Çağdaş Türk Edebiyatları 1 Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi II. Dünya Savaşı’nın işlendiği belli başlı piyeslerden biri değildir?
Hücum Davam Édir |
Çetin Dere |
Aslan Yatağı |
Bakı Muharibesi |
İntigam. |
Bakı Muharibesi”nde, 1919’da Gence’de kurulan Millî Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Türk ordusunun da yardımıyla Bakû’yu Bolşeviklerden kurtarması anlatılır. Doğru cevap D'dir.
2.Soru
Güney Azerbaycan’da bu bölgedeki edebiyatta en çok rağbet gören nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
Güney Azerbaycan’da bu bölgedeki edebiyatta en çok rağbet gören nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
Klasik şiir |
Edebi^ |
Gazel |
Sufi |
Tebriz |
Asrın başlarında bu bölgedeki edebiyatta en çok rağbet gören nazım şekli gazeldir. Bu devrin gazellerinde, geleneksel şiir anlayışı ve konuları yanında, gittikçe daha belirgin bir ha^l almaya başlayan gerçek insani^ duyguların, kişisel duygu ve düşüncelerin, hayata gerçekçi bir şekilde bakışın ifade edildiği görülür.
3.Soru
Azerbaycan edebiyatında sosyal sorunları yazdığı tiyatro oyunlarında işleyen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Mirze Feteli Ahunzade |
Bakınov Gutsi |
Mirze Mehdi Şukûhî |
Mirza Ali Ekber |
Gasımbey Zâkir |
Azerbaycan edebiyatında sosyal sorunları yazdığı tiyatro oyunlarında işleyen sanatçı "Mirze Feteli Ahunzade"dir. Ahunzade, Azerbaycan'da modern edebiyatın kurucularındandır.Doğru yanıt: A'dır.
4.Soru
“Terceme-i Hacı Ebilmenih” adlı eseri münacat, kasideler, manzum hikâyelerden oluşan edebiyatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Ebilmenih Kargali |
Hibetulla Salıhov |
Şemsetdin Zeki |
Tacetdin Yalçıkul |
İsmail Gaspıralı |
“Terceme-i Hacı Ebilmenih” adlı eserinde bir kısmını Hac ziyaretinde yazdığı tahmin edilen münacat, kasideler, manzum hikâyeler bulunur. Bu eserde kendisi hakkında da bilgiler verir.
5.Soru
Azeri edebiyatında zamanla “Sovyet ideolojisi”nin dışına taşan gerçek millî duyguların ve emellerin anlatıldığı bir vasıtaya dönüşen durum aşağıdakilerden hangisidir?
Garp (Batı) Mevzuu |
Şark (Doğu) Mevzuu |
Cenub (Güney) Mevzuu |
Cenub-i şarki (Güneydoğu) Mevzuu |
Şimal (Kuzey) Mevzuu |
Stalin devrinde her türlü millî duyguyu terennüm etmeden ürkmüş bulunan Kuzey Azerbaycanlı şairler bu “Cenup mevzuu”na sığınıp duygularını dile getirdiler. Böylece “Cenup mevzuu” zamanla “Sovyet ideolojisi”nin dışına taşan gerçek millî duyguların ve emellerin anlatıldığı bir vasıta oldu.
6.Soru
Lirik şiirleri, etkili satirik manzumeleriyle şöhret kazanmış olan, XIX. yüzyılın en büyük şairi şıklardan hangisidir?
Mirze Şefi Vâzéh |
F. Ahundzade |
Abbasguluağa Bakıhanov Güdsî |
Gasımbey Zâkir |
Séyit Azim Şirvanî |
Séyit Azim Şirvanî (1835-1888) (Azerî Türkçesinde “Séyid Ezim”), XIX. yüzyılın en büyük şairidir. Lirik şiirleri, etkili satirik manzumeleriyle şöhret kazanmıştır.
7.Soru
Rus yönetimi altında yaşayan Türk aydınları ile Osmanlı devletinde yaşayanlar arasında alfabe konusunda ne gibi farklar vardı?
