Yeni Türk Edebiyatına Giriş 2 Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi taşra teşkilatında çalışmaz?
Dizdar
|
Miralay
|
Çeribaşı
|
Mütesellim
|
Kapıkulu |
Osmanlı Devleti, taşra yönetimi için bir bölgeye esas olarak iki yönetici gönderirdi. Bunlar, yürütmeyi üstlenecek olan bey ile yargıyı üstlenecek olan kadıdır. Bu, taşra teşkilat yapısının temelini oluşturur. Bu çerçevede yerel yöneticiler beylerbeyi, sancak beyi ve kadı olarak belirtilebilir. Elbette bu yöneticilere yardımcı olmak üzere görevlendirilen subaşı, şehir kethüdası, kapı kethüdası, dizdar, miralay, çeribaşı (serasker), mütesellim, muhassıl, mutasarrıf, âyan, müşü, naip, müderris, mütevelli, imam vb. gibi görevliler bulunmaktadır.
2.Soru
Anlatı metinlerinin çözümlenmesi konusunda aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Anlatma esasına bağlı bir tür olan şiirin romandan farkı kurmaca bir olayın anlatılmasıdır.
|
Anlatı şiirde kullanılan söz ve anlam sanatlarına değil kurmaca dünyanın elemanları olan kişi, olay, zaman, mekân ve anlatıcı gibi ögelere dayanır.
|
Anlatıda yapı kişi, olay, zaman, mekân ve anlatıcı etkenleri ile tasvir, gösterme gibi tekniklerin kullanılmasından oluşur.
|
Anlatımın anlatılan olaya bir şey katıp katmadığı araştırılmalıdır.
|
Öyküleme anlatılan şeyi daha etkili ve anlamlı kılmalıdır.
|
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıcılık akımını benimseyen devlet adamlarından biri değildir?
Mustafa Sami Efendi |
Cevdet Paşa |
Âli Paşa |
Mustafa Fazıl Paşa |
Nedim Paşa |
Bu devlet adamlarından bazıları şunlardır: Mustafa Reşid Paşa
(1800-1858), Sadık Rıfat Paşa (1807-1858), Mustafa Sami Efendi (ö.1851), Âli Paşa (1815-
1871), Fuat Paşa (1815-1869), Münif Paşa (1828-1910), Safvet Paşa (1814-1883), Sadullah
Paşa (1838-1891), Mustafa Fazıl Paşa (1838-1875), Halil Şerif Paşa (1832-1879), Mahmut
Nedim Paşa (1818-1883), Mithat Paşa (1822-1884). Bu isim listesi genellikle 19. yüzyıl
başıyla 1830’lar arasında doğmuş yaklaşık üç kuşaktan oluşmaktadır. Bu kişilerin bizzat
kaleme aldıkları metinlerden hareketle Tanzimat zihniyetinin ipuçları yakalanabilir (Çetinsaya, 2001b, s. 54-55).
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nin merkez teşkilatında bulunan dairelerden biri değildir?
Divan-ı Hümayun
|
Saray Teşkilatı
|
Babıali
|
Askeri Teşkilat
|
Taşra Teşkilatı |
Osmanlı Devleti’nin yapısını merkez ve taşra teşkilatı olarak iki kısımdan oluşan idari, askerî, mali, ilmî ve adli organizasyonlar oluşturur. Merkez teşkilatı, padişahın merkezi
konumuyla şekillenen Divan-ı Hümayun, saray teşkilatı, Babıâli, askerî teşkilat ve maliye dairelerinden oluşur.
5.Soru
Aşağıdaki bilgilerden hangisi arketip eleştirisi konusunda yanlıştır?
Saint Beuve ve Taine'in pozitivist yaklaşımlarının edebiyat araştırmalarına uygulandığı kuramdır.
|
"Arketip" ilk örnek anlamına gelmektedir.
|
Arketipleri kullanan sanatçı kendi kişisel dünyasını aşarak evrensel gerçeklere dokunmuş olur.
|
E. Cassier, M. Eliade mitlerle ilgili çalışmalarıyla bu anlayışa katkıda bulunmuştur.
|
Bu anlayışa göre sanatçı kendini insanlığın ortak kültürüne eklemiş olur.
|
6.Soru
726 yılında ilk Türk matbaası kuruluncaya kadar Türkçe kitap basılmamıştır. İlk Türkçe kitap hangi padişah döneminde basılmıştır?
