Halk Hikayeleri Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut hikâyeleri ile halk hikâyelerinin ortak motiflerinden biridir?
Bade içme |
Yanıp kül olma |
Mezarda gül bitmesi |
Kırk ince belli kız |
Kirpiğin oka benzetilmesi |
ikisi arasındaki benzer motifler:Kırk ince belli kız, kül tepeçük olmaz güyegü oğul olmaz, at ayağı külüg ozan dili çevük olur, av avladılar kuş kuşladılar, açların doyurulması çıplakların giydirilmesi, deliler, yas âdetleri, antlar, insan başından kale yapma, çocuksuzluktur. Bu nedenle yanıt D'dir.
2.Soru
Aşık Garip adlı halk hikayesinde Aşık Garip kimin yardımıyla aşılması zor engelleri aşar?
Hz. Hızır |
Keloğlan |
Tiflisli Hoca Sinan |
Şah Veled |
Bezirgan |
Diğerleri de hikayenin kahramanlarıdır ama cevap A şıkkıdır.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi meddah hikâyeleriyle ilgili doğru bir bilgidir?
Geniş bir kahraman kadrosu vardır. |
Bu tür hikâyelerin konusu hayalî ve fantastiktir. |
Meddahın aksesuarı sazıdır. |
Anlatılanlarda süsleyici tasvirler vardır. |
Mitolojik yönden zengindirler. |
Meddah Hikâyesinin özellikleri: 1.Bu tür hikâyelerin konusu gerçekçidir.2. Anlatıcıları profesyonel birer sanatçı gibidir. 3. Anlatmalarda süs unsuru yok denecek kadar azdır.4. Hikâyelerin geniş bir kahraman kadrosu vardır.5. Hikâyelerde şehir kültürünün ağırlığı vardır. 6. Mitolojinin izleri yok denecek kadar azdır. 7. Meddahın aksesuarı mendili ve sopasıdır.8. Meddah hikâyeleri genelde şiirsizdir. Bu nedenle yanıt A'dır.
4.Soru
- Genellikle konu aşk ve kahramanlıktır.
- Bazı olayların tarihle yakın ilişkisi vardır.
- Gerçek olmalarının yanında olağanüstülüklerle süslenmiştir.
Halk hikâyeleri içerik bilgileri ile ilgili olarak yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız III |
I ve II |
II ve III |
I, II, III |
Doğru cevap E şıkkıdır. Halk hikâyelerinin konuları genellikle aşk (Ercişli Emrah, Derdiyok ile Zülfi Siyah, Arzu ile Kamber, Tahir ile Zühre, vb.) ve kahramanlık (Köroğlu, Kaçak Nebi, vb.)tır. Bazen de iki konu birlikte işlenmiştir. Halk hikâyelerinde anlatılan bazı olayların tarihle çok yakın ilişkisi vardır. Halk hikâyeleri gerçek olmanın yanında olağanüstülüklerle de süslenmiştir.
5.Soru
Saz meclislerinde âşığın kendi şiirlerini okumadan önce yahut bir hikâyeyi anlatmaya başlamadan önce fikrî, mistik hatta didaktik tarzda söylediği manzum ürüne ne ad verilir?
Peşrov |
Şiir |
Selçuk |
Karavelli |
Sersuhane |
Saz meclislerinde âşığın kendi şiirlerini okumadan önce yahut bir hikâyeyi anlatmaya başlamadan önce fikrî, mistik hatta didaktik tarzda söylediği manzum ürüne "Selçuk" adı verilir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Köroğlu’nun adlarından biri değildir?
Hürüşan
|
Ali Evşan
|
Ruşen Ali
|
Ali
|
Irışvan Ali
|
7.Soru
Meddah hikâyeleri Türk kültüründe kaçıncı yüzyıldan itibaren görülmeye başlanmıştır?
XV. yüzyıl |
XI. yüzyıl |
XII. yüzyıl |
XIII. yüzyıl |
IX. yüzyıl |
Türk kültüründe XV. yüzyıldan itibaren görülmeye başlayan meddah hikâyeleriyle, halk hikâyeleri çeşitli açılardan benzerlikler göstermektedir.
8.Soru
Bamsı Beyrek hangi şehrin hisarında on altı yıl tutsak kalmıştır?