Arap harfleriyle herhangi bir şey basma, Arap harflerinin yapısı itibarıyla uzun zaman |
Alfabe problemi Rusya'da rahat konuşulurken Osmanlı'da üstü kapalı tartışılabiliyordu. |
Osmanlı aydınları, harflerin şekillerini (başta ortada, sonda) standartlaştırıp dizgi işlerini biraz fdaha kolaylaştırdılar. |
Türkiye’de Arap harflerinin Türk dilinin yapısına uygun olmadığı ileri sürülmeye, Arap harflerini ıslah etmek için çareler aranmaya başladı. |
Rusya’da Kazan’ın düşmesiyle başlayan Hristiyanlaştırma hareketlerinde misyonerler, XVIII. yy.ın ortalarından itibaren Kiril alfabesini Müslüman olan veya olmayan çeşitli Türk boylarının dillerinde dinî metinleri yazmak ve bastırmak için kullandılar. |
Rus yönetimi altında yaşayan Türk aydınları arasında alfabe problemi Türkiye’den
daha rahat bir şekilde tartışılıyor, hükûmet buna engel olmuyordu. Hâlbuki Osmanlı devletinde Arap harflerinin ancak ıslahından bir dereceye kadar söz edilebiliyor, değiştirilme fikri aydınlar arasında kapalı bir şekilde tartışılıyordu. Bu sebeple Rusya’daki Türkler arasında alfabe problemi XX. yy. başlarından itibaren giderek daha fazla tartışılır bir hâle geldi.
8.Soru
1875’te Bakû’da yayımlanan Rusya Türklerinin ilk Türk gazetesinin adı şıklardan hangisidir?
Ekinçi |
Ziya |
Ziya-yı Kafkaziyye |
Keşkül |
Tezkire |
1875’te Bakû’da yayımlanan Rusya Türklerinin ilk Türk gazetesinin adı Ekinçi’dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Azerbaycan edebiyatının ilk realist romanlarından biridir?
Ziya-yi Gafgasiyye (1880-1884) |
Mesalikü’l Muhsinin (1905) |
Bahadır ve Sona (1896-1899 |
Mektubât-ı Şéyda Bey Şirvanî (Muallimler İftiharı 1898, Gelinler Hamayili, 1900) |
Aldanmış Kevakib’i (1859) |
Sultan Mecid Genizade (1866-1937), Azerbaycan edebiyatının ilk realist romanlarından biri olan iki bölümlük Mektubât-ı Şéyda Bey Şirvanî (Muallimler İftiharı 1898, Gelinler Hamayili, 1900) ve ilk realist hikâyelerden kabul edilen Allah Hovfu (1906) ile Gurban Bayramı, Yahud On Gün Riyazet (1907) gibi eserleriyle modern hikâye ve roman türünün gelişmesine hizmet etmiş, ayrıca birçok tiyatro eserini tercüme veya adapte ederek, rejisörlük yaparak Azerbaycan tiyatro ve sahnesinin gelişmesinde de önemli rol oynamıştır.
10.Soru
Sovyet hükûmeti'nin Bakû’da I. Türkoloji Kurultayı’nın toplanmasını sağlaması hangi yılda olmuştur?
1925 |
1926 |
1927 |
1928 |
1929 |
Bu faaliyetler sonunda, Türk aydınları arasında Arap harflerinin ıslahı veya Latin harfleriyle değiştirilmesi yolundaki eğilimlerin artık olgunlaştığını gören Sovyet hükûmeti 1926’da Bakû’da I. Türkoloji Kurultayı’nın toplanmasını sağlar.
11.Soru
1917 Rus Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği Türk dilinin aşağıdaki alfabelerden hangisinde yazılması düşüncesini destekler?
Latin alfabesi |
Yunan alfabesi |
Kiril alfabesi |
Uygur alfabesi |
Arap alfabesi |
1917 Rus Devrimi’nden sonra hem ıslah edilmiş Arap alfabesinin hem de Latin harflerine geçmek isteyen aydınların sayısı bir hayli artar. Sovyetler Birliği yönetimi, kendi amaçlarına daha uygun bulduğu için Latin alfabesine geçmek isteyen aydınları destekler.
