Genel Dilbilim 1 Deneme Sınavı Sorusu #1081639

Aşağıdakilerden hangisinde seslem ve biçimbirim sınırları ve sayıları örtüşmektedir?


sağlık

tipik

çeşit

çeşitli

rüzgâr


Yanıt Açıklaması:

Biçimbirimler birbirlerinin yerine kulla­nılabilen, bir anlam ya da dilbilgisel işleve katkı sağlayan, birleştikleri diğer biçimbi­rimlerle anlam bağı bulunan ve daha kü­çük parçalara ayrılamayan birimlerdir. Seslem (yazı dilin­de heceye karşılık gelir) ve sesler ise sesbilim konusu altında incelenirler. Aşağıdaki çözümlemelerden (a ve c) verilen sözcüklerin seslemlerini, (2b ve 2d) de biçimbirimlerini göstermektedir:

 

büyüktün

evden

seslem yapısı

(a)  bü-yük-tün

(c)   ev-den

biçimbirim yapısı

(b)  büyü-k-tü-n

(d)  ev-den

Görüldüğü üzere, seslem ve biçimbirim sayısın­da, bunları gösteren sınır çizgilerinde karşıtlık veya örtüşme olabilir. Özetle:

  • Aynı yapının seslem ve biçimbirim sayıları farklı olabilir: (a) ve (b)
  • Aynı yapının seslem ve biçimbirim sayıları örtüşebilir: (c) ve (d)
  • Seslem ve biçimbirim sınırlarında örtüşme olabilir: (c) ve (d)
  • Seslem ve biçimbirim sınırlarında örtüşme olmayabilir: (a) ve (b)
  • Biçimbirimler aynı zamanda seslem oluş­turmak zorunda değildirler: (b)
  • Tek bir biçimbirim birden fazla seslem ba­rındırabilir: (b) deki büyü-
  • Tek bir seslem birden fazla biçimbirim ba­rındırabilir: (a) daki -ve -n eklerinden oluşan -tün seslemi

Soru 1’de verilen örneklerin çözümlemesi ise aşağıdaki gibidir:

 

sağlık

tipik

çeşit

çeşitli

rüzgâr

seslem

sağ-lık

ti-pik

çe-şit

çe-şit-li

rüz-gâr

biçimbirim

sağ-lık

tipik

çeşit

çeşit-li

rüzgâr

Doğru cevap A’dır.

Yorumlar
  • 0 Yorum