Mendel ilk çaprazlamalarında, tek bir karakter bakımından zıt özelliklere sahip saf soy bitkileri çaprazladı (resiprokal ya da karşıt çaprazlama). Elde ettiği F1 döllerinin yalnızca atalardan birine benzediğini gözledi. Mendel böylece o güne kadar inanılan ana-babadan gelen karakterlerin karışarak döllere aktarıldığı düşüncesine karşın, bir karaktere ait fenotiplerden bir tanesinin daha etkili olduğunu göstermiş oldu. Mendel çalışmalarını, F1 bitkilerini kendi arasında çaprazlayarak sürdürdü. Elde ettiği F2 döllerinde, belirli bir orandaki bitkinin diğer ataya da benzediğini gördü. Bu bulguların sonucunda, ana veya babaya ait olan ve ilk dölde gizli kalan bir karakterin taşınarak ikinci dölün fenotipinde ortaya çıkabildiğini ileri sürdü. Mendel yaptığı tüm monohibrit çaprazlama çalışmaları sonunda, yaklaşık fenotip oranını 3:1 olarak elde etti.