Yurttaşlık ve Çevre Bilgisi Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıda tarifi yapılan yönetim şekli hangisidir?
"İnsanlık tarihinin ilk yönetim şekli olup henüz zenginlik tutkusunun ortaya çıkmadığı insanların yalın yani erdemli bir yaşam sürdükleri ve yazılı yasalara gereksinim duyulmadığı bir dönemin ürünüdür. Platon’a göre bu yönetim biçimi, içerdiği yüksek ahlaksal düzey bakımından ideal devlete en çok benzeyen yönetimdir."
Aşağıda tarifi yapılan yönetim şekli hangisidir?
"İnsanlık tarihinin ilk yönetim şekli olup henüz zenginlik tutkusunun ortaya çıkmadığı insanların yalın yani erdemli bir yaşam sürdükleri ve yazılı yasalara gereksinim duyulmadığı bir dönemin ürünüdür. Platon’a göre bu yönetim biçimi, içerdiği yüksek ahlaksal düzey bakımından ideal devlete en çok benzeyen yönetimdir."
Patriarşi |
Monarşi |
Timokrasi |
Atina demokrasisi |
Demokrasi |
Patriarşi; insanlık tarihinin ilk yönetim şekli olup henüz zenginlik tutkusunun ortaya çıkmadığı insanların yalın yani erdemli bir yaşam sürdükleri ve yazılı yasalara gereksinim duyulmadığı bir döne- min ürünüdür. Bu nedenle, bir sonraki toplumsal aşamaya geçildiğinde artık patriarşiye dönmek ola- naksızdır. Platon’a göre bu yönetim biçimi, içerdiği yüksek ahlaksal düzey bakımından ideal devlete en çok benzeyen yönetimdir. Patriarşi insanlığın gelişip nüfusun artması ile ortadan zorunlu olarak kalkar.
2.Soru
Ulus-devlet yapılanması öncesinde de eşit yurttaşlık ilkesiyle karşılaşılan dönemler olmasına rağmen yurttaşlık mahiyetindeki esas değişim ulus-devletle şekillenmiştir. Yurttaşlık bilincinin inşasında yurttaş olarak görülen bireylerin hak ve görevlerinin yasallaştırılması gerekmektedir.
Yukarıda verilen bilgiye göre yurttaşlık kavramı asıl görünümünü hangi dönemde kazanmıştır?
İlk Çağ’da |
Mutlakiyetçi devlet anlayışının benimsenmesiyle |
Orta Çağ’da |
Modern devlet anlayışının benimsenmesiyle |
Yeni Çağ’da |
Ulus-devlette karşımıza çıkan bir diğer önemli olgu yurttaşlık meselesidir. Ulus-devlet yapılanması öncesinde de eşit yurttaşlık ilkesiyle karşılaşılan dönemler olmasına rağmen yurttaşlık mahiyetindeki esas değişim ulus-devletle şekillenmiştir. Yurttaşlık kavramı bölgesel bir özellik olmaktan çıkıp ulusal bir özellik kazanarak evrensel boyutlara taşınmıştır. Kapitalizmin gelişmesine paralel bir şekilde ortaya çıkan modern yurttaşlık olgusu ulus inşasının en temel öğeleri arasındadır. Yurttaşlık bilincinin inşasında yurttaş olarak görülen bireylerin hak ve görevlerinin yasallaştırılması gerekmektedir.
3.Soru
Auguste Comte'ye göre doğaüstü güçlere olan inancın yerini soyut güçlere ve inançlara bırakan, hukukçuların ve kilisenin güç kazandığı düşünce yapısına sahip toplum hangisidir?
Tarım toplumu |
Askeri toplum |
Sanayi toplumu |
Metafizik düşünce |
Cemiyetler |
Metafizik düşünce yapısına bağlı toplumlarda doğaüstü güçlere olan inancın yerini soyut güçlere ve inançlara bırakmıştır. 1300-1800 yılları arasını kapsayan bu dönemde hukukçular ve kilise güç kazanmıştır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri ICLEI üyelerinin taahhüt verdikleri hedefler arasında yer alır?
- Enerji çıktılarına ve çevresel etkilere dair tahmin raporları oluşturmak
- Çıktılardaki etkilerin azaltılması üzerine hedef geliştirmek
- Yerel çevre eylem planı oluşturmak
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Mevcut üyeler, büyükşehirlerin asli belediyeleri olduğu kadar, büyükşehirlere bağlı ilçe yönetimleriyle de oluşabilmektedir. Uluslararası alanda bağlayıcılığı olan bu yapıya üye olan yönetimler, beş ana hedef üzerinde yerine getireceklerine dair taahhüt vermektedirler. Bunlar Bulkeley’in de bahsettiği gibi (2005), sırasıyla; enerji çıktılarına ve çevresel etkilere dair tahmin raporları oluşturmak; çıktılardaki etkilerin azaltılması üzerine hedef geliştirmek; yerel çevre eylem planı oluşturmak; yerel politikaların uygulamaya konmasını ve devam ettirilebilir olmasını sağlamak için ölçüm çalışmaları gerçekleştirmek ve en nihayetinde bu politikalardan nihai sonuçlar elde etmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bir grubun topluluk olabilmesi için gereken özelliklerden birisi değildir?
