Motor belirtilerin yaygınlığının arttığı evredir ve belirtiler vücudun her iki yarısında da görülür.
- Evre 3: Denge bozuklukları da gelişmeye başlar.
- Evre 4: Yürüyüş, hareket sırasında aniden durma (donma) veya küçük, hızlı adımlar ile daha fazla enerji ile gerçekleştirilen motor aktivite ve hareket zorluklarının görüldüğü evredir.
Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Tek taraflı ihmali olan inmeli bireylere bakım önerileri için aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
Tek taraflı ihmali olan İnmeli kişi, bir sandalyede ya da yatakta otururken başı eğik vaziyette kalmalıdır. |
Tek taraflı ihmali olan kişiyi, ilerleyen aşamalarda doğru pozisyonlamak tedavide yardımcı olabilir. |
Tek taraflı ihmali olan kişinin etkilenen tarafa aktif olarak bakmasını sağlamak için sözlü ve fiziksel bir yönerge verilebilir. |
Tek taraflı ihmali olan kişi çarpraz bantlanarak işaretlenmiş bir çizginin |
Tek taraflı ihmali olan kişi, etkilenmiş eli tutularak önündeki |
Tek taraflı ihmal için bakım önerileri şunlardır:
• Sözlü ve fiziksel yönergeler
Kişinin etkilenen tarafa aktif olarak bakmasını sağlamak için sözlü ve fiziksel bir yönergeye ihtiyaç duyulabilir. Örneğin, “Tabağın sol tarafındaki çatalına bak” diye seslenmek veya etkilenmemiş elini tutup diğer yandaki çatala doğru yumuşakça yönlendirmede bulunmak.
• Pozisyonlama
Erken aşamalarda kişiyi doğru pozisyonlamak yardımcı olabilir. Buna göre, bir
sandalyede ya da yatakta otururken baş vücudun orta hattında tutulmaya çalışılmalıdır ve bu pozisyonu sürdürmesi konusunda kişi cesaretlendirilmelidir. Baş ileriye bakmalı,böylece yaklaşan kişileri ve nesneler dahageniş açıdan görmek kolaylaştırılmalıdır.
• İşaretler
Ortadan bantlanarak işaretlenmiş bir çizginin bulunduğu bir masada oturmak faydalı olabilir. Böylece çizgiye ve ötesine doğru bakmaya çalışmak kolaylaşabilir. Nesneler veya kişisel eşyalar için dikkati etkilenen tarafa
çeken hatırlatıcılar kullanılabilir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi demansın erken dönem belirtilerinden birisidir?
Unutkanlıklar görülür |
Yakın dönemdeki olayları ve kişi isimlerini unutur |
Zaman, gün, mevsim, yer ve olayları anlamada güçlük yaşar |
Davranışsal değişimler görülür (sürekli merak ya da tekrarlanan sorular sormak gibi). |
Öz bakımda yardıma ihtiyaç duyar. |
Erken Dönem Belirtiler Hastalığın ilk 1-2 yılında ortaya çıkan erken dönemde belirtiler çok belirgin değildir. Belirtilerin
başlaması aşamalı olarak gerçekleştiği için belirtileri gözden kaçırmak mümkündür.
• Unutkanlıklar görülür
• Zaman kavramı bozulabilir.
• Kişi, daha önceden bildiği yerlerde zaman
zaman kaybolmaya başlayabilir.
• İletişimde problemler görülebilir. Örneğin
konuşurken sözcük bulmada zorlanabilir.
• Kişisel harcamalarını yönetmede ve karar
almada zorluk yaşayabilir.
• Daha karmaşık ev işlerini yapmada zorluk
yaşayabilir.
11.Soru
- Tremor
- Konuşma bozuklukları
- İdrar kaçırma
- Solunum problemleri
Yukarıdaki belirtilerin hangileri Parkinson hastalığının ileri evrelerinde ortaya çıkar?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, III ve IV |
II, III ve IV |
Bağımlılığın arttığı hastalığın bu ileri evrelerinde, olgularda yutma güçlüğü, konuşma problemleri, kognitif bozukluklar, huzursuzluk, anksiyete, görme sorunları, yazı yazma bozuklukları, daha sık tuvalete gitme ihtiyacı, idrar sıkışması hatta idrar kaçırma, aşırı terleme, cinsel sorunlar gibi geç dönem semptomları gelişebilmektedir. Durum ilerledikçe, ağrı ve solunum problemleri
gibi önemli ve değerlendirmesi gereken diğer konular gündeme gelebilir. Solunum ile ilişkili problemler yerleşmeden önce, ilgili uzman önerileri doğrultusunda müdahalelere başlanmış olmalıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.
