Yeni Toplumsal Hareketler Ara 11. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Yeni toplumsal hareketin kavramsallaştırılmasına dönük olarak Calhoun tarafından yapılan eleştiri aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir?
Geçici bir harekettir ve kitleleri tam olarak sürükleyemez. |
Toplumsal hareketlerin yaygınlaşmasının moderniteye özgüdür ve "yeni" kavramının kullanımı gereksizdir. |
Zaman içinde devlet erkiyle barış yapılacağından başkaldırının yersiz olduğunu savunmuştur. |
Toplumsal hareketlerin nereye gideceğinin bilinemeyeceğinden sonuçlarının ağır olabileceğini savunmuştur. |
Postmodern akımlar modern sonrasını değil ara dönemi yansıtmaktadır. |
Calhoun, “19. yüzyıl Başlarının Yeni Toplumsal Hareketleri” başlıklı nükteli bir makale ile YTH kavramsallaştırmasına
eleştirel yaklaşmıştır. 19. yüzyılda etnik azınlık kadın ve işçi hakları ile dinsel canlanışa
yönelik düzenli bir biçimde yürütülen hareketlerin de özerklik ve kimlik taleplerini vurguladığını öne sürerek
toplumsal hareketlerin yaygınlaşmasının moderniteye özgü olduğunu ve özel bir açıklama gerektirmediğini
belirtmiştir.
2.Soru
I. Çok çalışma, tutumlu ve disiplinli olma rasyonalitesinin, seküler ve ekonomik bir rasyonaliteye dönüşmesi II. Toplumların geliştikçe ceza hukukunun azalacağına yönelik iddia III. Aynı itibara sahip ve aynı değerleri paylaşan insanların oluşturduğu statü grubunun yol açtığı eşitsizlik Yukarıdakilerden hangileri kapitalizmin Batı’da gelişmesini Protestan ahlâkı ile ilişkilendiren Max Weber'in görüşlerini destekleyen savlar arasında yer alır?
I-II |
II-III |
I-III |
Yalnız I |
Yalnız III |
Weber kapitalizmin Batı’da gelişmesini Protestan ahlâkı ile ilişkilendirmiştir. Batı’da sermaye birikimine yol açan çok çalışma, tutumlu ve disiplinli olma rasyonalitesini Protestan ahlâkına bağlamıştır. Bu ahlâkın gelişmesine John Kalvin adında Lutheryan kilisesine bağlı bir din lideri önderlik etmiştir. Dini motife bağlı olarak ortaya çıkan çok çalışma ve tutumlu olma düşüncesi giderek seküler bir davranış biçimini almış ve “ekonomik rasyonalite”ye dönüşmüştür. Weber sınıf kavramını, insanların hayatta elde edecekleri olanaklar ve piyasadaki mallara sahiplik dereceleri ile ilişkilendirmiştir. Ona göre eşitsizliğin bir başka boyutu da aynı itibara sahip ve aynı değerleri paylaşan insanların oluşturduğu statü grubudur. Weber’e göre bilinç sosyal statü ile ortaya çıkar. Çünkü statü farklılıkları yaşam tarzındaki farklılıkları ortaya çıkarır. Sınıf ve statü kavramları arasında bir ilişki söz konusudur. Piyasadaki mallara sahip olanlar itibar elde edebilmek, başka deyişle statülerini arttırabilmek amacı ile yaşam tarzlarını da birbirlerine yakınlaştırmaktadır. Toplumsal Eylemlilik Yaklaşımı'nın temsilcilerinden olan Weber'in görüşleri I. ve III.'te belirtilmiştir. II. ise Evrimci Yaklaşımlar'ın temsilcilerinden olan Emile Durkheim'ın görüşüdür. Doğru yanıt C şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıda verilen günümüz toplumlarına ilişkin kuramsal ve amprik bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
- Yeni çatışmalar konjonktüreldir.
