Genel Dilbilim 2 Deneme Sınavı Sorusu #892653

Aşağıdaki metinde geçen ve şıklarda verilen tümcelerden hangisi yalın tümcedir?

1944’te Lancaster’da ABD’li yetkililerle Kızılderili temsilciler arasında bir anlaşma görüşülüyor. ABD’li yetkililer, Kızılderililerin erkek çocuklarını üniversiteye göndermeleri halinde masrafları devletin üstleneceğini söylediler. Kızılderililer teşekkür ederek bu teklifi reddettiler ve şöyle dediler: “Biz gençlerin eğitimi konusunda sizden farklı düşünüyoruz. Bazı gençlerimiz kuzey eyaletlerinizde üniversite eğitimi gördü. Geri döndüklerinde onların iyi koşamadıklarını gördük. Avcılık ve savaşçılık konularında hiçbir şey bilmediklerine tanık olduk. Yani ABD’nin eğittiği erkekler Kızılderililer için hiçbir işe yaramıyor. Teşekkür ediyorlar ABD’lilere ve şükranlarımızın ifadesi olarak bazı Virginia’lı gençleri eğitim için bize göndermenizi öneriyoruz. Onlara bildiğimiz her şeyi öğretiriz. Birer erkek olarak sizlere geri göndeririz.”


Bazı gençlerimiz kuzey eyaletlerinizde üniversite eğitimi gördü.

Geri döndüklerinde onların iyi koşamadıklarını gördük.

Avcılık ve savaşçılık konularında hiçbir şey bilmediklerine tanık olduk.

ABD’nin eğittiği erkekler Kızılderililer için hiçbir işe yaramıyor.

Onlara bildiğimiz her şeyi öğretiriz.


Yanıt Açıklaması:

Yalın tümce tek başına kullanılan bir AÖ ve EÖ içerir. Birleşik tümcede iki ayrı ba­ğımsız tümce vardır ve bunlar bir bağlaç ile bağlanır­lar. Birleşik tümce içinde bileşen olarak yer alan tümcecikler aynı düzeyde yer alırlar ve anlamsal açıdan da eşit önem­dedirler. Öte yandan, karmaşık tümceler, bir bağımsız tümcenin içinde en az bir bağımlı tümceden oluşurlar.  Bu tür cümlelerde, yan tümcecik ana tümceciğinin içinde bulunur ve onun bir parçası olarak işlev görür. Bir diğer deyişle, yan tümce ana tümcenin içine yerleştiril­miş, yani altına dizinlenmiştir. Dilbilgisel olarak içe yerleştirilen yan tümce, ana tümcenin aşamalı yapısında daha aşağıda bulunur; anlamsal açıdan da ana tümcenin anlamına karşıt önerme yapmaz. Verilen örneklerde de B, C, D, E şıklarında yer alan tümceler karmaşık tümcedir ve aşağıda köşeli ayraçla gösterilen yan tümcecikleri içerirler:

[Geri döndüklerinde] [onların iyi koşamadıklarını] gördük.

[Avcılık ve savaşçılık konularında hiçbir şey bilmediklerine] tanık olduk.

[ABD’nin eğittiği] erkekler Kızılderililer için hiçbir işe yaramıyor.

Onlara [bildiğimiz] her şeyi öğretiriz.

Doğru cevap A’ dır.

Yorumlar
  • 0 Yorum