Estetik ve Sanat Felsefesi Deneme Sınavı Sorusu #1092833

Biçimi “A, B’dir” şeklinde olan “Hamlet müthiş bir oyundur “ (Hamlet’i bir değer ölçeğine yerleştiriyorum); “Hamlet müthiştir çünkü ahlaksal olarak karmaşıktır”. (Ahlaksal karmaşa özelliğinin Hamlet’i değerli kılan bir özellik olduğunu söylemiş  oluyorum.) şeklinde örneklenebilecek yargı, ne tür bir estetik yargıdır?


Karşılaştırmalı yargılar

Mutlak yargılar

Estetik deneyim yargıları

Tipik olarak estetik bir terim kullanan estetik yargılar

Estetik bir terim kullanmayan estetik yargılar


Yanıt Açıklaması:

Biçimi “A, B’dir” olan mutlak yargılar. Örnek: “Hamlet müthiş bir oyundur “ (Hamlet’i bir değer ölçeğine yerleştiriyorum); “Hamlet müthiştir çünkü ahlaksal olarak karmaşıktır”. (Ahlaksal karmaşa özelliğinin Hamlet’i değerli kılan bir özellik olduğunu söylemiş oluyorum.) Verdiğimiz ikinci örnek birincisine göre daha belirli bir yargıda bulunmaktadır. Eğer daha da fazlasını dile getirmek istiyorsam da sözünü ettiğim ahlaksal karmaşayı oluşturan özelliklerden bahsedebilirim. Örneğin, Hamlet’in babasının hayaletiyle konuştuktan sonra öç alma olayına hemen girişmemesi, Hamlet’in kararsızlığının karakterinden mi yoksa nesnel koşullardan mı ileri geldiğinin tam olarak belli olmaması gibi. Her iki örneği de mutlak yargı örneği olarak verdik. Belirtmemiz gerekir ki buradaki “mutlaklık” bağlamından bağımsız bir mutlak gerçeklik, mutlak değer anlamında bir mutlaklık değildir. “Mutlak yargılar, kendilerine karşı çıkılamaz ya da söylenebilecek son sözler anlamında mutlak değildir.” Townsend’in sözünü ettiği türden mutlaklık, dikkatimizi ayrıntılara yönelterek yargılarımızı bir temele dayandırmamız anlamında bir mutlaklıktır. Hem karşılaştırmalı hem de mutlak yargılar eleştirel yargılardır. Buna göre bu tür yargılar hem nesnenin çözümlenmesinde hem de olguların değerlerle ilişkilendirilmesinde yardımcı olurlar. 

Yorumlar
  • 0 Yorum