Bayburt |
Eskişehir |
Erzurum |
Kars |
Diyarbakır |
Bilindiği gibi Bamsı Beyrek, Parasar’ın Bayburt Hisarı’nda on altı yıl tutsak kalmıştır, Banı Çiçek’in erkek kardeşi Deli Karçar, Beyrek’in ölü veya diri haberini getireni ödüllendireceğini söyleyince, Yalancıoğlu Yaltacuk, Beyrek’in kanlı kaftanını getirerek onun öldüğünü söyler, ardından da Banu Çiçek’le evlilik hazırlarına başlar. Düğünün otuz dokuzuncu günü Beyrek, Deli Ozan kıyafetiyle törene katılır, kopuz çalar ve şiir söyler. Durumun ortaya çıkmasıyla Yalancıoğlu Yaltacuk, Beyrek’in kılıcının altından geçirilerek affedilir. Beyrek’le Banu Çiçek de evlenerek mutlu sona ulaşırlar. Bu arada Beyrek’in babasının ağlamaktan gözleri kör olmuştur. Oğlunun parmağından mendile sürülen kan, görmeyen göze sürülünce görmeye başlar.
9.Soru
Kerem ile Aslı hika^yesi aşağıdakilerden hangisi üzerine kurulmuştur?
Kerem ile Aslı hika^yesi aşağıdakilerden hangisi üzerine kurulmuştur?
Din farklığı |
Mesafeler |
Çoçuksuzluk |
Ölüm |
Fakirlik |
Kerem ile Aslı hika^yesi din farklığı üzerine kurulmuştur. S¸ükrü Elçin’in incelediği 1266 tarihli bir yazmada, Aslı’nın asıl adı Meryem, Kerem’in ise S¸ah Gülşen’dir. Daha adların konulmasıyla başlayan aileler arası mücade, hika^yenin başından sonuna kadar devam etmektedir. Doğru cevap A’dır.
10.Soru
Şah İsmail hikâyesinde aşağıdakilerden hangisi dikkat çeker?
I. Elma yenilerek çocuk sahibi olunması
II. Masal kaynaklı olması
III. Destanî özellikler taşıması
IV. Şah İsmail’in tek eşli olması
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
Yalnız IV |
I, II, III |
Hikâyede dikkatimizi çeken hususların başında elma yenilerek çocuk sahibi olma gelmektedir. Bu motif sevgi konulu halk hikâyelerinin tamamında karşımıza çıkar. Zaman zaman elmanın yerini nar (Asuman ile Zeycan) almaktadır. Bilindiği gibi elma Türk mitolojisinde olduğu gibi dünya mitolojilerinde de üremenin sembolüdür. Şah İsmail’in kapısı bacası olmayan kuleyi bir gürz darbesiyle yıkması, devlerle yapılan savaşı kazanması alp tipinin özelliğidir. Bu hikâyede karşımıza çıkan Arapüzengi tipinde insan başından kale yapılmıştır. Yüzlerce insan bu kızla yaptığı savaşı kaybetmişler ve öldürülmüşlerdir. Aslında güzel bir kız olan Arapüzengi’yi yenen de Şah İsmail’dir. Bütün bunlar da gösteriyor ki hikâye masal kaynaklı bile olsa kahraman alp tipinin özelikleriyle öne çıkmaktadır. Bu hususta metindeki destanî bir özelliktir. Yolculuk sırasında Arapüzengi ile baş başa kalan Şah İsmail’in aralarına kılıç koyarak yatmaları Kirmanşah hikâyesinde olduğu gibi bir ant şeklidir. Benzer motifler Dede Korkut hikâyeleri, Köroğlu gibi anlatmalarda da görülmektedir. Bu hikâyede dikkatimizi çeken bir başka özellik Şah İsmail’in birden fazla eşle evlenmesidir. Halk hikâyelerinde çok eşle evlilik yok denecek kadar azdır. Doğru cevap E’ dir.
11.Soru
Türkiye’de Köroğlu ile ilgili bilimsel çalışmaları ilk kez aşağıdaki isimlerden hangisi yapmıştır?
Pertev Naili Boratav |
Ziya Gökalp |
Zeki Velidi Togan |
Faruk Kadri Timurtaş |
Fikret Türkmen |
Türkiye’de Köroğlu ile ilgili ilk bilimsel çalışmayı yapan Pertev Naili Boratav başlangıçta onu millî bir kahraman olarak değerlendirirken, daha sonra ortaya çıkan belgeleri de göz önüne alarak onun bir eşkıya olduğu görüşünü ortaya atar.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Köroğlu’nun anlatıldığı ülkelerden biridir?
Yunanistan
|
Bulgaristan
|
Romanya
|
Mekodonya
|
Ermenistan
|
13.Soru
"Nesâimü’l-mahabbe" adlı eserinde Dede Korkut’un Oğuzlar arasındaki ününden, kehânetlerinden ve veciz sözlerinden söz eden yazar kimdir ?
Ali Şir Nevâî |
Bayburtlu Osman |
Ebû Bekr b. Abdullah b. Aybek ed-Devâdârî |
Reşidüddin |
Hafız Derviş Ali Çengî |
Nesâimü’l-mahabbe: “Ali Şir Nevâî’nin Câmî’nin Nefahatü’l-üns’den çevirme ve
tamamlama yolu ile yazdığı” eserinde Dede Korkut’un Oğuzlar arasındaki ününden, kehanetlerinden ve veciz sözlerinden söz edilir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Davudoğlu Süleyman’ın bahçesindeki levhaya göre Kirmanşah’tan evvel Kaf Dağı’na gelen dört kişiden biri değildir?
