Sen-e=Sana. Ünlü değişmesi: Dilde bazı anlamlar biçimbirimlerin sıralanmasıyla değil biçimbilimsel süreçler yoluyla ifade edilirler (Nida, 1946: 54). Ünlü değişimi buna bir örnek olarak gösterilebilir. Almancada anne sözcüğünün çoğulu, ilk ünlünün [+ART] özelliği [-ART] özelliğine dönüşerek gerçekleşir: Mutter ‘anne’ / Mütter ‘anneler’. 

Uyum, tümcede iki ögenin taşıdığı yapısal ve anlamsal özellikler arasındaki uyuşmayı gösteren bir ulamdır.  Adsıl uyum, adlarda sahiplik/iyelik ilişkisini gösteren iyelik ekleri biçiminde ortaya çıkar.

Chomsky’ye göre bilişsel dil düzeneğinin diğer bilişsel süreçlerden ayrı ve özerk olması gerektiği gibi, sözdizim de dilin diğer düzlemlerinden ayrı ve özerk bir birimdir. Bu yaklaşımda, sesbilgisi, biçimbilim, sözdizim ve anlam düzlemi her biri ayrı ve özerk ama birbirleriyle bağlantıları olan ve etkileşen modüllerdir. Anlam ve yapının farklı olduğu ise (A) şıkkındaki tümceye benzer bir tümceyle gösterilmiştir. Kulaklarımın treni balık istiyor, Türkçenin sözdizim kurallarına uygun olarak üretilmiş kurallı bir tümcedir. Ancak anlam olarak hiçbir önerme ifade etmediği için dinleyici bu tümcenin ne anlama geldiğini anlayamayacaktır. Öyleyse, bu tümce kabul edilemez bir tümcedir. Eğer sözdizimsel olarak düzgün bir tümce anlamsal açıdan kabul edilemez olabiliyorsa, bu bize sözdizim ve anlambilimin farklı ve özerk dil mo­dülleri olduğunu gösterir. (B) şıkkı, içeyerleştirme ilkesini, (C) ve (E) şıkları adıl düşürme değişkenini, (D) şıkkı ise Türkçede sözdizimindeki oynaklığın  belli kurallara bağlı olduğunu örneklendirmektedir. Doğru cevap A' dır.

Bağlaç kapalı küme elemanlarıdır dolayısıyla doğru cevap E'dir

Dilbilgisel/Biçimbilimsel Koşullanma: Bir biçimbirimin değişkeleri arasındaki seçim bazen de dilbilgisel bağlam tarafından belirlenir. Örneğin, İngiliz­cedeki take ‘almak’ ve shake ‘sallamak’ eylemlerinin took ve shook biçimlerini gerekli kılan koşul, geçmiş zaman bilgisi ile birleşme zorunluluğudur. Benzer şekilde, aynı koşul write ‘yazmak’ ve speak ‘konuşmak’ eylemlerinin wrote ve spoke biçimlerini gerekli kılar. Öyleyse, bu durum altbiçimin dil­bilgisi kuralları tarafından yönetilmesi olayına örnektir. Doğru cevap B’ dir.

Diller arasında kopyalama biçiminde gerçekleşen alıntılama süreci, dilbilimde ödünçleme olarak adlandırılmaktadır. Kuralcı yaklaşımda katı eleştirilere maruz kalan bu durum, aslında bütün dillerin evrilirken içinden geçtiği doğal bir süreç olarak kabul edilir.

Bitmişlik, durum ya da olayların bütünlüğünü, bir kez olduğunu ve tamlığını; bitmemişlik ise durum ya da olayların parçalandığını ve yalnızca bir bölümünün devam etmekte ya da sık sık yinelenmekte olduğunu gösteren bakış açısının dilbilgisel karşılığıdır. Bit­memişlik görüntüsünün bu iki alt ulamı sırasıyla ilerlemeli görünüş ve alışkanlık görünüşü olarak adlandırılır. Doğru cevap A’ dır.

