1869 yılına kadar bütüncül bir yasal düzenlemeden yoksun bir şekilde oluşan Osmanlı modern sivil eğitim örgütünü sistem bütünlüğüne kavuşturması bakımından bir dönüm noktasıdır. 

Osmanlı Devleti, Rusya'nın tarihî emellerini ve yakın geçmişteki
saldırgan politikalarını hesaba katarak, Batı Avrupa devletleriyle iş birliği
ve ittifak yapmaya yönelmiştir.

Osmanlı Millet Sistemi’nin yerine, farklı kökenlerden gelen halkları Osmanlı milleti adı altında kaynaştıracak bir ulus devlet inşa etmeyi amaçlamıştır. Bu amacı ideal olarak benimseyen Osmanlıcılık ideolojisi, eğitime stratejik bir misyon yüklemiştir.

Modern askerî okul sisteminin kuruluşu tamamlanmış; Sultan II. Mahmud’un temellerini attığı modern sivil eğitim sistemi de yapılanma bakımından ileri bir aşamaya gelmiştir.

Okudukları aydınlanma filozoflarına ait eserler ve aldıkları Darwinizmi
temele alan tıp eğitimi vasıtasıyla pozitivizmi tanıyan Mekteb-i Tıbbiye öğrencileri, benimsedikleri bu felsefeye dayanan akılcılık ve bilimcilik gibi felsefi akımların taraftarı hâline gelmişlerdir.