- Yeni çatışmaların temelindeki dayanışma ağları toplumsallaşma işlevi görmektedir.
- Temsil ve karar alma mekanizmaları ile sivil toplum arasındaki bir boşluk yoktur.
I |
II |
III |
I-II |
II-III |
Günümüz toplumlarına ilişkin kuramsal ve amprik bilgiler şu noktaları vurgulamaktadır:
- Yeni çatışmalar konjonktürel değildir, kalıcıdır. Yeni dayanışma ve hareket biçimleri toplumsal sistemlerin değişmez parçası olmuştur. ?
- Yeni çatışmaların temelindeki dayanışma ağları toplumsallaşma işlevi görmektedir. Bu ağlar gruplaşma ve seçkinlerin oluşumuna yönelik yeni kanallar açar. ?
- Temsil ve karar alma mekanizmaları ile sivil toplum arasındaki mevcut boşluk çağdaş toplumların karmaşıklığı sonucunu doğurmaktadır. ?
Doğru cevap B’dir.
4.Soru
1980 sonrası Türkiye'de Kadın Hareketine dair aşağıda kullanılan ifadelerden hangisi doğrudur?
Kadın hakları konusunda Kuran’a sıkı sıkıya bağlı kalınması görüşünü savunmuşlardır. |
Kadınların politik olarak erkeklerle eşitliğinin sağlanması, aile içi şiddetin ve cinsiyete dayalı işbölümünün ortadan kaldırılması gibi konular öncelikli maddeleri olmuştur. |
Kadınların milletvekili, hatta asker olması talepleri içinde yer alır. |
Bu dönemde Fatma Aliye, Nigâr Hanım, Makbule Leman gibi kadınların, kadın hakları konusunda çalışmaları bulunmaktadır. |
Birinci Dalga Cumhuriyetçi Feminizm bu dönemde ortaya çıkmıştır. |
Kadınların politik olarak erkeklerle eşitliğinin sağlanması, aile içi şiddetin ve cinsiyete dayalı işbölümünün ortadan kaldırılması gibi konular gündemin öncelikli maddeleri olmuştur. Doğru cevap B'dir
5.Soru
I- Kadın yürüyüşleri organize etmek
II- Dayağa, tecavüze, şiddete karşı kampanyalar yürütmek
III- Kadına ve kadınlığa yönelik ayrımcılığın önlenmesi konusunda yapılan eylemler
IV- Sivil toplum kuruluşları ile gerçekleştirilen projelere katılmak
Yukarıdakilerden hangileri feminist düşüncenin aktivist alandaki eylemleri arasında sayılabilir?
I-II |
I-III |
I-II-III |
I-II-IV |
I-II-III-IV |
Aktivizm, toplum içinde olumlu politik değişim yaratmak adına bilinçli olarak yapılan eylemlerdir. Feminist aktivizm ise feminist düşüncenin aktivist alandaki eylemleridir. Günümüzde feminist aktivizm içinde kadın yürüyüşleri organize etmek; dayağa, tecavüze, şiddete karşı kampanyalar organize etmek ve yürütmek; kadına ve kadınlığa yönelik ayrımcılığın önlenmesi konusunda yapılan eylemler ve sivil toplum kuruluşları ile gerçekleştirilen projelere katılmak sayılabilir. Doğru cevap E’dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kolektif davranış biçimlerinden veya gruplarından birisidir?
Alışveriş yapanlar |
Ayaklanmalar |
sosyal medya kullanıcıları |
Burjuvalar |
Rock grupları |
Kolektif davranış biçimlerini şöyle sınıflandırabiliriz: Kalabalık (crowd), çeteler (mobs), ayaklanmalar (riots), panik, çılgınlık (fads), moda (fashions), kamu düşüncesi (public opinion) ve dedi-kodu.
7.Soru
Postendüstriyel kavramını ortaya koyan ünlü Fransız sosyolog kimdir?