Bazen birincil, yüz yüze, yakın olarak da adlandırılan diğerleri ile kişisel ilişki, |
Grup olaylarında ve toplumsal işlevlerin yerine getirilmesinde bireyin duygulu, duyarlı olması |
Grup tarafından yüce ve önemli görülen değerlere inanç |
Grubun diğer üyeleriyle dayanışma duygusu |
Aynı ekonomik düzeyde olması |
“Bir grubun topluluk olabilmesi için; 1. Bazen birincil, yüzyüze, yakın olarak da adlandırılan diğerleri ile kişisel ilişki, 2. Grup olaylarında ve toplumsal işlevlerin yerine getirilmesinde bireyin duygulu, duyarlı olması, 3. Grup tarafından yüce ve önemli görülen değerlere inanç, 4. Grubun diğer üyeleriyle dayanışma duygusu gerekmektedir” (Fichter’den aktaran İçli, 2015 : 49). Doğru cevap E.
6.Soru
Aynı dönemdeki toplum sözleşmesi öğretilerinden farklı olarak ‘yaşam-özgürlük mülkiyet-baskıya karşı direnme’ formülünü ortaya koyarak bireyin temel hak ve özgürlüklerini koruma adına bir siyasi yapılanmanın gerekliliğine dikkat çeken düşünür kimdir?
Hobbes |
Rousseau |
Platon |
Aristoteles |
John Locke |
John Locke insan hakları düşüncesinin gelişimi noktasında en önemli figürlerden biri olarak ortaya çıkmaktadır. Çünkü aynı dönemdeki toplum sözleşmesi öğretilerinden farklı olarak ‘yaşam-özgürlük mülkiyet-baskıya karşı direnme’ formülünü ortaya koyarak bireyin temel hak ve özgürlüklerini koruma adına bir siyasi yapılanmanın gerekliliğine dikkat çekmiştir.
7.Soru
Aşağıdaki kişilerden hangisi liberal iktisadi anlayışın getirdiği serbestinin zararlı yanlarını atarak devlet mekanizmasının etkin olduğu bir sosyal yaşam sistemi oluşturma fikrinin öncülerindendir?
John Hicks |
John Maynard Keynes |
James Meade |
Barbara Ward |
Christopher A. Pissarides |
İkinci Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde ve sırasında gerçekleştirilen toplumsal iyileştirmeler, Avrupa’da yine öncelikli olarak askeri kanatta hissedilmiştir. Özellikle Almanya, lojistik hatlarını ve olası ihtiyaç dağıtım mekaniğini geliştirmek için, daha önce görülmemiş atılımlar meydana getirmiştir. Ancak savaş sırasındaki şiddet ve sonrasında Birinci Dünya Savaşı’ndan daha kötü bir ortam oluşacağı endişesi, işletmeler bazında güçlü sermaye gruplarını endişe içerisine sürüklemiştir. İşte böyle bir ortamda başını John Maynard Keynes’in çektiği sosyal refaha dayalı bir sistem mekaniği fikri daha da güçlenmiş, savaşın ortasında, kendisine bir yol haritası çizme fırsatı bulmuştur. Fikir, liberal iktisadi anlayışı getirdiği serbestinin zararlı yanlarını atarak; devlet mekanizmasının müdahil olduğu bir sosyal yaşam sistemi içermektedir.
8.Soru
Mevcut fiziki coğrafya içerisindeki doğal yaşamın korunması ve alanların iktisadi anlamda yıpratılmadan mümkün oldukça dengeli biçimde sürdürülebilir halde işlevini yerine getirmesini hedefleyen çalışmalar hangi bakanlık tarafından gerçekleştirilmektedir?
