Genel Dilbilim 1 Deneme Sınavı Sorusu #1082635

Aşağıdaki konuşucu ____ hatası yapmıştır.

A: Terminatör var mı?

B: Terminatör mü?

A: Termometre.


edinç

edim

sözdizim

dil yetisi

dil sezgisi


Yanıt Açıklaması:

Konuşucu­nun anadilindeki tümce ve öbek kurallarına ilişkin bilgisi, bilinçli ve dile dökülebilen bir bilgi değil, sezgiseldir. Yani, konuşucular açık ve kesin biçimde bu kuralları formülleştiremezler. Her konuşucunun tümcelerin düzgün veya bozuk olduğuna yönelik sezgilerini de içeren zihninde bulunan bu soyut ve farkındalığın altındaki kurallar zincirine Amerikalı dilbilimci Chomsky, edinç (ya da dil yetisi) adını vermiştir. Chomsky, edinç kavramını edim kavramı ile kıyaslamıştır. Edinç soyut bi­lişsel dilbilgisi; edim konuşucunun ürettiği yazılı ve sözlü dildir. Edinç saf, pürüzsüz, hatasız; edim ise hata dolu olabilir. Konuşucular, çok yorgun, hasta ve uykusuz olabilirler; bu yüzden kekeleyebilir, yanlış başlangıç yapabilir, tümcelerine yeniden başlayabi­lirler. Bellek kısıtlılıkları nedeniyle tümcenin sonuna geldiklerinde tümcenin başını unutabilirler; kul­lanacakları sözcükleri unutabilir; tümceyi yeniden kurmayı deneyebilirler. Dolayısıyla, edim hata ve ek­sikler içerebilir. Edim somuttur: Bir konuşma kayde­dilebilir, bir yazı kâğıda dökülür. Edinç ise edimdeki hatalardan arınmış, soyut bilişsel kurallar zinciridir. Doğru cevap B’ dir.

Yorumlar
  • 0 Yorum