Dünya sistem teorisini geliştiren Wallerstein, Üçüncü Dünya teorilerini reddeder ve ekonomik değişim ilişkilerinin oluşturduğu karmaşık bir ağ ile birbirine bağlı tek bir dünya olduğunu savunur. Dünya sistem teorisi, dünyanın merkez ve çevre olarak bölündüğünü savunur ayrıca bunlar arasında yarı çevre olarak adlandırılan ve tanımını diğerleri ile ilişkisine göre kazanan bölgeler de bulunmaktadır. Bu ayrışmada, merkez ve çevre arasında yapısal ve kurumsallaşmış bir "iş bölümü" bulunmaktadır. Merkez, yüksek düzeyde teknolojik ilerlemeye sahip ve ileri düzeyde ürünler üretirken; çevrenin rolü, merkezin temsilcilerine ham madde, tarımsal ürün ve ucuz iş gücü sağlamaktır. Merkez ve çevre arasındaki değişim eşit olmayan şartlarda gerçekleşir.