Ümm kökünden gelen ümmetin kavramsallaşma süreci Müslüman kültüründe şekillenmiştir. İmam, ümem, ümm gibi kavramlarla ortak bir şebeke üreten kavramın doğrudan vurgu yaptığı esas anlam, bir şey üzerinde ittifak etmiş topluluktur. Kur’an’a göre bütün insanlar başlangıçta tek bir ümmetti (ümmet-i vahide).