Felsefe Deneme Sınavı Sorusu #660693

Aşağıdakilerden hangisini endeterminizm tezi öne sürer?


Nedensellik, gerçek olaylar arasındaki nesnel bir karşılıklı bağımlılık ilişkisini içeren fiili bir özelliktir.

Neden ile sonuç bir yasa kapsamı içinde yer alır.

Neden, sonucun olma olasılığını yükseltir.

Neden ile sonuç arasındaki zorunlu bağlantıyı, hiçbir şekilde deneyimleyemeyiz.

Mümkün bir deneyim tarafından çürütülemeyen nedensellik, bir şeyi anlamanın, dış dünyaya ilişkin bilginin zorunlu bir ön koşuludur.


Yanıt Açıklaması:

Nedensellik ilkesine evrensel bir geçerlilik yüklenmesine ve dolayısıyla her olayın bir nedenin sonucu olduğunun öne sürülmesine determinizm adı verilir. Buna mukabil, nedensellik ilkesine evrensel bir geçerlilik yüklenmesine karşı çıkan ve dünyadaki her şeyin bir nedenin sonucu olmadığını öne süren tez ise endeterminizm diye tanımlanmaktadır. A şıkkı Hume'dan önce öne sürülmüş nedensellik bağlamında Hume’dan önce öne sürülmüş olan geleneksel görüşü ifade etmektedir ve determinizme uymaktadır. B şıkkı neden ile sonuç arasındaki nomolojik bağımlılık ilişkisini die getirmekttedir ve determinizme uymaktadır. C şıkkı aynı şekide ihtimaliyetçi bağımlılık ilişkisini ifade etmektedir. D şıkkı, bir deneyimci olan Hume'un görüşünü dile getirmektedir. Hume için nedensellik sadece zihinsel izlenim ya da ideler arasındaki bir ilişki olup zihinsel alışkanlıklarımızı dünyaya yüklemekle ilgili bir mesele olarak ortaya çıkar. E şıkkı bir rasyonalist olan Kant'ın görüşünü ifade etmektedir. Ona göre, nedensel bağ ya da nedensellik, deneyimde doğrulanabilir olma fakat deneyimden türetilmeme, analiz edilememe anlamında sentetik bir ilkedir. 

Yorumlar
  • 0 Yorum