Genel Dilbilim 1 Deneme Sınavı Sorusu #1077975

Ahmet, arkadaşı Mehmet'e 'basit sözcük' kavramının ne olduğunu açıklamak için aşağıdaki sözcüklerden hangisini örnek olarak verirse hata eder?


Sıra

Dize

Soba

Oda

Kova


Yanıt Açıklaması:

Daha küçük anlamlı parçalara bölünemeyen sözcüğe basit sözcük denir. Dolayısıyla Ahmet vereceği örnekte bu kuralı göz önüne almak durumundadır. 'Sıra' kelimesi 'sır' kelimesinden farklı anlamdadır. 'Sıra' kelimesi dize, dizmek, sıralamak ile anlamsallık içinde iken 'sır' kelimesi bambaşka bir anlama 'giz' anlamına gelir. Dolayısıyla 'sıra' kelimesi için daha küçük bir birim 'sır' olamaz. Aynı şekilde 'soba' kelimesi anlamlı daha küçük bir birime bölünemez; 'sob' değildir en küçük birimi yani. Aynı husus 'kova' kelimesi için de geçerlidir zira 'kov' (bir şeyi def etmek anlamına gelen) kökünden bağımsızdır ve dolayısıyla bir şeyin içine koyulduğu kap anlamındadır. Dolayısıyla bu yüzden 'kova' kelimesini bambaşka bir anlama gelen 'kov' kelimesini kök olarak kabul edemeyiz. Aynı şekilde oda kelimesi için de bu geçerlidir. 

Fakat gelgelelim B şıkkındaki 'dize' kelimesini aynı anlamsal ilişkiyle daha küçük bir birime bölebiliriz o da 'diz-e' olur (dizmek eyleminden dizilmiş şey anlamına gelen dize) ki böylece bu 'dize' sözcüğü daha küçük anlamlı parçaya bölünebildiği için basit sözcük tanımına ve kuralına uymaz. Ahmet eğer bu kelimeyi örnek olarak verirse hata eder. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Yorumlar
  • 0 Yorum