Genel Dilbilim 1 Deneme Sınavı Sorusu #1086698

Sözdizim ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?


Bir dilde sesler biçimbirimleri, biçimbirimler sözcükleri, sözcükler öbekleri ve öbekler tümceleri oluşturur.

Bir dilde oluşturulabilecek tümceler sınırlıdır. 

Anadili konuşucuları hangi yapı-ların aynı anlama geldiğini, hangi yapı ve sıralanışların dilbilgisel olup olmadığını bilirler

Anadili konuşucuları, konuştukları dilde bir yapının dilbilgisel olup olmadığına dair dilbilgisellik değerlendirmeleri yapabilirler. 

Anadili konuşucuları, dillerindeki öbekleşme kurallarını ve bu öbeklerin tümce içinde dizilişlerini bilirler.


Yanıt Açıklaması:

Dili oluşturan yapısal birimleri ve bunların düzeylerini şöyle gösterebiliriz; Anadili konuşucuları, dillerindeki öbekleşme kurallarını ve bu öbeklerin tümce içinde dizilişlerini bilirler, başka bir deyişle, dillerinin sözdizim kurallarını içselleştirmişlerdir. Dilin en temel özelliklerinden biri, dillerde tümce sayısının sonsuz olmasıdır. Bir dilde üretilebilecek tümcelerin hepsini sıralamak olanaksızdır, çünkü dil yaratıcıdır. Konuşma sırasında konuşucular daha önce hiç kurmadıkları ve başkaların-dan duymadıkları tümceler kurarlar. Hiç bir öğesini ya da öğelerin sıralanışını değiştirmeden tekrarladığımız çok az tümce vardır; anadili konuşucuları hangi yapı-ların aynı anlama geldiğini, hangi yapı ve sıralanışların dilbilgisel olduğunu, hangi yapı ve sıralanışların dilbilgisel olmadığını bilirler. Anadili Türkçe olan birisi Biz çamaşırları yıkadık ile Çamaşırlar yıkandı tümcelerinin her ikisinin de dilbilgisel olduğunu ve bunların aslında aynı eylemden bahsettiğini, birbirlerinden yalnızca yüzeysel yapıda farklı olduğunu anlar. Anadili konuşucuları aynı zamanda hangi yapıların dilbilgisel olduğunu hangi-lerinin dilbilgisidışı olduğunu bilir. Anadili konuşucuları, konuştukları dilde bir yapının dilbilgisel olup olmadığına dair dilbilgisellik değerlendirmeleri yapabilirler. Türkçe konuşucuları, *Biz dilbilim çalışıyorum gibi bir tümcenin dilbilgisel olma-dığını bilir; özne ile eylem üzerindeki kişi eki uyumlu değildir. Aynı şekilde, ana-dili Türkçe olan bir konuşucu *Kitap ilginç bir okudum gibi bir tümce kurmaz çün-kü burada sözcüklerin dizilişi Türkçenin kurallarına aykırıdır. Türkçede niteleyiciler, niteledikleri addan önce gelirler. Buna göre anadili Türkçe olan bir konuşucu yukarıda ifade edilmek istenen tümceyi İlginç bir kitap okudum olarak kurar.

Doğru cevap B'dir. 

Yorumlar
  • 0 Yorum