Siyaset Felsefesi 2 Ara 4. Deneme Sınavı

Sosyal devlet: Belirli halk gruplarının sosyo-ekonomik durumların ıslahı yoluyla sosyal düzenin sağlanması amacı ve bu temel ilkenin gerçekleştirilmesi için toplumsal yaşantıya çeşitli kamusal tedbirlerle müdahale eden demokratik devlet tipidir.

Doğru cevap D'dir. Adalet söz konusu eylemin içeriğiyle değil, biçimiyle ilgilidir. Kural adaleti türünde temel değer özgürlüktür. “İki kişinin bir işleminde, bu işlemin adaletle ilgili niteliğini işlemin maddi içeriğinden çok, iki tarafın özgür iradesinin karşılıklı bağlantısıyla belirli bir noktada kesişmesiyle yapılıp yapılmadığı belirler” (Denis, Ekonomik Doktrinler Tarihi’nden aktaran Atilla Yayla 2000, s. 74). Bu adalet anlayışının temellerini atanlar ise John Locke (1632-1704) ve David Hume’dur (1711- 1776). I. Kant’ın (1724-1804) da adalet anlayışı yine bu kural adaleti içerisinde ele alınmaktadır. 

Farklı geleneklerden oluşan bireyci anarşizm, bireysel bilincin ve bireysel çıkarın, herhangi bir kollektif organ ya da kamu otoritesi tarafından engellenmemesi gerektiğine inanır (Ward 2004, s. 2). Doğru cevap D'dir.

Yeşil anarşistlerin bir kısmı,doğal yaşama tam bir dönüşü ve göçebe avcı-toplayıcı hayat tarzını savunurlar. Bazı yeşil anarşistlerse, yalnızca endüstri toplumunun ortadan kaldırılmasını savunurken, evcilleştirmeye veya tarım etkinliğine karşı açık bir karşı
duruş sergilemezler.

Bir toplumda para ve bu şekilde bölüştürülebilir nitelikteli şeylerin (şan, şeref, ünvan, servet ve ekonomik değeri haiz diğer şeyler) toplum üyeleri arasında, herkesin yeteneği ve toplum içerisindeki statüsüne uygun olarak dağıtılmasını öngören adalet dağıtıcı adalet olarak tanımlanmaktadır. Dağıtıcı adalet, eşitlik ilkesini kendisine ölçüt almaktadır ancak bu koşulsuz bir eşitlik değildir. Koşulsuzlukla anlatılmak istenen her koşulda, herkese eşit davranmaktır. Doğru cevap A'dır. 

“Maddesel (ekonomik değerlerin) çeşitli halk gruplarının arasında adaletli bir biçimde dağıtılması, işin teşkilatlandırılması ve emeğin karşılığı adaletli bir ücretin sağlanması..” (Aktaran İzveren 1991, s. 102). 1961 anayasasında yer alan bu ileri kazanımlar, sosyal devlet olma yolunda atılan adımlar, ne yazık ki 1982 anayasasıyla sekteye uğramış, liberal politikaların öne çıkmasıyla da son yıllarda sosyal devlet daha çok yaralar almıştır. Doğru cevap D'dir. 

Faşizmin 20. yüzyıldaki başlıca uygulayıcıları, Mussolini, Hitler, Franco, Salazar, Pinochet olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Sınırlı devlet anlayışına göre devletin müdahaleleri, ancak söz konusu hak ve özgürlükleri korumakla ilişkili olduğu ölçüde meşru sayılır. Bu nedenle  devletin keyfi yönetimini engellemek üzere bazı önlemler alınmalıdır. Bu amaçla yöneten ve yönetilenlerin aynı yasaya tabi olmalarını gerektiren anayasal yönetimlerin benimsenmesi (bu yönetimler hukukun üstünlüğü ve kuvvetler ayrılığı ile korunur), demokrasi anlayışının benimsenmesi ve düşünce ifade özgürlüğünün olması gereklidir. Bireysel özgürlüklerin tamamen kısıtlandığı bir yönetim şekli olan totalitarizm anlayışı ve devletin piyasalara müdahalesi ise sınırlı devlet anlayışına uygun olmayan kavramlardır. Doğru cevap B'dir.

Denkleştirici veya düzeltici adalet ise, dağıtıcı adaletin aksine, kişilerin özel durumlarını, yeteneklerini göz önünde bulundurmadan davranmayı gerektirir. Ancak burada uygulama alanı sadece hukuksal alandır. Bir başka deyişle, denkleştirici
veya düzeltici adalet Aristoteles’e göre, hukuki ilişkide taraf olanların eşit muamele görmesini gerektirir.

Farklı ideolojileri benimsemiş kişiler ya da gruplar arasında beliren iletişimsizlik ve çatışma ideolojik kamplaşmayı doğurur.

İdeoloji kavramının kullanımına ilk olarak Antoine D. De Tracy’nin İdeolojinin Unsurları adlı yapıtında rastlanır. Doğru cevap B'dir. 

Akılcılık
Liberalizmin, geleneksel düşünme biçimlerinden ve hiyerarşilerden kurtulma ideali, bireysel seçim ve kararlara duyduğu güven, aslen ardında yatan Aydın-lanma projesinin bir parçası olmasıyla ilişkilidir. Liberalizmin de görünür hale geldiği 18. yüzyıl, Aydınlanma Çağı olarak da anılır. Aydınlanmanın ana teması, Immanuel Kant’ın ünlü “Aydınlanma Nedir? Sorusuna Yanıt” makalesinin hemen başında yer alan mottonun dile getirdiği gibi “bilme yürekliliği göstermekle” iliş-kilidir (Kant 1984, s. 213). Bu açıdan Aydınlanma, insanın batıl inançlardan, ön-yargılardan ve cehaletten kurtularak, tüm değerlendirmelerini aklın ışığında yap-ması isteğinin ifadesidir.

İdeoloji kavramı felsefî-bilimsel bir disiplinin adıdır ve bu disiplin diğer bilimler için bir temel oluşturur. İdeolojinin amacı, düşüncelerin doğal kökenlerini araştırmak, düşünceye ilişkin yanılgıları ve yanlışlıkları ortaya çıkararak toplumsal reformların hizmetine sunmaktır.

Siyasal açıdan devlet iktidarını sınırlandırma amacının ardında, bireysel öz-gürlüklerin ve hakların korunmasını garanti altına alma isteği yatar. Bireysel öz-gürlüklerin ve hakların doğal olduğunu ileri süren liberaller, devleti de bu hak ve özgürlüklerin koruyucusu olarak görevlendirirlerken, aynı zamanda devletin, söz konusu hak ve özgürlüklere keyfi müdahalesini de anayasa ve seçilmiş iktidar aracılığıyla engellemiş olurlar.

Denkleştirici veya düzeltici adalet, dağıtıcı adaletin aksine, kişilerin özel durumlarını, yeteneklerini göz önünde bulundurmadan davranmayı gerektirir. Doğru yanıt A seçeneğidir.