Tarım ve Orman Bakanlığı |
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı |
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı |
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı |
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı |
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, mevcut coğrafi düzen içerisindeki toplumsal yerleşme düzenini, sosyal çevre ile düzenli biçimde yapılandırılması ve gerekli ulaşım kanallarının oluşturulması üzerine odaklanmaktadır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, yine aynı coğrafi şartlar altında, mevcut ülke iktisadi mekanizmasının dengesini koruyacak olan doğal kaynakların, verimli ve çevre ile uyumlu biçimde elde edilmesini, pazara kazandırılmasını sağlayan çalışmaları gerçekleştirmektedir. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, mevcut alan üzerinde çalışmasını sürdüren işletmeler ve bu işletmelerin yapılandırdığı sistemlerin yekpare biçimde işlemesini ve çalışma prensipleri esnasında bir uyum mekanizması yaratılmasını sağlamaktadır. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ise, bahse konu olan çalışmaların, sosyal anlamdaki hakların korunması ve işlevselliklerini yitirmemesini hedefleyen çalışmaları yürütmektedirler. Tarım ve Orman Bakanlığı ise mevcut fiziki coğrafya içerisindeki doğal yaşamın korunması ve alanların iktisadi anlamda yıpratılmadan mümkün oldukça dengeli biçimde sürdürülebilir halde işlevini yerine getirmesini hedefleyen çalışmalar gerçekleştirmektedir. Doğru Cevap A seçeneğidir.
9.Soru
Sadece ülkenin iktidar yapısı altında değil, sorumluluk alanları çerçevesinde bütün yerel yönetimleri ile vücut bulan bir sistemi içeren kavrama ne ad verilir?
Sadece ülkenin iktidar yapısı altında değil, sorumluluk alanları çerçevesinde bütün yerel yönetimleri ile vücut bulan bir sistemi içeren kavrama ne ad verilir?
Hukuk |
Sosyal devlet |
Siyaset |
Toplum kuruluşu |
Yerel yönetim |
Sosyal devlet kavramı, sadece ülkenin iktidar yapısı altında değil, sorumluluk alanları çerçevesinde bütün yerel yönetimleri ile vücut bulan bir sistemi içermektedir. Doğru cevap B'dir.
10.Soru
Özgürlüğün somutlaştırılmış biçimi olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Adalet |
Eşitlik |
Hak |
İnsan Hakları |
Hukuk |
İnsanın hiçbir baskı altında kalmadan hür iradesiyle davranabilmesi özgürlük çerçevesinde değerlendirilir. Kişi özgürlüklerinin hukuki yollarla güvence altına alınması da hakları oluşturur. Hak kavramı bir anlamda özgürlüğün somutlaştırılmış biçimidir. Doğru cevap C’dir.
11.Soru
Aşağıdaki hangi ülkenin öncüllüğündeki düşünür kitleleri, kiliseye var güçleri ile karşı koymaya başlamışlardır?
Almanya |
İtalya |
İngiltere |
Fransa |
Rusya |
Protestan hareketinin güç kazanması ile birlikte, Kilise sözü geçen yapısını korumasına rağmen, çok büyük güç kaybetmiştir. Dolayısıyla, Fransız İhtilali’nin ardından, Fransa öncülüğündeki düşünür kitleleri, kiliseye var güçleri ile karşı koymaya başlamışlardır. Doğru cevap D'dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi laik devlet sisteminin temellerini teşkil eden başlıca prensipleri ortaya koymuştur?
Luther hareketi |
Materyalist felsefe |
Reform |
Rönesans |
Fransız ihtilali |
Amerika ve Fransa’daki iki büyük halk hareketi, laik devlet tipinin temellerini teşkil eden başlıca prensipleri ortaya koymuştur. Amerika’nın 1776 tarihli İnsan Hakları Beyannamesi’nde, insanların doğuştan hür oldukları ve bu hürriyetin, hükümetlerce korunması gerekliliğinin altı çizilmiştir. 1789 Fransız İhtilali’nin İnsan Hakları Beyannamesi’nde ise, yine aynı betimlemeler yapılmış, fikir hürriyeti vurgulanmıştır.
13.Soru
- Laiklik, Batı toplumu içinde birden bire ortaya çıkmıştır.
- Laik, “din işlerini devlet işlerinden ayrı tutan sistem” anlamına sahiptir.
- Protestanlığın bir kolunu oluşturan Luther hareketi, giderek din ile devlet işlerini ayıran bir tutuma yönelmiştir.
- Sömürü zihniyetinin sonu laiklik ile gelmiştir.
Laiklik ile ilgili yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
I, II, III |
I, III |
I, II, IV |
II, III, IV |
III, IV |
Verilenlerden II, III, IV numaralı olanlar doğrudur. Doğru cevap D'dir.
14.Soru
Sekülarizasyon'u çağdaşlaşmanın ifade bulduğu bir sistem olarak ifade eden düşünür kimdir?
Freud |
Nietzche |
Hobbes |
Kuçuradi |
Locke |
Sekülarizasyon kavramında, laikliğin temel uygulama prensipleri yanında, bireyin hayatındaki sosyal yaşantısına odaklanmaktadır. Kuçuradi’nin de çalışmalarında bahsettiği sekülarizasyon, çağdaşlaşmanın ifade bulduğu bir sistemi ifade etmektedir.
