Çocuk Edebiyatı Ve Medya Deneme Sınavı Sorusu #653211

I. Kitap seçiminde çocukların ilgi alanları ve bireysel farklılıkları göz önünde bulundurulmalıdır. II. Kitaplarda kullanılan dil, Türkçe dil yapısına uygun olmalıdır. III. Çocuk kitaplarındaki resimlerin, çocuğun yaş ve gelişimsel düzeylerine uygun olması gerekir. IV. Çocuk kitaplarında çok fazla karakter bulunmamalı, diğer kahramanlar bir ana kahraman çevresinde anlatılmış olmalıdır. V. Kitapların kapakları ve ciltleri dayanıklı ve sağlam olmalıdır. VI. Çocuklara sadece kendi kültürleri ile ilgili kitaplar sunulmalıdır. VII. Seçilecek kitaplarda soyut kelimeler değil, çocuğa somut olarak ifade edilebilecek kelimeler kullanılmış olmalıdır. Çocuklar için kitap seçiminde anne ve babaların yukarıdakilerden hangisi/hangilerine dikkat etmeleri gerekir?


I, III, V, VII

I, II, III, IV, V, VII

II, IV, VI

II, IV, V, VI

III, V, VII


Yanıt Açıklaması:

Anne babalar seçtikleri kitapların,

  • Çocuğun yaş ve gelişimsel düzeylerine uygun olmasına dikkat etmelidirler.
  • Üç-beş yaş grubundaki çocuklar için kitap seçerken iyi resmedilmiş ve çocukların yaratıcılıklarını harekete geçiren kitaplar seçilmelidir. Beş-sekiz yaş grubundaki çocuklar için seçilen kitaplar dil ve kavram açısından gelişmiş, yeni bilgileri öğreten, eğitici ve okumayı yeni öğrenenler için kısa ve büyük harflerle yazılmış kitaplar olmalıdır. Sekiz- on iki yaş grup çocuklar için seçilen kitapların ise sadece ileti kaygısı taşımayan, çocuğun yaratıcılığını geliştiren ve kitabın sonunu çocuğun kendisinin tamamlayabileceği kitaplar olmasına özen gösterilmelidir.
  • Çocuğa verilecek kitap, tıpkı bir oyuncak gibi, onun ilgisini çekmelidir. Kitap başlangıçta bir oyun aracı gibi çocuğa sunulabilir. Çocuklar, yetişkinler gibi, biçimsel açıdan kendileri için çekici olmayan bir kitaba sadece yararlı olduğu için yönelmezler. Kitapların da ön kapaktan arka kapağa dek çocuğun ilgisini çekebilecek şekilde hazırlanmış olması gerekir. Dış kapak, kitabın içeriğiyle uyumlu olmalıdır,
  • Çocukların bireysel farklılıklarının olduğunu unutmamalıdır. Gelişimsel özellikler ile ilgili bilgiler, çocukların belli yaşlarda hoşlandıkları edebiyat türü hakkında bilgi vermektedir.
  • Çocuklar okudukları kitapların kahramanlarıyla özdeşleşir. Kitapları seçerken, çocuğun kitaplardaki kahramanlarla özdeşim kurma sürecini de göz önünde bulundurmak gerekir. Çocuk kitaplarında çok fazla karakter bulunmamalı, diğer kahramanlar bir ana kahraman çevresinde anlatılmış olmalıdır.
  • Çocuk kitaplarında duyguların ifadesi önemli bir husustur. Beş duyuyla ilgili kelimeler masallara ve hikâyelere canlılık verir. Kitaplarda argo ve hakaret içeren kelimelerin kullanılmamış olması son derece önemlidir.
  • Seçilecek kitaplarda soyut kelimeler değil, çocuğa somut olarak ifade edilebilecek kelimeler kullanılmış olmalıdır. Çünkü henüz duyuların dünyasında olan küçük yaştaki çocuklar, her sözü somut anlamıyla algılamaktadır. Çocuğa soyut kavramlar anlatılırken, onda bir duygu değeri ifade eden, diğer insanlarla ilişkilerinde kullanabileceği aile, paylaşma, yurt gibi kavramlara öncelik verilmiş olmalıdır.
