Genel Dilbilim 1 Deneme Sınavı Sorusu #615359

Aşağıdakilerden hangisi betimleyici dilbilgisine göre kuralsızdır?


Anadili kullanıcıları tarafından asla üretilmeyen yapılar

Ders kitaplarında listelenen kurallara uymayan yapılar

Türk Dil Kurumu’nca “yanlış” olarak sınıflandırılan yapılar

Anadili kullanıcıları tarafından kasten üretilen hatalar

Editör ve öğretmelerin hata listelerindeki kullanımlar


Yanıt Açıklaması:

Betimleyici dilbilgisinde dilbilbilgisel ve dilbilgisidışı yani kuralsız yapı ayrımı vardır ama bu yargılayıcı değildir. Bunu açıklamak için aşağıdaki örneklere bakalım.

  1. *Ayşe [Ali geldi] düşündü.
  2. Ayşe [Ali’nin geldiğini] düşündü.

Örnek (a)’daki yıldız (*) işareti dilbilimde geleneksel olarak tümcenin kuralsız olduğunu gösterir. Kuralsız tümce, anadili konuşucuları tarafından üretilmesi mümkün olmayan ve dilin kurallarına aykırı tümcedir. Betimleyici dilbilgisi, (1) ve (2)’deki tümcelerin arasındaki farkı açıklamak zorundadır. Betimleyici dilbilgisi, (1) gibi bir tümcenin neden üretilemeyeceği ve (2) gibi bir tümcenin nasıl ve neden üretilebileceği sorularına yanıtlar arar. B, C, E kuralcı dilbilgisindeki hata tanımına uygundur. Kasten üretilen hatalar ise gerçek anlamda hata olmayacağından doğru yanıt A şıkkıdır.

Yorumlar
  • 0 Yorum