15.Soru
Bir insan grubunun topluluğu oluşturması için bazı özellikler ve ölçütler belirlenmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu özellik ve ölçütler arasında yer almaz?
Bazen birincil, yüz yüze, yakın olarak da adlandırılan diğerleri ile kişisel ilişki |
Bireylerin aynı yaş grubuna ait olması |
Grup olaylarında ve toplumsal işlevlerin yerine getirilmesinde bireyin duygulu, duyarlı olması |
Grup tarafından yüce ve önemli görülen değerlere inanç |
Grubun diğer üyeleriyle dayanışma duygusu |
Bir insan grubunun topluluğu oluşturması
için bazı özellikler ve ölçütler belirlenmiştir.
“Bir grubun topluluk olabilmesi için;
1. Bazen birincil, yüzyüze, yakın olarak da adlandırılan
diğerleri ile kişisel ilişki,
2. Grup olaylarında ve toplumsal işlevlerin yerine
getirilmesinde bireyin duygulu, duyarlı
olması,
3. Grup tarafından yüce ve önemli görülen
değerlere inanç,
4. Grubun diğer üyeleriyle dayanışma duygusu
gerekmektedir” (Fichter’den aktaran İçli,
2015 : 49).
Doğru cevap B'dir.
16.Soru
Avrupa'da Orta Çağ karanlığının baş aktörü olan kilisenin egemenliğine karşı aklın egemenliğinin savunulması savaşında kilisenin mağlup olmasıyla orta çıkan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Sekülerizm |
Kapitalizm |
Laiklik |
Feodalizm |
Sosyalizm |
Genel anlamda ”din ve devlet işlerinin ayrılması” olarak tanımlanan laiklik, yüzyıllarca geçmişi olan bir mücadelenin sonucu olarak var olmuştur. Avrupa’da Orta Çağ karanlığının baş aktörü olan kilisenin egemenliğine karşı aklın egemenliğinin savunulması savaşında kilisenin mağlup olmasıyla ortaya
çıkmıştır. Laiklik sayesinde Avrupayı karanlığa gömen din egemenliği ortadan kalkmış, dogmanın yerini akıl ve pozitif bilim almıştır. Doğru cevap C'dir.
17.Soru
Devletin var oluşunu ve toplumların evrimini, tanrısal iradeye değil, toplumsal-ekonomik nedenlere dayandırarak açıklayan düşünür kimdir?
Spinoza |
İbn-i Haldun |
Descartes |
Kant |
Hegel |
Ünlü bir Müslüman bilim adamı olan İbn-i Haldun, laik düşüncenin gerçek bir öncüsü olarak ortaya çıkmıştır. Devletin var oluşunu ve toplumların evrimini, tanrısal iradeye değil, toplumsal-ekonomik nedenlere dayandırarak açıklamıştır.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisidir modern devletin, toplumsal ihtiyaç ile gün yüzüne çıkan kavramlardan değildir?
Demokrasi |
Din |
Liberalizm |
Laiklik |
İnsan hakları |
Modern devlet, toplumsal ihtiyaç ve beklentilere göre şekillenmiş ve özgürlük kavramıyla birlikte “demokrasi”, “liberalizm”, “laiklik”, “sekülerizm”, “insan hakları” kavramları gün yüzüne çıkmıştır.
19.Soru
Sosyal devletin anlamını büyük oranda yüklenen en önemli sorumluluk alanı aşağıdakilerden hangisidir?
Sosyal sorumluluk |
Çalışma |
Emeklilik |
Yatırım |
Fon |
Emeklilik, sosyal devletin anlamını büyük oranda yüklenen en önemli sorumluluk alanıdır.
20.Soru
Laiklikle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Din işlerini devlet işlerinden ayrı tutan sistem anlamına gelir. |
Batıdan ithal bir kelime olan laiklik kavramının dilimizde tam bir karşılığı yoktur. |
Laiklik kavramı bugün modern devletin uzantısı olan tüm devlet biçimleri için vazgeçilmez bir unsurdur. |
Bir ülkenin siyasi, sosyal, ekonomik yönleri o ülkenin laiklik modelini belirlemedeki ölçütler arasındadır. |
Laiklik batı toplumunda birden bire ortaya çıkmıştır. |
Laiklik, Batı toplumu içinde birden bire ortaya çıkmamıştır. Onu ortaya çıkaran bir takım nedenler ve olaylar var olmuştur. Bunları kendi oluş şartları içinde tanımadan laiklik hakkında kesin bir hükme varılması doğru değildir. Fransa’da ortaya çıkan bu temel laiklik yapısı içerisinde, sürecin tamamlanmasına kadar yaşanan mücadeleler buna ispat niteliğindedir. Doğru cevap E'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