19. yüzyıla gelene kadar genel olarak Aristoteles'in mantık kuramı geçerliliğini korumuştur. Aristoteles mantığının aşılması ve mantığın günümüzdeki biçimiyle geliştirilmesi 19. yüzyılın ikinci yarısında yapılan çalışmalar sayesinde mümkün olabilmiştir. Frege, özellikle tümdengelimsel mantığın bugün ayrılmaz bir parçası olan niceleme mantığını geliştirmiştir. Tümdengelimsel mantık üzerinde Peirce'nin da çalışmaları bulunmaktadır. Öte yandan Peirce'nin ilgi alanı bununla sınırlı kalmamış, bilimlerin gelişmesi açısından son derece önemli olan tümevarım mantığı konusunda da özgün çalışmalar yapmıştır. Bunların yanı sıra, olgulardan başlayan ve bu olgulardan hareketle, söz konusu olguları en iyi açıklayan varsayımı ortaya koymaya çalışmış, abdüktatif çıkarım konusu ile de özellikle ilgilenmiştir. Günümüzde bu çıkarım biçimi, akıl yürütme ile en iyi açıklamaya ulaşma olarak da anılmaktadır. Darwin'ci evrim kuramının bazı yaklaşımlarını Hegel'in düşünce  sitemine benzer, mutlak bir idealizm ile birleştirmeye çalışmıştır. Peirce, gerçekliğin özü itibari ile zihinsel bir içeriği olduğunu ve akli bir amaca doğru devindiğini savunmuştur. Peirce'ı günümüzde de tartışma değer kılan bu metafizik yaklaşımları değil, kendisinin pragmatizm olarak adlandırdığı bir düşünce biçimidir. Peirce, bu sözcüğü düşünsel olanla (kavramlar, kanılar, kuramlar vb.) kılgısal/pratik olan (edimler, eylemler vb.) arasındaki sıkı bağları ön plana çıkarmak için kullanmaktadır. Peirce, pragmatizm yerine bazen pratikçilik ya da eleştirel sağ duyuculuk terimlerini de kullanmıştır. Dewey'in kullandığı araçsallık teriminin pragmatizm ile çok yakın bağları vardır. Dewey, kullandığımız kavramların araçsal bir işleve sahip olduklarını vurgulamak üzere bu terimi kullanmaktadır. Dewey de tıpkı Peirce gibi edimsel olanla düşünsel olan arasındaki bağları ön plana çıkarmaktadır.