Metafiziğin bir ana bölümünün bir kesiti olarak kozmoloji, elbette günümüzde fizik biliminin bir parçası haline gelmiş olan bilimsel kozmolojiden farklılık gösterir. Felsefi ya da metafiziksel kozmoloji, ondan bilimsel deney ya da araştırmalardan ziyade, rasyonel bir analize dayanmak bakımından farklılaşır. Söz konusu metafiziksel kozmolojinin en önemli sorunu, evrenin maddi bileşenleriyle ondaki düzen olgusuna bir açıklama getirmek, evrende bir amaçlılık bulunup bulunmadığı konusunda nihai bir karara varmaktır.