Fıkhü’l-hadîs, “hadislerin mana ve maksadını anlamak ve hadislerden hareketle Hz. Peygamber’in gayesini kavramak" manasına gelir. Hadislerin anlaşılmasını ve onlardan hüküm çıkarılmasını konu edinen bu ilim dalı, Hâkim Nîsâbûrî (v. 405/1014) tarafından “Fıkhü’l-hadîs, bu ilimlerin semeresidir. Dinin, varlığını devam ettirebilmesi de fıkhü’l-hadîse bağlıdır” diye nitelendirilir. Gerçekten de, fıkhü’l-hadîs disiplini sayesinde, hadis ve sünnetin yöresel bir tarih değil, sosyal-pratik bir hayat tarzı ve evrensel değerler taşıyan bir kaynak olduğu anlaşılır ve yaşanan çağın problemlerine ışık tutan alternatif çözüm yolları üretildiği görülür.