12.Soru
İnme sonrası hastalarda ortaya çıkabilen yutma bozukluğu aşağıdakilerden hangisidir?
Hemipleji |
Apraksi |
Dizartri |
Disfaji |
Demans |
Disfaji olarak tanımlanan yutma bozukluğu inme sonrasında hastaların %65’inde ortaya çıkmaktadır. Belirlenmez ve yönetilmezse yetersiz beslenme, pnömni ve engelliliğin artmasına neden olur
13.Soru
I-Öğrenme bozukluğu
II- Dil Bozukluğu
III-Karmaşık dikkat
IV- Yavaş yürüme
Hangi seçenekte demans tanısı konulmak için gereken aktivite eksiklikleri doğru olarak verilmiştir?
I-Öğrenme bozukluğu
II- Dil Bozukluğu
III-Karmaşık dikkat
IV- Yavaş yürüme
Hangi seçenekte demans tanısı konulmak için gereken aktivite eksiklikleri doğru olarak verilmiştir?
I ve II |
III ve IV |
II-III ve IV |
I-II- ve III |
I-II-III ve IV |
Demans, temel nörobilişsel bozukluklardan biri olarak tanımlanmakta ve demans tanısı konulabilmesi için kişinin önceki zihinsel durumuna göre fonksiyonel kaybının olmasını, günlük yaşam aktivitelerinin etkilenmesi ve öğrenme, bellek, dil, karmaşık dikkat ve algısal-motor işlevler ve davranış gibi bilişsel alanlardan en az birinde belirgin bozulma bulunması gerekmektedir. Doğru cevap D'dir.
14.Soru
Türkiye' deki Parkinson hastalığı görülme olasılığı nedir?
100.000’de 111 |
100.000’de 21 |
100.000’de 43 |
100.000’de 95 |
100.000’de 67 |
Dünyanın hemen her yerinde ve her toplumda benzer sıklıkta görülen Parkinson hastalığının Türkiye’deki prevalansı 100.000’de 111 olarak bildirilmektedir.
15.Soru
Dünya nüfusunun yüzde kaçı yaşlı nüfus tarafından oluşturulmaktadır?
%8,7 |
%10,2 |
%15,5 |
%21,8 |
%31,3 |
Dünya nüfusunun %8,7’sini yaşlı nüfus oluşturmaktadır. Doğru cevap A'dır.
16.Soru
Uzun süre boşluğa bakma, uyku sersemliği, gün boyunca ara ara uykuya dalma, düzensiz konuşma gözlenebilir.
Aşağıdakilerden hangisini tanımlar?
Hareket bozuklukları |
Görsel halüsinasyonlar |
Bilişsel problemler |
Uyku bozuklukları |
Dikkat dağınıklığı |
Dikkat dağınıklığı
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bakım verenlerin yaşayabileceği sosyal yüke ilişkin sorunlardandır?
Demanslı hastayı hastanede ya da bakım evinde yatırma |
Kaygı ve depresyon |
Tükenmişlik |
Engellenmişlik duygusu |
İlaçlar, medikal ihtiyaçlar ve tıbbi kontroller |
Aile bireylerinin (eş, çocuk) bakım verdiği durumlarda; demanslı yaşlının bakımı için profesyonel bir hizmete (hastanede ya da bakım evinde yatırma gibi) başvurma konusunda karar vermek, çevre tarafından yadırganma olasılığı nede¬niyle sosyal bir yük oluşturabilir. Doğru cevap A’dır.
18.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi evre 5'teki bir parkinson hastasına verilecek bakım konusunda doğru bir bilgidir?
Günlük en az 30 dakikalık egzersiz programları oluşturulmalıdır. |
Şiddetli titreme problemi varlığında özellikle kesici, delici aletler gibi kişinin kendine zarar verme olasılığı olan birtakım gereçlerin kullanımında oldukça dikkatli olunmalıdır. |
Parkinsonlu yaşlıların yardımcı gereçlere adaptasyonun uzun sürebileceği göz önünde tutulmalı, çalışmalar sırasında düşmeye karşı üst düzeyde güvenlik önlemleri alınmış olmalıdır. |
Yatak kenarına kontrol ve destek yüzeyini artırıcı barların yerleştirilmesi, halı yolluk veya mobilyaların sabitleştirilmesi, takılmaya-düşmeye neden olacak nesnelerin kontrol ve düzenlerinin sağlanması gibi yaşam alanı düzenlemeleri gerekebilmektedir. |
Düşme sonrasında hastalarda hem kendine hem de bakım vericilerine karşı güvensizlik gelişmekte, ayrıca, hareket korkusu da dahil olmak |
Bağımlılığın arttığı hastalığın bu ileri evrelerinde, olgularda yutma güçlüğü, konuşma problemleri, kognitif bozukluklar, huzursuzluk, anksiyete, görme sorunları, yazı yazma bozuklukları, daha sık tuvalete gitme ihtiyacı, idrar sıkışması hatta idrar kaçırma, aşırı terleme, cinsel sorunlar gibi geç dönem semptomları gelişebilmektedir. Bu evredeki hastalara uygulanacak desteğin niteliği de görülen problemlerin içeriğine, şiddetine ve çeşitliliğine göre zenginleştirilmelidir.