Anthony Oberschall |
Manuel Castells |
Alberto Melucci |
Alaine Touraine |
Charles Tilly |
Postendüstriyel kavramını ortaya koyan ünlü Fransız sosyolog Touraine’e göre toplumsal hareket bir toplumsal duruma gösterilen tepki değildir aksine kültürel modellerin kontrolünü hedefeyen çatışmanın bir sonucudur. Doğru cevap D'dir.
8.Soru
“Yoksulluğun kadınlaşması” kavramı Diane Piarce tarafından ilk olarak hangi yılda kullanılmıştır?
1977 |
1978 |
1979 |
1980 |
1981 |
Yoksulluk ve kadınlar arasındaki kavramsal ilişkiyi değerlendirmede önemli bir kavram, “yoksulluğun kadınlaşması” kavramıdır. Diane Piarce tarafından ilk olarak 1978 yılında kullanılmış ve araştırmacı 1970’li yıllarda ABD’de yoksulların 2/3’ünü kadınların oluşturmasına ve zaman içinde kadınların işgücüne katılım oranındaki artışa rağmen 1950-70 arasında kadınların ekonomik konumlarının giderek kötüleşmesine dikkat çekmek üzere kullanmıştır. Doğru cevap B'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1970’ler ve 1980’lerde ileri endüstri toplumlarında ortaya çıkan yeni kolektif davranış biçimlerinin etkilediği hareketlerden biri değildir?
Barış hareketleri |
Nükleer karşıtı hareket |
Azınlık milliyetçilikleri |
Eşcinsel hakları |
Sendikal mücadele |
1970’ler ve 1980’lerde ileri endüstri toplumlarında ortaya çıkan yeni kolektif davranış biçimleri, toplumsal hareket olgusunun yeniden kavramsallaştırılmasına yönelik çalışmaları gerektirmiştir. Barış hareketleri, öğrenci hareketleri, nükleer karşıtı hareket, azınlık milliyetçilikleri, eşcinsel hakları, hayvan hakları, kadın hakları, alternatif tıp, köktenci dinî hareketler, çevreci hareketler ve New Age hareketleri bu dönemde ortaya çıkan hareketlerdir (Laraña, Johnston ve Gusfield, 1994:3). Buna göre E seçeneğinde verilen hareketler bunlardan biri değildir.
10.Soru
Toplumsal hareketlerin sorunlara ya da gerilimlere bir karşılık olarak onları düzeltmek amacıyla ortaya çıktığını savunan görüş aşağıdakilerden hangisidir?
Kolektif Davranış Yaklaşımı |
Katma Değer Kuramı |
Sembolik Etkileşimci Yaklaşım |
Göreli Yoksunluk Kuramı |
Kaynak Hareketliliği Kuramı |
Katmadeğer kuramına göre toplumsal sistemler içinde toplumsal hareketler sorunlara ya da gerilimlere bir karşılık olarak onları düzeltmek amacıyla ortaya çıkar. Bu kuram toplumsal hareketlerin oluşması için belirli koşulların gerekli olduğunu öne süren sosyolog Neil Smelser tarafından geliştirilmiştir. Smelser toplumsal hareketleri, diğer kolektif davranışlar gibi şekillendikleri toplumsal sistemler içinde açıklamaya çalışır. Doğru cevap B'dir.
11.Soru
Programında kadınların milletvekili, hatta asker olması talepleri yer almış, bu talepler aşırı bulunduğu için kapatılan Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kadın partisi olan Kadınlar Halk Fırkası aşağıdaki yıllardan hangisinde kurulmuştur?
1908 |
1919 |
1923 |
1928 |
1934 |
Muhiddin, Cumhuriyet’in ilanından önce, cumhuriyet rejimini kadın haklarının alınması için çok uygun bir zemin olarak görmüştür. 1923 yılında kurulan Kadınlar Halk Fırkası programında kadınların milletvekili, hatta asker olması talepleri
yer alsa da, bu talepler aşırı bulunduğu için, parti kapatılır (Zihnioğlu 2003). Doğru cevap C'dir.
