Fotoğraf Kültürü Deneme Sınavı Sorusu #526340

Aşağıdaki eserlerden hangisinde karanlık kutu gibi ideolojilerinde gerçeği tersine çevirdiği ve bu durumun düzeltilmesi gerektiği savunulur?


La dioptrique (1637)

İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme (1690)

Alman İdeolojisi (1845-46)

Putların Alacakaranlığı (1888)

Doğa Büyüsü (1558)


Yanıt Açıklaması:

Giovanni Batista Delta Porta (1535?-1615) ünlü eseri olan Doğa Büyüsü (1558; Magia Naturalis) adlı çalışmasında ele almıştır. Resim yapmak isteyenlere karanlık kutuyu bir aygıt olarak önermiştir. Karanlık kutuyu insan gözüyle ilişkilendiren René Descartes (1596-1650) insan gözüyle bu aygıt arasındaki ilişkiyi araştırmıştır. Bir anlamda, insan gözünün karşısına yine bir görme düzeni oluşturan aygıtı, incelemiştir. Descartes, La dioptrique (1637) adlı eserinde bu karşılaştırmaya değinmiştir. Karanlık kutuyla ilgili yaygın olarak bilinen bir metafor da John Locke (1632-1704) tarafından yapılmıştır. Locke ünlü İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme (1690; An Essay Concerning Human Understanding, adlı eserinde, insan bilgisinin alanlarını ve bilginin ulaşabildiği derinlikleri araştırırken, ikinci kitabın XI. bölümünde insan zihninin ayırt etme ve bunları seçme yetisi üzerinde durur. Zihnimizin bu işlemini açıklarken karanlık kutu metaforunu kullanır. Nietzsche’nin karanlık kutu metaforu, eski bir yöntemi yeni bir durumu açıklamak şeklinde değerlendirilir. Felsefede eski bir kavrama yeni bir anlam kazandırmak olarak da adlandırılır. Nietzsche, Putların Alacakaranlığı (1888; Götzen-Dämmerung) adlı eserinde bu duruma değinir. Alman İdeolojisi yazarları Marx ve Engels ideolojilerin ortaya çıkışı ve yeniden üretimi bir tür karanlık kutunun görüntüsü gibi ters çevirme durumudur. İdeolojiler, gerçeği baş aşağı, ters yüz olmuş olarak sunarlar. Bu durum da, düşünürlere göre toplumsal yaşam ve tarihsel koşullardan kaynaklanır, insan bilincinden kaynaklanmaz. Ters dönmüş bilinç durumu, karanlık kutunun ürettiği görüntüye benzer ve düzeltilmesi gerekir. 

Yorumlar
  • 0 Yorum