Kusurluluğu etkileyen hâllerden maksat, algılama yeteneğini ortadan kaldıran ve irade yeteneğini önemli ölçüde etkileyen hâllerden birinin gerçekleşmesi demektir. Kusur yeteneğinin bu iki unsurundan biri üzerinde etki gösteren ve varlıkları hâlinde failin kusurluluğunu ortadan kaldıran veya azaltan nedenlere, kusurluluğu etkileyen hâller denilmektedir. Bunları TCK’nın öngördüğü sistem çerçevesinde aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür: • Hukuka aykırı ve fakat bağlayıcı bir emrin yerine getirilmesi (m. 24/2-4), • Zorunluluk hâli dolayısıyla kişinin irade yeteneğinin etkilenmesi (m. 25/2, 92, 99, 147), • Hukuka uygunluk nedenlerinden meşru savunmanın sınırının heyecan, korku ve telaş nedeniyle aşılması (m. 27/2), • Cebir ve tehdit dolayısıyla kişinin irade yeteneğinin etkilenmesi (m. 28), • Haksız tahrik dolayısıyla kişinin irade yeteneğinin etkilenmesi (m. 29) • Kusurluluğu etkileyen hata hâlleri (m. 30/3-4), • Yaş küçüklüğü (m. 31), • Sağır ve dilsizlik (m. 33), • Akıl hastalığı (m. 32), • Geçici nedenler, alkol ve uyuşturucu madde etkisinde olma (m. 34). Kusurluluğu etkileyen hâllerden bir kısmı algılama, diğer bir kısmı ise irade yeteneği üzerinde etkilidir. Bu hâllerden bir kısmı kusuru tamamen bertaraf ederken, diğer bir kısmı ise kusurluluğu tamamen kaldırmamakta, sadece azaltmaktadır. Dolayısıyla kusurun tamamıyla kalkmayıp azaldığı hâllerde, kusurla orantılı ceza prensibi gereğince faile daha az ceza verilmesi gerekmektedir.