12.Soru
Yeni toplumsal hareketlerin başlangıcı niteliğinde olan 1968 öğrenci hareketleri ilk olarak hangi ülkede görülmüştür?
Batı Almanya |
Fransa |
İtalya |
ABD |
Polonya |
1968 Mayıs’ında Fransa’da başlayan öğrenci hareketleri yaşanan dönüşümün işareti niteliğindedir. Doğru cevap B'dir.
13.Soru
Aşağıdaki kuramlardan hangisi toplumsal hareketleri toplumdan soyutlanmış, toplumla bütünleşememiş bireylerin katıldığı avam, ayak takımı hareketler olarak tanımlamaktadır?
Göreli yoksunluk kuramı |
Katma değer kuramı |
Kolektif davranış kuramı |
Rasyonel tercih kuramı |
Ağ kuramı |
Soru kökünde ifade edilen toplumsal hareketler tanımı kolektif davranış kuramına aittir. Doğru cevap C’dir.
14.Soru
Sınıf ve statü kavramlarını ilişkili olarak ele alan sosyolog kimdir?
Marx |
Comte |
Parsons |
Spencer |
Weber |
Weber sınıf kavramını, insanların hayatta elde edecekleri olanaklar ve piyasadaki mallara sahiplik dereceleri ile ilişkilendirmiştir. Ona göre eşitsizliğin bir başka boyutu da aynı itibara sahip ve aynı değerleri paylaşan insanların oluşturduğu statü grubudur. Weber’e göre bilinç sosyal statü ile ortaya çıkar. C¸ünkü statü farklılıkları yaşam tarzındaki farklılıkları ortaya çıkarır. Sınıf ve statü kavramları arasında bir ilişki söz konusudur. Piyasadaki mallara sahip olanlar itibar elde edebilmek, başka deyişle statülerini arttırabilmek amacı ile yaşam tarzlarını da birbirlerine yakınlaştırmaktadır. Doğru cevap E'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Heywood’a göre YTH’nin (Yeni Toplumsal Hareketler) özelliklerinden biri değildir?
Çoğulcu ve merkezci olmayan yapılarda örgütlenmeye eğilimlidir. |
Performans ve uygulama bakımından adem-i merkeziyetçi, katılımcı, yenilikçi ve teatraldir. |
Yeni sol ile bağlantılıdır |
Yeni orta sınıflara dayalıdır |
Maddecilik sonrası yönelimlere sahiptir. |
Heywood’a göre YTH’nin özellikleri sunlardır:
1. Yeni orta sınıflara dayalıdır.
2. Maddecilik sonrası yönelimlere sahiptir.
3. Az ya da çok ortak bir ideolojiye bağlıdır.
4. Yeni sol ile bağlantılıdır.
5. Performans ve uygulama bakımından adem-i
merkeziyetçi, katılımcı, yenilikçi ve teatraldir. Doğru cevap A'dır.
16.Soru
Dünya ekonomik sisteminde merkez, çevre ve yarı-çevre konumlarının bulunduğunu ancak bu konumların sabit olmadığını ve ülkelerin sistem içerisinde yer değiştirmelerinin mümkün olduğunu savunan Bağımlılık Kuramı temsilcisi kimdir?
Wallerstein |
Bauman |
simmel |
Castells |
Sassen |
Bağımlılık kuramında ön plana çıkan düşünürler “kapitalist dünya ekonomisi” kavramını kullanan Andre Gunder Frank ve Immanuel Wallerstein’dır. Wallerstein, Frank’ın görüşlerini geliştirmiştir. Ona göre dünya ekonomik sisteminde üç konum vardır: merkez, yarı-çevre ve çevre. Frank’tan farklı olarak bu konumların sabit olmadığını ve bazı ülkelerin sistem içinde yer değiştirmelerinin mümkün olduğunu öne sürmüştür. Yarı-çevre ülkeler merkez ve çevre arasındaki kutuplaşmayı azaltıp sistemin kalıcılığını sağlamaktadır.Doğru cevap A'dır.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi demokratikleşme sürecinin toplumsal hareketi destekleme yollarından biri değildir?
