1747'de Nadir S¸ah'ın ölümünden sonra İran'da ortaya çıkan kargaşa ortamı ve yö- netimin zayıflamasından yararlanan Kuzey Azerbaycan "bey"leri küçük devletler (Han-lıklar) kurmuşlardı. 1801'de Gürcistan'a yerleşen Ruslar 1804'ten itibaren bu Azerbaycan "Hanlık"larını ortadan kaldırdılar ve İran topraklarına girdiler. 1813'te C¸arlık Rusya ve İran arasında imzalanan Gülistan Anlaşması ile Azerbaycan toprakları Kuzey ve Güney olmak üzere ikiye bölündü. Böylece Rus istilasının Azerbaycan tarihindeki en önemli ve kalıcı sonucu ortaya çıktı. Azerbaycan'ın nüfus ve toprak bakımından en büyük hissesi İran'da kalmıştı.