Vygotsky’nin kuramı, kültür ve toplumun çocuğun bilişsel gelişimini sağlamada önemli bir rolü olduğunu ileri sürmüştür. Vygotsky’ye göre, bilişsel gelişimin kaynağı, kişisel psikolojik süreçlerden önce, insanlar ve kültür arasındaki etkile­şimdir. Kişisel psikolojik süreçler ise insanlar arasında paylaşılan sosyal süreçlerle başlar. Vygotsky’nin kuramında karmaşık bilişsel süreçlerin ilk önce sosyal süreçler olarak başlayıp daha sonra özerk oldukları betimlenir. Ayrıca çocuğun kendi ken­dine konuşmasının yani içsel konuşmasının, zor ve alışık olmadığı araçlarla uğraşmasının gelişimine katkı sağlayacağı da belirtilmektedir. Vygotsky, diğer insanların konuşmalarını öğrenip daha sonra bu konuşmaları kendilerine yardım etmek için kullanan çocukların problemlerini çözebildiklerini öne sürmüştür.

Bu kurama göre, çocuğun bilgiyi içselleştirmesine ve kazanmasına yardım edebilmesi için yetişkinin iki odak noktası belirlemesi gerekir. Bunlar;

• Yetişkin yardımı olmadan, çocuğun ba­ğımsız olarak kendi kendine sağlayabi­leceği gelişim düzeyini belirlemek.
• Yetişkin rehberliğinde çalışan çocuğun, gösterebileceği potansiyel gelişim düze­yini belirlemek.

Bu iki nokta arasındaki fark, çocuğun “gelişmeye açık alanı”nı oluşturur.

Vygotsky, araştırmalarıyla çocuğun neyi nasıl öğrendiğini belirlemeye çalışmıştır. Vygotsky kavramları, kendiliğinden edini­len ve öğretilen kavramlar olmak üzere iki­ye ayırarak incelemiştir.

Kendiliğinden edinilen kavramlar, gündelik hayatta kullanılan kavramlar olup bu tür kavramlar tümdengelim yoluyla edi­nilir.

Öğretilen kavramlar ise gündelik hayatta değil okulda karşılaşılan kavramlar olup bu tür öğrenilen kavramlar tümevarım yoluyla edinilir