Vatandaşlık ilişkisinin kurulması |
Kamu politikası çerçevesinde hakların ve yükümlülüklerin eşitlenmesi |
Vatandaşın etkisinin artması |
Devletin tek söz sahibi olması |
Tamamlayıcı kurumların oluşturulması |
Demokratikleşmenin sağladığı ortam toplumsal hareketleri besler. Demokratikleşme sürecinin toplumsal hareketi destekleme yolları şöyle sıralanabilir;
- Devlet ile vatandaşlar arasında daha düzenli ve kategorik ilişkilerin oluşmasıyla birlikte vatandaşlık ilişkisinin kurulmasının sonucu olarak hak talepleri daha makul ve çekici bir hâl alır.
- Kamu politikası çerçevesinde hakların ve yükümlülüklerin eşitlenmesi sonucunda sosyal eşitsizliklerin giderilmesi, kategori ötesi koalisyonların ve yeni tesis edilmiş kimliklerin önündeki engelleri zayıflatarak toplumsal hareketlerin gelişimini kolaylaştırır.
- Devlet politikasına, kaynaklarına ve personeline ilişkin değişimlerde vatandaşların etkisinin artması ile birlikte hak talebinde bulunmak için yeni fırsatlar ve güvenli bir ortam oluşur.
- Tamamlayıcı kurumların oluşturulması ile seçim kampanyaları, siyasi partiler, sendikalar, ticari kuruluşlar, sivil toplum kurumları ve lobiler gibi kurumlar toplumsal hareketleri besler.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1980'lerden sonra ivme kazanan toplumsal hareketlerden değildir?
Feminist hareket |
Barış hareketi |
Çevreci hareketler |
Dini hareketler |
Marksist hareket |
1968 sonrası dönemde öğrenci hareketleri 1980’lerde eğitim biçiminin dünya çapında dönüşümüyle önemli ölçüde ivme kaybederken, feminist, cinsiyet özgürlüğü, çevreci, barış, dinî ve etnik hareketler de son otuz yılda gelişerek süreklilik kazanmıştır. Doğru cevap E'dir.
19.Soru
Kimliğin genel anlamda ele alındığı iki boyut seçeneklerden hangisidir?
Yerel kimlik -Ulusal kimlik |
Özel kimlik - Genel kimlik |
Bireysel kimlik - Toplumsal kimlik |
Öznel kimlik - Nesnel kimlik |
Öznel kimlik - Sosyal kimlik |
Kimliğin genel anlamda ele alındığı iki boyut "öznel kimlik - nesnel kimlik"tir.
20.Soru
- Hangi toplum söz konusu olursa olsun, toplumsal değişme kaçınılmazdır.
- Toplumsal değişme genelde planlanmadan ortaya çıkar.
- Planlandığı durumlarda öngörülen sonuçlar ortaya çıkabilir.
- Toplumsal değişme tartışmalı bir süreçtir.
Toplumsal değişme sürecine ilişkin yukarıda verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız I |
I-II |
II-III-IV |
I-II-IV |
I-II-III-IV |
Toplumsal değişme sürecinin üç temel ve genel özelliğinden bahsetmek mümkündür:
1. Hangi toplum söz konusu olursa olsun, toplumsal değişme kaçınılmazdır.
2. Toplumsal değişme genelde planlanmadan ortaya çıkar. Planlandığı durumlarda ise öngörülmemiş sonuçlar ortaya çıkabilir.
3. Toplumsal değişme tartışmalı bir süreçtir. Çünkü nasıl yaşanılması gerektiğine dair görüşler birbirleriyle çelişebilmektedir. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