III.Selim |
I.Mahmut |
III. Ahmet |
II.Mahmut |
Abdülmecit |
1726 yılında ilk Türk matbaası kuruluncaya kadar Türkçe kitap basılmamıştır. İlk Türkçe kitap ancak Lale Devri’nde Sultan III. Ahmet zamanında basılabilecektir.
7.Soru
Fenomenolojik eleştiri kuramı, modern edebiyatın sorunlarını özellikle hangi açıdan tartışır?
anlam
|
dilin işlevi
|
yazarın niyeti
|
eserin tarihî bağlamı
|
okur ve yazar ilişkisi
|
8.Soru
I. Nizam-ı Cedit Ordusunun kurulması
II. Mühendishâne-yi Bahrî-i Hümâyûn ve Mühendishâne-yi Berrî-i Hümâyûn’un kurulması
III. Yeniçeri Ocağının kaldırılması
IV. Âsakir-i Mansure-yi Muhammediye’nin kaldırılması
Yukarıdaki ifadelerden hangisi askerî alandaki gerilemeyi önlemek için yapılan ıslahat çalışmalarındandır?
Yalnız I |
Yalnız II |
II, IV |
I, II, III |
I, III, IV |
III. Selim’in yarıda bırakmak zorunda kaldığı askerî ıslahatları IV. Mustafa ve II. Mahmut devam ettirir. Mühendishâne-yi Bahrî-i Hümâyûn (1773) ve Mühendishâne-yi Berrî-i Hümâyûn (1795)’un kurulması, Nizam-ı Cedit Ordusunun kurulması (1793), Yeniçeri Ocağının kaldırılması (1826) ve Âsakir-i Mansure-yi Muhammediye’nin kurulması (1826) gibi girişimler hep askerî alandaki gerilemeyi önlemek içindir.
9.Soru
Namık Kemal hangi oyununda Meşrutiyet düşüncesinden söz etmiştir?
İntibah
|
Vatan Yahut Silistre
|
Kara Bela
|
Zavallı Çocuk
|
Gülnihal |
Namık Kemal 1873’te yazdığı ancak adı ve içerği değiştirilerek 1875’te yayımlanan oyunu Gülnihal (Raz-ı Dil)’de meşrutiyet fikrini anlatma yolunda verilen çabayı anlatır.
10.Soru
Aşağıdakilerin hangisi Tanzimat sonrası Türk edebiyatındaki yeni temaların en önemlilerindendir?
Esaret
|
Görücü usulü evlilik
|
Tarih
|
İnce hastalık
|
Kahramanlık
|
11.Soru
İstanbul’da William Churchill adlı bir İngiliz’in devlet teşvikiyle 1840 yılında çıkarmaya
başlanan Türkçe gazete aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Ceride-i Havâdis |
Takvim-i Vekâyi |
Tercümân-ı Ahvâl |
Tasvir-i Efkâr |
İbret |
Ceride-i Havâdis İstanbul’da William Churchill adlı bir İngiliz’in devlet teşvikiyle 1840 yılında çıkarmaya başladığı bu gazete ikinci Türkçe gazetedir. Devlet teşvikiyle yayımlandığı için yarı resmî bir yayındır.
12.Soru
Millî Edebiyat akımının özellikleri dikkate alındığında Faruk Nafiz’in şiirlerinde hangi ölçüyü kullanması beklenir?
aruz ölçüsü
|
bağımsız ölçü
|
klasik ölçü
|
serbest ölçü
|
hece ölçüsü
|
13.Soru
Osmanlı Türkçesinde “nizam-ı serbestane” hangi anlamda kullanılmıştır?
