Halk Hikayeleri Deneme Sınavı Sorusu #1213092

Şah İsmail hikâyesinde aşağıdakilerden hangisi dikkat çeker?

I. Elma yenilerek çocuk sahibi olunması

II. Masal kaynaklı olması

III. Destanî özellikler taşıması

IV. Şah İsmail’in tek eşli olması


Yalnız I

Yalnız II

Yalnız III

Yalnız IV

I, II, III


Yanıt Açıklaması:

Hikâyede dikkatimizi çeken hususların başında elma yenilerek çocuk sahibi olma gelmektedir. Bu motif sevgi konulu halk hikâyelerinin tamamında karşımıza çıkar. Zaman zaman elmanın yerini nar (Asuman ile Zeycan) almaktadır. Bilindiği gibi elma Türk mitolojisinde olduğu gibi dünya mitolojilerinde de üremenin sembolüdür. Şah İsmail’in kapısı bacası olmayan kuleyi bir gürz darbesiyle yıkması, devlerle yapılan savaşı kazanması alp tipinin özelliğidir. Bu hikâyede karşımıza çıkan Arapü­zengi tipinde insan başından kale yapılmıştır. Yüzlerce insan bu kızla yaptığı savaşı kaybetmişler ve öldürülmüşlerdir. Aslında güzel bir kız olan Arapüzengi’yi yenen de Şah İsmail’dir. Bütün bunlar da gösteriyor ki hikâye masal kaynaklı bile olsa kahraman alp tipinin özelikleriyle öne çıkmaktadır. Bu hususta metindeki destanî bir özelliktir. Yolculuk sırasında Arapüzengi ile baş başa kalan Şah İsmail’in aralarına kı­lıç koyarak yatmaları Kirmanşah hikâyesinde olduğu gibi bir ant şeklidir. Benzer motifler Dede Korkut hikâyeleri, Köroğlu gibi anlatmalarda da görülmektedir. Bu hikâyede dikkatimizi çeken bir başka özellik Şah İsmail’in birden fazla eşle evlenmesidir. Halk hikâyelerinde çok eşle evlilik yok denecek kadar azdır. Doğru cevap E’ dir.

Yorumlar
  • 0 Yorum