  • Tabiat taklidi kelimeler çocukların hoşuna gittiği için, kitapta bu tür kelimelere de yer verilmiş olmalıdır. Tekrar çocuğun hoşuna gittiği için kelime, kelime grupları ya da cümleleri tekrarlamak yerinde bir anlatım biçimidir. Tekrar, çocuğun katılımını sağlamak için de yararlıdır.
  • Kitapta çocukların dünyasıyla bağlantılı, “köpek havladı”, “kedi miyavladı”, “dere şırıl şırıl akıyordu” gibi ses, imge, ad ve sıfatlar seçilmiş olmalıdır. Böylelikle, çocukların okudukları kitapla daha kolay bağlantı kurmaları sağlanabilir.
  • Kitaplarda kullanılan dil, Türkçe dil yapısına uygun olmalıdır. Çeviri yapıtlarda zor ve anlam karışıklığına yol açabilecek adlar yerine, Türkçe adlar konulmuş olmalıdır. Ancak bu yöntem, daha çok ilk sınıflar için geçerli olurken, dördüncü sınıf ve sonrası sınıflardaki çocuklara yönelik kitaplarda, zorunlu olmadıkça bu yönteme başvurulmamış olmalıdır.
  • Kitap, yazım ve noktalama yönünden eksiksiz olmalı; okullarda yararlanılması önerilen yazım kılavuzu ile uyum içinde olmalıdır. Anlatım akıcı ve açık olmalı; cümleler kısa ve gereksiz sözcüklerden arındırılmış olmalıdır. Konuşma dili ölçüt alınmış olmalı ve hedeflenen yaş grubunun sözcük dağarcığına uygun hazırlanmış olmalıdır.
  • Çocuk kitaplarındaki resimlerin, çocuğun yaş ve gelişimsel düzeylerine uygun olması gerekir. Örneğin, okul öncesi dönemdeki çocuklara yönelik kitapların tamamı resimli olabilecekken, birinci sınıfta dörtte üçü, ikinci sınıfta dörtte ikisi, üçüncü sınıfta dörtte biri resim olabilir. Bu oran dördüncü sınıftan sonra daha azalmalıdır. Çocuk kitaplarındaki resimlerin hem süsleyici hem de açıklayıcı ve bütünleyici olması, metinde işlenen konunun daha iyi anlaşılmasına ve daha belirgin duruma gelmesine yardımcı olur.
  • Çocuk kitaplarında kullanılan kâğıdın çok parlak ve kalın kuşe olmamasına özen gösterilmelidir. Sayfaların daha kolay açılması, cilt, tutkal ve dikisin daha sağlam olması için ikinci hamur ya da daha az parlak birinci hamur kâğıttan olması gerekir.
  • Kitaplardaki harflerin boyutu da, çocukların yaşlarına ve öğrenim gördükleri sınıf düzeyine uygun olmalıdır. Birinci sınıfta yirmi-yirmi dört punto olmalı, ancak dördüncü sınıftan sonra on iki puntoluk yazılara yer verilmiş olmalıdır.
  • Çocuklar kitabı edinirken ona bir oyuncakmış gibi sahip olmak isteyebilirler. Bu nedenle, kitapların kapakları da dayanıklı ve sağlam olmalıdır. Çabuk dağılan kitaplar, çocukların kitap edinme ve kitaplık oluşturma alışkanlıkları kazanmasını olumsuz yönde etkileyecektir.
  • Çocuğa sunulacak kitapta ana düşünce hiçbir tartışmaya yer bırakmayacak biçimde açık ve anlaşılır olmalıdır. Bu yönden belirsizlik taşıyan kitaplar, konunun yanlış anlaşılmasına neden olabilir. Çocuklar için kitap seçerken, çok çeşitli kültürel, etnik ya da ırk gruplarını içeren ve bunları gerçek durumlarıyla sunan kitaplar seçmeye özen gösterilmelidir
  • Seçilen çocuk edebiyatı ürünleri bilime ve sanata saygı duyan, sorgulayan, tartışan, kitap ve okuma kültürü edinmiş duyarlı bireylerin yetiştirilmesi sürecinde etkili bir kaynak niteliği taşımalıdır.
Yorumlar
  • 0 Yorum