Anayasal Monarşi
|
Sahte Monarşi
|
Tam Monarşı
|
Yarım Monarşi
|
Eksik Monarşi |
Osmanlı Türkçesinde kavram bulunup yaygınlaşıncaya kadar “anayasal monarşi” anlamında “nizam-ı serbestane” [serbest düzen] tabiri kullanılır. “Daha sonra bu tabirin yerine İslamî referansı da olan ‘usul-i meşveret’ terkibi yaygınlaşmıştır.”
14.Soru
Bir veya birkaç dizede aynı ünsüzün yinelenmesine ne denir?
takti’
|
aliterasyon
|
assonans
|
vezn-i benân
|
durgulanma
|
15.Soru
"Sosyolojik eleştiri" olarak da adlandırılır. Edebiyat eserinin üretildiği toplum, çevre ve dönem etkenlerinin önemini vurgular." Verilen bilgi hangi kuramla ilgilidir?
Determinizm (gerekircilik)
|
Anlatımcılık
|
Tarihçi eleştiri
|
Arketip eleştirisi
|
Fenomenoloji
|
16.Soru
I. Ticaret, sanat ve bilimde geride kalmaları
II. Müslüman mekteplerinde okuyamamaları
III. Askerlik gibi devlet hizmetlerinden uzak tutulmaları
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Klasik Osmanlı Dönemi’nde
gayrimüslimlerin özelliklerindendir?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
Klasik Osmanlı Dönemi’nde gayrimüslimler ticaret, sanat ve bilimde ileridedir, Müslüman mekteplerinde okuyamazlardı, askerlik gibi devlet hizmetlerinden uzak tutulmuşlardır.
17.Soru
İslamcılık akımının öncülerinden Ali Suavi’nin 1866’da çıkarmaya başladığı İbret gibi bir fikir gazetesi olan gazetenin adı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Hürriyet |
Tasvir-i Efkâr |
Muhbir |
Tercümân-ı Ahvâl |
Ceride-i Havâdis |
İslamcılık akımının öncülerinden Ali Suavi’nin 1866’da çıkarmaya başladığı Muhbir de
İbret gibi bir fikir gazetesidir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, 16. yüzyılın ortalarına doğru çıkan "Celali İsyanları"nın sebeplerinden biri değildir?
Osmanlı Devleti'nin iktisadi yapısındaki bozulma |
Sosyal sınıflar arasındaki uçurum |
Kadıların halk üzerindeki baskısı |
Mezhepsel ayrımcılık |
Bir padişahı tahttan indirip diğerini çıkarmak |
Celali İsyanları; devletin ekonomik yapısının bozulması, mezhepsel ayrımcılık, sosyal sınıflar arasındaki uçurum ve kadıların halk üzerinde baskısı nedeniyle çıkmıştır. Bu isyanların, padişah değişikliğinin istenmesiyle ilgisi yoktur. Doğru cevap: E'dir.
19.Soru
Yinelemelerin geleneksel olarak en çok bilinen ve uygulananı hangisidir?
aruz
|
hece
|
kafiye
|
mensur şiir
|
serbest şiir
|
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Islahat Fermanı’nın özellikleri arasında yer almaz?
Tanzimat Fermanı’nda da bulunan fakat uygulamada başarılı olmayan birçok maddenin tekrarlanmış olması
|
İltizam usülünün çeşitli düzenlemelerle devamının sağlanacağı
|
Daha önce üstü kapalı geçilen kimi konuların açıkça belirtilmiş olması
|
Yüksek rütbeli memurların, patrik, hahambaşı ve diğer cemaat ileri gelenlerinin önünde okunması
|
Islahat Fermanı’nın açık bir dayatmadan çok sosyal ihtiyaçtan doğması |
Islahat Fermanı sosyal ihtiyaçtan çok açık bir dayatmadan doğmuştur. Zira Islahat Fermanı’nın ilanı öncesindeki en önemli sorun, hatta doğrudan doğruya fermanın hazırlanmasında, ilan edilmesinde etkisi olan olay Kırım Savaşı olarak bilinen ve Avrupa devletlerinin de karışıp taraf olduğu Osmanlı-Rus Savaşıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