Bir konuşucu için ise dil bilmek, dinleyiciler tarafından anlaşılabilen, kabul edilebilen bir ileti oluşturabilmek demektir.

Türkçede addan ad, eylemden ad, addan eylem ve eylemden eylem yapan dört grup
türetim eki vardır. Bez - gin: Bezmek kelime kökü -gin yapım ekiyle fiilden türeyen bir isim haline gelmiştir.

Bu genelleme anlamlı olan her dizilimin bir sözcük olarak sınıflandırılmasına
olanak sağladığından, bütünüyle güvenilir olmaktan uzaktır. 

Biçimbilim, sözlüksel ve çekimsel olmak üzere iki süreç işletmekte ve sözcük yapma bunlardan sözlüksel biçimbilim alanına girmektedir. Sözlüksel biçimbilim süreçleri ise türetme ve bileştirme gibi öz kaynaklı,ödünçleme ve ödünçleme çeviri gibi yabancı kaynaklı yollarla dile yeni ürünler kazandırmaktadır.

Varoş sözcüğü Macarca'dan dilimize ödünçleme olarak geçmiştir.

Biçimbirimler birbirlerinin yerine kulla­nılabilen, bir anlam ya da dilbilgisel işleve katkı sağlayan, birleştikleri diğer biçimbi­rimlerle anlam bağı bulunan ve daha kü­çük parçalara ayrılamayan birimlerdir. Seslem (yazı dilin­de heceye karşılık gelir) ve sesler ise sesbilim konusu altında incelenirler. Aşağıdaki çözümlemelerden (a ve c) verilen sözcüklerin seslemlerini, (2b ve 2d) de biçimbirimlerini göstermektedir:

Görüldüğü üzere, seslem ve biçimbirim sayısın­da, bunları gösteren sınır çizgilerinde karşıtlık veya örtüşme olabilir. Özetle:

• Aynı yapının seslem ve biçimbirim sayıları farklı olabilir: (a) ve (b)
• Aynı yapının seslem ve biçimbirim sayıları örtüşebilir: (c) ve (d)
• Seslem ve biçimbirim sınırlarında örtüşme olabilir: (c) ve (d)
• Seslem ve biçimbirim sınırlarında örtüşme olmayabilir: (a) ve (b)
• Biçimbirimler aynı zamanda seslem oluş­turmak zorunda değildirler: (b)
• Tek bir biçimbirim birden fazla seslem ba­rındırabilir: (b) deki büyü-
• Tek bir seslem birden fazla biçimbirim ba­rındırabilir: (a) daki -tü ve -n eklerinden oluşan -tün seslemi

Soru 1’de verilen örneklerin çözümlemesi ise aşağıdaki gibidir:

Doğru cevap A’dır.

Kadar sözcüğü kapalı küme sözcüklerindendir. 

Merkez üyeler sınıfın tüm özelliklerini taşıyan, merkez dışı üyeler ise kimi zaman merkez üyeler gibi hareket edemeyen sözcüklerdir. Diğer ifadeler doğrudur. 

Uyum, tümcede iki ögenin taşıdığı yapısal ve anlamsal özellikler arasındaki uyuşmayı gösteren bir ulamdır.

İnsan dilinin en dikkate değer özelliklerinden
biri konuşucularına istedikleri hemen her şeyi ifade
edebilme olanağı tanımasıdır. Bazen gerekli sözcük
ya da cümleleri hemen sağlayamasa da, dizgesel özelliği
sayesinde zaman içinde konuşucularına bunları
üretebilme esnekliğini de verir. Bu esnekliğin kullanılarak
yeni üretimler yapılabilmesi için öncelikle
bir olgunun varlığının, maddi ya da manevi varlığının,
hissedilmesi gerekmektedir

Altbiçimin sözcüklerin anlam özellikleri tarafından yönetilmesi durumuna sözcüksel koşullanma denir.