12.Soru
1813'te C¸arlık Rusya ve İran arasında imzalanan hangi antlaşma ile Azerbaycan toprakları Kuzey ve Güney olmak üzere ikiye bölündü?
1813'te C¸arlık Rusya ve İran arasında imzalanan hangi antlaşma ile Azerbaycan toprakları Kuzey ve Güney olmak üzere ikiye bölündü?
Gülistan Anlaşması |
Gürcistan Antlaşması |
Azerbaycan Antlaşması |
Çarlık Antlaşması |
Hanlık Antlaşması |
1747'de Nadir S¸ah'ın ölümünden sonra İran'da ortaya çıkan kargaşa ortamı ve yö- netimin zayıflamasından yararlanan Kuzey Azerbaycan "bey"leri küçük devletler (Han-lıklar) kurmuşlardı. 1801'de Gürcistan'a yerleşen Ruslar 1804'ten itibaren bu Azerbaycan "Hanlık"larını ortadan kaldırdılar ve İran topraklarına girdiler. 1813'te C¸arlık Rusya ve İran arasında imzalanan Gülistan Anlaşması ile Azerbaycan toprakları Kuzey ve Güney olmak üzere ikiye bölündü. Böylece Rus istilasının Azerbaycan tarihindeki en önemli ve kalıcı sonucu ortaya çıktı. Azerbaycan'ın nüfus ve toprak bakımından en büyük hissesi İran'da kalmıştı.
13.Soru
Stalin'in ölümünden sonra her ne kadar Türk boyları alfabelerinden kaldırmaya çalışsalar da, yine de geriye kalan Rusçada olan ve Türk lehçelerinde bulunmayan hangi ses ve harfler zorla kabul ettirilmiştir?
"yo", "yu", "ya" gibi çift sesleri karşılayan harfler veya sadece Rusçada olan "ts", "Sç", harfleri ve kalınlık, incelik belirten harfler
|
"ye", "yu", "ya" gibi çift sesleri karşılayan harfler veya sadece Rusçada olan "ts", "Sç", harfleri ve kalınlık, incelik belirten harfler
|
"ye", "yu", "ya" gibi çift sesleri karşılayan harfler veya sadece Rusçada olan "tş", "Sç", harfleri ve kalınlık, incelik belirten harfler
|
"ye", "yu", "ya" gibi çift sesleri karşılayan harfler veya sadece Rusçada olan "ts", "St", harfleri ve kalınlık, incelik belirten harfler
|
"ye", "yu", "ya" gibi tek sesleri karşılayan harfler veya sadece Rusçada olan "ts", "Sç", harfleri ve kalınlık, incelik belirten harfler
|
14.Soru
Azerbaycan Türkçesinde aydınlanma çağı münevverleri manasına gelen, cemiyette ve din anlayışında yenileşmeyi, ıslahatı arzu eden ve bu yolda özellikle eğitim alanında çalışmalar yapan, eğitici fikrî, edebî, ilmî eserler yazan, aynı ideallerle gazetecilik yapan aydınları tanımlamak için kullanılan terim aşağıdakilerden hangisidir?
Dekabrist |
Maarifçi |
Mektepdâr |
Müfti |
Usul-i Cedid |
XIX. yüzyılın sonlarında, Modern Azerî edebiyatının oluşumunda ve gelişmesinde büyük rol oynayan, cemiyette ve din anlayışında yenileşmeyi, ıslahatı arzu eden ve bu yolda özellikle eğitim alanında çalışmalar yapan, eğitici fikrî, edebî, ilmî eserler yazan, aynı ideallerle gazetecilik yapan aydınlara Azerbaycan Türkçesinde aydınlanma çağı münevverleri manasına “maarifçiler” denilmektedir. Doğru yanıt B'dir.
15.Soru
Necef Bey’in 1896Da yazdığı ilk trajedi şıklardan hangisidir?
Müsibet-i Fehreddin |
Év Terbiyesinin Bir Şekli |
Gemi Lövbersiz Olmaz |
Daldan Atılan Daş Topuğa Deyer |
Sonraki Pişmanlık Fayda Vérmez |
Necef Bey, 1896’da ilk trajedi (facia) olan Müsibet-i Fehreddin’i yazdı.