Her düzeydeki hareket kısıtlılığına uygun egzersiz programı geliştirilebilmektedir. Evre 5 Parkinson hastalarının da seviyelerine uygun grup aktivitelerine veya bireysel egzersizlere katılımı sağlanmalıdır. Beslenme sırasında çiğneme ve yutma güçlüğü olabileceği, yutkunma sırasında gıda veya sıvıları akciğerlerine kaçırabilecekleri (yani aspire edebilecekleri) unutulmamalıdır. Akciğerlere sıvı kaçışı acil müdahale gerektirebilecek kadar önemli bir
tablodur. Acil durum senaryolarının önceden geliştirilmesi, bu tarz yüksek risk taşıyan durumlarda ne yapılacağının kararlaştırılmış olması önemlidir.
Uyku sırasında özellikle geceleri yüksek bir yastık kullanılması, uykuda gelişebilecek yutkunma-aspire etme problemlerinin daha az yaşanmasına yardımcı olmaktadır. Hatta bazı hastalar uzun oturur
pozisyonda uyumak zorunda kalabilmektedir. Akciğerlere sıvı kaçışı en çok su içerken gelişmektedir.
Bu tarz hastalarda suyun akışkanlığını azaltan kıvam koyulaştırıcılar kullanılabilir. Yutma güçlüğü hastaların yeterli beslenmesini engelleyebilmekte, vücut direncinin düşmesine ve sonuçta diğer hastalıklar açısından da dezavantajlı bireyler olmalarına neden olabilmektedir.
İleri evrelerde yatak içinde veya dışında pozisyon değiştirmek, yeni bir pozisyon almak ve var olan duruşu devam ettirmek başlı başına zorlu bir iştir. Yatak kenarına kontrol ve destek yüzeyini artırıcı barların yerleştirilmesi, halı yolluk veya mobilyaların sabitleştirilmesi, takılmaya-düşmeye neden olacak nesnelerin kontrol ve düzenlerinin
sağlanması gibi yaşam alanı düzenlemeleri gerekebilmektedir. Mümkün olduğunca ferah, yeterli genişlikte, havadar ve aydınlık olan, dinlenme ihtiyacı duyulduğunda emniyetli bir şekilde dinlenmeye geçmeye olanak veren fiziki şartların sağlanması, hastaların ve bakım vericilerin daha rahat ve güvenli hareket etmeleri bakımından kolaylık
sağlamaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.
19.Soru
Kişilerde öne eğik bir beden duruşu yerleşebilir. Hastalık ilerledikçe belirginleşen kötü postür, denge kaybı ve düşme riskini arttırmaktadır.
Aşağıdakilerden hangisini tanımlar?
Mimiklerde azalma ve donuk bir yüz ifadesi |
Denge bozukluğu veya duruş bozuklukları |
Hareketin yavaşlaması ve eklemlerde katılaşma |
Hareket dışı bulgular |
Yürüme bozukluğu |
Denge bozukluğu veya duruş bozuklukları
20.Soru
"Tabağın sol tarafındaki çatalına bak" diye seslenmek veya etkilenmemiş elini tutup diğer yandaki
çatala doğru yumuşakça yönlendirmede bulunmak hangi duyu-algı bozukluğu için bakım önerisi olabilir?
Afazi |
Görsel ihmal |
Tek taraflı ihmal |
İdeasyonel apraksi |
İdeomotor apraksi |
Sözlü ve fiziksel yönergeler; Kişinin etkilenen tarafa aktif olarak bakmasını
sağlamak için sözlü ve fiziksel bir yönergeye ihtiyaç duyulabilir. Örneğin, “Tabağın sol tarafındaki çatalına bak” diye seslenmek veya etkilenmemiş elini tutup diğer yandaki çatala doğru yumuşakça yönlendirmede
bulunmak tek taraflı ihmal için bakım önerileri arasında yer alır. Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