İnsan hakları dendiğinde akla gelen hak ve özgürlüklerden pek çoğu başka kavramlarla hukuk düzeninde yerini almıştır.
Bunlardan kavramlardan bazıları temel haklar, kişi özgürlükleri, kamu özgürlükleri, yurttaş haklarıdır. Dikkat edilirse bu kavramların hepsi de sınırlı bir içeriğe göndermede bulunur. İnsan hakları kavramı
ise doğrudan hakların ve özgürlüklerin hem sahiplerini hem de muhataplarını ifade eder. İnsan hakları kavramı, yürürlükteki hukuk tarafından tanınmış olsun olmasın, ayrım gözetmeksizin tüm insanların
sahip olması gerekli sayılan bütün hak ve özgürlükleri ifade eder, pozitif hukukun dışında ve üstünde bir anlam taşır. Yalnız “olan”ı değil, olması gerekeni de içine alır. Öyle ki kamu otoritelerince reddedilen bazı hak kategorileri bile “insan hakları” kavramının çerçevesinden sürülüp çıkartılmış sayılmazlar. Böylece belirli bir siyasal coğrafya ve tarihsel dönemdeki bir rejim veya otorite reddetse ya da tanımazlıktan gelse bile, insan hakları kavramı bunlara aşkınlığını, yani zamanı ve kültürel mekanı aşan evrenselliğini korumuş olur.