EĞİTİM YAPILARI
Eğitim; bireyleri ve toplumu geleceğe hazırlar. Toplumun genel değerleri ve amaçları eğitimi
yönlendirir; demokrasi, eşitlik, özgürlük, bireysellik veya toplumsallık konusundaki
genel yaklaşımları ve ahlaki değerleri eğitim sistemine ve dolayısıyla okul binaları planlamasına
yansır (İnceoğlu, M., Pulat, G., 1993: 92).
Eğitim ve öğretim amaçlı yapı tipleri; kreşler ve anaokulları, ilköğretim okulları, orta
dereceli okullar (liseler ve meslek liseleri), eğitim kampüsleri, yükseköğretim tesisleri olarak
gruplandırılabilir. Eğitim yapıları pedagojik görüşlere göre planlanıp programlanması
gereken bina türleridir.
Eğitim yapılarının, konut bölgelerinden kolay ulaşılan, ana trafik akslarını kesmeyen,
yeterli güneş alan ve fazla eğimli olmayan arsalarda yer alması gerekir. Okulun arsa içinde
yerleşmesinde, açık alanların fonksiyonlarına uygun olarak dengeli dağılımına dikkat
edilmelidir.
Bu açık alanlar; oyun alanları, spor alanları, uygulama alanı ve tören alanıdır. Tören
alanı bunlar içinde dışarıya doğrudan bağlı olanıdır. Tören dışı saatlerde oyun ve spor
amacıyla da kullanılabilir. Oyun alanının ve uygulama alanlarının güneşli güney bahçesinde,
rüzgârdan korunmuş bir konumda olmaları yararlıdır. Spor alanları içinde rüzgârdan
korunmuşluk istenen bir özelliktir. Okul arsası çevresindeki yapıların ve mevcut ağaçların
arsa üzerindeki gölge vb. etkileri de yerleşme de dikkate alınır.
Dersliklerin güneşli bir yöne yönlendirilmesi isteği bunların belirli bir düzen içinde
çözülmesini gerektirir. Bu nedenle derslik düzenine bağlı bazı planlama sistemleri oluşmuştur
(Çevik, S. ve diğerleri., 1993:129 -130).
Günümüzde tekil eğitim binası yerine ihtiyaç duyulan yerlerde valiliğin teklifi ve Bakanlık
onayı ile “eğitim kampüsleri” kurulabilir. “Eğitim kampüsleri”, yatakhane, yemekhane,
laboratuvar, kütüphane, spor alanları, rehberlik ve sağlık ünitesi, konferans salonu,
çok amaçlı salon gibi yerlerin ortak kullanılmasına yönelik daha kapsamlı binalar grubudur
(http://mevzuat.meb.gov.tr/html/2618_10.html), 17.03.2014.
Üniversiteler genellikle bir yerleşke içerisinde yer alan farklı fakültelerden meydana
gelir. Kampus planlaması da farklı bir deneyim ve bilgi gerektirir. Fakülte eğitim binalarının
yanı sıra öğrenci ve öğretim elemanları ile çalışanlar için gerekli sosyo-kültürel
mekânlar da yerleşke içerisinde yer almalıdır.