16.Soru
Celil Memmedg·uluzade’nin üç ayrı memlekette okuyan üç kardeş ve Azerbaycan’da kalan kız kardeşleri üzerinden farklı dünya görüşlerini ele aldığı eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Çay Destgâhı |
Ölüler |
Anamın Kitabı |
Lâl |
Deli Yığınçağı |
Celil Memmedg·uluzade’nin üç ayrı memlekette okuyan üç kardeş ve Azerbaycan’da kalan kız kardeşleri üzerinden farklı dünya görüşlerini ele aldığı eseri Anamın Kitabı’dır. Anamın Kitabı, Memmedg·uluzade’nin edebiyat anlayışını, siyasi-sosyal görüşlerini bütün açıklığıyla ortaya koyar. Piyesteki üç kardeş, biri Türkiye’de, biri Rusya’da ve biri de İran’da olmak üzere üç ayrı memlekette okumuştur. Kız kardeşleri ise Azerbaycan’da annelerinin yanında terbiye görmüştür. Kardeşler tahsillerini tamamlayıp ana ocağına dönünce geçinemezler, ne yapacaklarını şaşırırlar. Üç ayrı insan, üç ayrı dünya görüşü karşı karşıyadır. Kız kardeşleri doğru olan yolu bulur; yani Azerbaycan’ın yolunu. Bu yazarın kendisinin de benimsemiş olduğu bir sentezdir. Doğru cevap C’dir.
17.Soru
Azeri sahnesinin llk operası kim tarafından yazılmıştır?
Üzeyir Hacıbeyli |
Celil Memmedguluzade |
Ebdürrahim Bey Hağverdili |
Mirze Aliekber Sabir |
İsa Hüseyinov |
Hacıbeyli 1920'den önceki yıllarda Aslı ve Kerem, Leyli ve Mecnun ve daha pek çok eseri kendisi yazıp besteleyerek Azeri sahnesinin ilk operalarını yaratmıştır. Cevap a şıkkıdır.
18.Soru
I. Abdurrahim Talibov
II. Zeynelabidin Şirvanî
III. Mirze Ağa Tebrizî
Yukarıdakilerden hangisi / hangileri hem Azerbaycan'da hem de İran'da yeni edebiyatın ilk temsilcileridir?
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Güney Azerbaycan’da ve aynı zamanda İran’da, yeni edebiyatın ilk temsilcileri arasında
Türk olmalarına rağmen geleneğe uyarak eserlerini Farsça yazan Abdurrahim Talibov,
Zeynelabidin Şirvanî, Mirze Ağa Tebrizî sayılabilir.
19.Soru
"1920’den sonra yazdığı eserlerde, Aydın (1919-1921), Ogtay Éloğlu (1923) ve Od Gelini (1928)’nde artık sosyalist düşüncenin etkisi altındadır. Aynı dönemlerde Azerbaycan Dram Tiyatrosu’nda yönetici ve rejisör olarak çalışır. Bu eserlerinde cemiyetin bozuk yanlarını şiddetle tenkit eder, devrin ütopik bir hayali hâline gelmiş bulunan “sosyalist düzen”in kurulmasına yardımcı olmaya çalışır."
Hakkında yukarıdaki bilgiler verilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
İlyas Efendiyév |
Semed Vurğun |
Cefer Cabbarlı |
Sabit Rehman |
Enver Memmedhanlı |
Verilen bilgiler Cefer Cabbarlı (1889-1934) hakkındadır. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
Azerbaycan sosyal hayatının gerçekliğini eserlerinde işleyen Leyli ve Mecnun, Köroğlu gibi operet ve operalarıyla büyük başarı elde eden bu yazar kimdir?
Cafer Cabbarlı |
Üzeyir Hacıbeyli |
Süleyman Rüstem |
İlyas Efendiyev |
Enver Mehmedhanlı |
Üzeyir Hacıbeyli, bütün doğu toplumlarında operanın ilk yaratıcısı olan sanatçısıdır. Ünlü Leyli ve Mecnun ve Köroğlu operalarının bestecisidir. Doğru yanıt: B'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