Kahraman-ı Katil |
Mecal Vermez |
Zaloğlu Rüstem |
Hamza-i Sahip Gıran |
Hz. Ali |
Kirmanşah, Davudoğlu Süleyman’ın bahçesine ulaştığında bahçedeki levhada şunları okumuştur; “Oğlum Kirman senden evvel Kaf Dağı’na dört kişi gelmiştir, bunlar Kahraman-ı Katil; Zaloğlu Rüstem; Hamza-i Sahip Gıran ve Hz. Ali’dir.” Dikili beş taş vardır. Herkes hissesini atmıştır, sen de at! …..’’ Mecal Vermez Koca Arap’ın kahramanıdır ve Kirmanşah tarafından yenilmiştir.
15.Soru
Şah İsmail'in kör olan gözleri aşağıdaki hangi hayvan sayesinde açılmaktadır?
Kartal |
At |
Ayı |
Güvercin |
Kuzu |
Şah İsmail'in kör olan gözleri güvercin kanadını gözlerine sürmesi ile açılır. Dğru cevap D'dir.
16.Soru
Halk hikâyeleriyle ilgili yöntemleri altında toplayan başlıklardan olmayan hangisidir?
Tarihi - Coğrafi Fin Yöntemi
|
Yapısalcı Halk Bilimi Yöntemleri
|
ideolojik Halk Bilimi Kuramı
|
Bağlam Merkezli Halk Bilimi Kuramları
|
Düş Motifi Zinciri
|
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi IV. Murat döneminde İstanbul’da oluşturulmuş İstanbul hikâyelerinden biri değildir?
Tayyarzade |
Cevri Çelebi |
Sansar Mustafa |
Hançerli Hanım |
Tepegöz |
İstanbul hikâyeleri: Tayyarzade, Cevri Çelebi, Sansar Mustafa, Hançerli Hanım, Tıflî ile İki Biraderlerin Hikâyesi adlarıyla bilinen hikâyelerin genel adı.
18.Soru
Köroğlu hikâyesinin Tacikistan’daki kol sayısı aşağıdakilerden hangisidir?
14 |
24 |
47 |
65 |
50 |
Köroğlu Hikâyesinin Kol Sayısı: Köroğlu hikâyesinin kol sayısı anlatıldığı coğrafyaya göre değişiklik göstermektedir. Hatta bu kolların sayısında sınırlama bile yoktur. Zaman zaman da Köroğlu ile ilgili yeni kollar bile tespit edilebilmektedir. Daha öncede belirttiğimiz gibi kol sayısındaki değişikliğin ana sebebi anlatıcıyla ilgilidir. Kol sayıları aşağıdaki gibidir: Türkiye-Azerbaycan: 14-24; Özbekistan: 47; Türkmenistan: 14; Kazakistan: 65; Tacikistan: 50. Doğru cevap E’ dir.
19.Soru
Aşık Garip hikayesi ile hangi Dede Korkut hikayesi arasında benzerlik bulunmaktadır?
Kampüre’nin Oğlu Bamsı Beyrek |
Duha Koca Oğlu Deli Dumrul |
Begil Oğlu Emren |
Kanlı Koca Oğlu Kanturalı |
Kazılık Koca Oğlu Yigenek |
Âşık Garip hikâyesi ile Dede Korkut hikâyelerinden Kampüre’nin Oğlu Bamsı Beyrek hikâyesi arasında büyük benzerlikler vardır. Bunların başında her iki anlatmada da görmeyen gözün tedavisi gelmektedir. Bamsı Beyrek hikâyesinde Beyrek’in babasının; Âşık Garip hikâyesinde ise Garip’in annesinin gözleri ağlamaktan dolayı kör olmuştur. Görmeyen gözün tedavi edilmesinde Bamsı Beyrek’te kanın mendille göze sürülmesi, Âşık Garip’te ise Hazreti Hızır’ın atının ayağının
altından alınan toprağın göze sürülmesi etkili olmuştur.
20.Soru
Türkiye’de 1966 yılından sonra yapılan araştırmalarda en çok başvurulan hikaye inceleme yöntemi hangisidir?
Tarihi - Coğrafi Fin Yöntemi |
Yapısalcı Halk Bilimi Yöntemleri |
İdeolojik Halk Bilimi Kuramı |
Bağlam Merkezli Halk Bilimi Kuramları |
Göstergebilim Yöntemi |
Türkiye’de 1966 yılından sonra yapılan araştırmalarda en çok başvurulan hikaye inceleme yöntemi "Tarihi - Coğrafi Fin Yöntemi"dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