Antropoloji Deneme Sınavı Sorusu #1198471

Aşağıdakilerden hangisi, yerleşik tarımcı yaşama geçişle birlikte tarımsal ürünlerin yoğun biçimde tüketilmesi sonucu görülme oranı %1’den %4’e çıkan ve  “Uygarlık Hastalığı” adı da verilen hastalıktır?


Diş Çürüğü

Salmonella

Trişinoz

Aniasakiasis

Çiçek Hastalığı


Yanıt Açıklaması:

Yerleşik tarımcı yaşama geçişle birlikte tahılların (karbonhidratların) ve nişasta-şeker içeren başka tarımsal ürünlerin yoğun biçimde tüketilmeye başlamasıyla, ağız ve diş hastalıkları, özellikle diş çürüğü yoğunlaşır. Paleolitik avcı-toplayıcılarında ise diş çürüğü neredeyse yok gibidir. Örneğin üst Paleolitik dönem insanlarında çürük yalnızca %1 oranında rastlanan bir diş hastalığıydı; oysa istikrarlı biçimde yerleşik yaşama geçildikten sonra, bilhassa yoğun yabani tahıl tüketen Çayönü Neolitik insanlarında bu oran birdenbire %4’e çıkmaktadır (Özbek, 2004). Klasik çağlardan itibaren unlu ve şekerli yiyeceklerin tüketiminde neredeyse sıçrama yaşanması ve bu tür beslenmenin insan beslenmesinin temeli olması, çürük oranında da sıçramaya neden olmuştur. Bu nedenle diş çürüğüne uygarlık hastalığı adı verilmektedir.

Ancak özellikle hayvan evcilleştirmesinin ardından ekonomik değer kazanan pek çok memeli hayvanla haşır neşir hale gelen insanlar, çiçek hastalığı, grip, verem, sıtma, veba, uyku hastalığı, kızamık ve kolera gibi, hayvan hastalıklarının evrimleşmiş biçimleriyle de karşı karşıya geldiler. Gelişen yeme-içme alışkanlıkları da pek çok hastalığa kaynaklık etti. Doğrudan doğruya bakterili yumurta ve et yemekle geçen Salmonella ya da domuzların iyice pişirilmeden yenmesinden doğan Trişinoz veya Japonların çiğ balık tüketimine bağlı olarak yakalandığı Aniasakiasis gibi, hastalıklı hayvanları yemekten kaynaklanan hastalıklar olduğu gibi, hayvanların taşıdığı hastalıklara maruz kalmak sorunun temel kaynağıdır.

Yorumlar
  • 0 Yorum