Mukayese,  Bir hadisin farklı rivâyetlerinin bir araya getirilip birbirleriyle karşılaştırılması demek olan mukayese, o hadisin sıhhat derecesinin tesbitinde olduğu gibi râvî veya râvîlerinin zabt seviyelerinin belirlenmesinde de son derece önemlidir.
Kullanımı Hz. Peygamber ve sahâbeye dayanan bu usûl, zamanla geliştirilerek esaslı bir yöntem haline gelmiştir. İbnü’l-Mübârek,“Hadis(ler)inin sahîh olmasını istersen onları birbiriyle mukayese et” sözüyle; İmam şâfiî de haber-i vâhid’in delil olma şartlarını sıralarken “râvî, hadis hâfızlarının rivâyet etmiş olduğu bir hadisi nakledecekse, rivâyeti onlarınkine uygun olmalıdır. Rivâyetlerin bir araya toplanıp birbirleriyle karşılaştırılması sayesinde sahîh olanlar olmayanlardan, zayıf râvîler hıfzı güçlü olanlardan ayrılır” ifadesiyle buna dikkat çekmiştir.
Şu’be, Süfyân b. Uyeyne, Yahya el-Kattân ve İbn Mehdî gibi ünlü hadis imamları, râvî ve rivâyetler hakkında hüküm verirken bu usûlü sıkça kullanmışlardır.