Yapı-İnşa Oyunlarını Destekleme
Yapı-inşa oyunları çocukların materyalleri ve nesneleri kullanarak bir şeyler oluşturdukları ve inşa ettikleri amaçlı oyunlardır (Johnson, Christie ve Wardle, 2005). Bu oyunlarda
çocuklar materyalleri ve nesneleri kullanarak başka şeyler yaratırlar. Çocukların kum masasında kumdan şato yapmaları, oyun hamurlarından meyveler yapmaları ya da çubukları, blokları kullanarak kale yapmaları bu tür yaratıcılığa örnek olarak verilebilir (Wardle,
2003). Yapı-inşa oyunları, çocuklar bloklarla bir bina inşa ettikleri ya da kil ile bir heykel
yaptıkları örneklerde olduğu gibi çocukların ne yaptığını tanımladığı için betimleyicidir
(Warner ve Sower, 2005).
Bu tür oyunların en yaygın olanı bloklarla oynanan oyunlardır. İki yaş altı çocuklarda
gözlemlenen blokları taşıma ve düzenlenme fakat bir şey inşa etmek için kullanmama
aşamasıyla başlayan bloklarla inşa etme, dört yaş ve üstü çocuklarda gözlemlenen belirgin
yapılar oluşturma ve sosyo-dramatik oyunu bu sürece dâhil etme aşamasıyla devam etmektedir (Hirsch, 1993). Örneğin, bloklarla oyunun en yüksek aşamasında olan çocuklar
ev, uzay aracı, market gibi yapıları inşa edip sonrasında da bu yapılarla ilgili senaryolar
geliştirmekte ve bu senaryoları canlandırmaktadırlar. Diğer bir ifadeyle, çocuklar inşa etkileri yapıları sosyo-dramatik oyunlarının bağlamı olarak kullanmaktadırlar.
Üst düzey bir bloklarla oyuna örnek şu şekildedir: Dört yaşında olan birkaç çocuk
bloklarla bir ev yapmışlardır. Blokların bir kısmını kullanarak yatak yapmışlardır ve çocuğunu yatağa yatırmaya çalışan bir yetişkini canlandırmaya başlamışlardır. Daha sonra
bu oyun evdeki hayvanlara bakma, yemek yapma ve evin önüne bir köprü inşa etme ile
genişletilmiştir (Fromberg, 2002).
Materyal sağlama. Öğretmenlerin seçecekleri blok çeşitlerini, miktarını ve bunların sınıfta nasıl düzenleneceğini belirlemeleri gerekmektedir. Blok çeşitleriyle ilgili olarak ünite
blokları, büyük boy ahşap bloklar, küçük boy ve boyanmış olan masa üstünde oynanabilecek olan bloklar ve iç içe geçmeli bloklara yer verilebilir (Jackman, 2005). Ayrıca, karton, plastik ve köpükten yapılmış bloklara ve farklı eğimlerdeki rampalara yer verilebilir
(MEB, 2013). Blok çeşitlerine ek olarak belirli temalarla ilgili materyallerin sağlanması
gerekmektedir. Örneğin, hastane ile ilgili plastik eldivenler, maskeler, dil çubuğu, derece,
sargı bezleri, telefon, randevu defteri gibi materyaller bulundurulabilir (Jackman, 2005).

Bloklar sınıfta alçak açık raflara çeşitleri dikkate alınarak düzenlenmelidir. Çocukların
oynadıktan sonra blokları düzenlemelerini kolaylaştırmak için blok çeşidinin resmi çekilebilir ve uygun olduğu düşünülen rafa yapıştırılabilir. Buradaki amaç blokların kolay bir
şekilde bulunması, ulaşılması ve kullanıldıktan sonra yerine konulmasıdır (Fox ve Schirrmacher, 2014).
Sınıfta blok merkezinin düzenlenmesi yapı-inşa oyunlarını desteklemekte önemli bir
yer tutmaktadır. Blok merkezinden en yüksek düzeyde faydalanılması için şu unsurlar
dikkate alınmalıdır:
• Blok merkezinin kullanılması ile ilgili birkaç temel kural belirlenmelidir. Örneğin,
merkezde aynı anda kaç çocuğun oynayabileceği; blokların fırlatılmaması gerektiği; başkalarının yapılarının yıkılmaması gerektiği; blokları ve diğer materyalleri
paylaşmamız gerektiği gibi kurallar bu merkezin hem etkin kullanılmasını hem de
güvenli oynamalarını sağlamaktadır.
• Çocukların bloklarla inşa etmeyle ilgili gelişimsel seviyeleri gözlemlenmelidir. Bu
bilgi blok merkezine ne tür blokların ya da ek materyallerin dâhil edilmesi gerektiği konusunda karar verilmesine yardımcı olmaktadır.
• Çocukların bloklarla inşa etme çabalarını desteklerken bloklarla inşa etmeyle ilgili
gelişimsel seviyeleri dikkate alınmalıdır.
• Çocukların iş birliği içinde ne inşa edecekleri ile ilgili plan yapmalarına yardımcı
olunmalıdır.
• İnşa edilen yapı için daha fazla alan gerekiyorsa mümkün olduğu durumlarda alan
genişletilmelidir.
• Çocukların bloklarla inşa ettiklerinin fotoğraflarının çekilmesi sınıf alanının yeterli olmadığı durumlarda inşa edilenlerin uzun süre sergilenmesi için bir alternatif
olarak görülebilir. Bu ayrıca, öğretmenlerin blok inşa oyunlarına değer verdiğini
göstereceği gibi sonrasında da bu fotoğraflar kullanılarak çocuklar hikâye oluşturabilirler.
• Ebeveynler blok oyunlarıyla çocukların neler yapabildiği konusunda bilgilendirilmelidir (Jackman, 2005).

Doğru cevap E şıkkıdır.