Çağdaş Felsefe 2 Deneme Sınavı Sorusu #875065

Aşağıdaki belirlemelerden hangisi Bergson’un “felsefe” anlayışının dışındadır?


Felsefe bir bilimdir.

Felsefe biyoloji bilimini model almalıdır.

Felsefe, her türlü metafizikten bağımsız olmalıdır.

Bilimler ile felsefe arasındaki fark bir yöntem farkı değildir.

Felsefenin amacı evrenin dinamizmini kavramaktır.


Yanıt Açıklaması:

Bergson’un ikici (düalist) bir varlık anlayışı vardır. Varlık, mekânsal olan madde ile zamansal olan tinden meydana gelmiştir. Bu iki varlık tarzı arasındaki fark yapısal bir farktır. Dolayısıyla birbirinden farklı olan bu iki varlığa ilişkin bilme tarzları da farklıdır. Bilinç hayatında yaşantılar sürekli bir değişim içinde bulunurlar. Bilinç yoğunluklardan ibaret bir çokluktur. Ancak, bu çokluk aynı zamanda da parçalanmaz bir birliktir. Zekâ maddeyi bölünebilir ve parçalanabilir niceliklerden müteşekkil olarak kavrayabildiği hâlde yaşantılar ve bilinç hâlleri ancak sezgi ile bilinebilirler. Eski felsefe ve bilim, bu değişimi mekâna bağlamış, harekete indirgemiş ve saat kadranlarının da gösterdiği bu harekete “zaman” demiştir. Oysa gerçek zaman “sürem”dir. Bilinç hâllerimizin değişiminde anların birbirini içermesidir. Sürem hem değişken hem de özdeştir. Sezgiyle yakalanan bu gerçeklik hem varlık hem de değişimdir. Bergson değişimi reddeden varlık felsefelerini de varlığı reddeden değişim anlayışlarını da eleştirir.

Yorumlar
  • 0 Yorum