Genel Dilbilim 1 Deneme Sınavı Sorusu #1081656

Aşağıdaki gösterimde soru işareti yerine seçeneklerden hangisi gelmelidir?

 I. kök

II. gövde

III. taban


Yalnız I

Yalnız II

Yalnız III

I, II

I, II, III


Yanıt Açıklaması:

Ekler kullanılarak yeni biçimler ortaya çıktıkça, bunlar yeni adlar alırlar. Hiç ek almayan basit yapılı sözcükler kök halindedir. Geleneksel çalışmalarda kök, gövde ve taban terimleri bir sözcüğün ekleri çıktıktan sonra geriye kalan kısmı olarak tanımlanmaktaydı. Daha yeni çalışmalarda ise bunlar ara­sındaki farklar gözetilmeye başlanmıştır. Bu yeni tanımlamalarda kök bir sözlükbirimin en küçük parçasıyla özdeş olan biçimdir. Saygılar biçimi SAYGI sözlükbiriminin çoğul çekimidir. SAYGI’nın parçalanamayan en küçük parçası olan say bir türetim eki taşıyan köktür. Karaağaç gibi bir bileşik sözcükte iki kök vardır. Gövde sadece çekim ekleri bağlamında ele alınan bir terimdir. Bir sözcükbiçimin çekim ekleri çıktıktan sonra kalan kısmıdır. Saygılar biçiminde saygı, saydı biçiminde say, karaağaçlar biçiminde karaağaç gövdedir. Taban ise türüne bakılmaksızın herhangi bir ek almış yapıdır. Yani, kök ve gövdeler aynı zamanda tabandır. Saygısız içindeki saygı çekim eki alma­dığı için gövde, türetim eki aldığı için de kök olamaz; tabandır. Öyleyse, ağaç en küçük parça olduğu için kök, ek aldığı için taban, aldığı ek çekim eki olduğu için de gövde olarak tanımlanır. Doğru cevap E’ dir.

Yorumlar
  • 0 Yorum