Halk Hikayeleri Deneme Sınavı Sorusu #1402582

Dede Korkut'un, “Mecusiler hakîmi ve rahipleri olan bakşıların peygamberi” olarak gösterildiği eser aşağıdakilerden hangisidir?


Şecere­i Terâkime

Şerefnâme

Tevârih­i cedîd­i mir’at­i cihan

Târih­i Dost Sultan

Târih­i âl­i Selçuk


Yanıt Açıklaması:

Dede Korkut hikâyeleri ile ilgili olarak çok sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışma­ ların büyük çoğunluğu metin merkezlidir. Bazı araştırmalarda ise tarih araştırma­ sı yöntemi uygulanarak hikâyelerin tarihle olan ilişkisi değerlendirilmiştir. Ünite­ nin bu kısmında ilgili eserler kısaca tanıtıldıktan sonra Dede Korkut hikâyeleri ile ilişkileri üzerinde durulacaktır.

Câmiü’t­tevârih: İlhanlı veziri Reşidüddin’in bir heyetle birlikte yazdığı dünya tarihi kitabının Târih­i Oğuz u Türkân u hikâyet­i cihangir­i u adını taşıyan bölü­ münde dört Oğuz hükümdarının çağdaşı olarak Korkut Ata’dan söz edilir.

Dürerü’t­ticân: Mısırlı tarihçi Ebû Bekr b. Abdullah b. Aybek ed­Devâdârî, Dede Korkut hikâyeleri ile ilgili bir Oğuznâme ve Tepegöz hikâyesinden söz etmektedir.

Selçuknâme: Yazıcıoğlu tarafından yazılan Selçuknâme adlı eserde 65 satırlık bir Oğuznâme bulunmaktadır. XV. yüzyılda Yıldırım Bayezid’in oğlu Emir Sü­ leyman döneminde yazıldığı anlaşılan eserde Oğuz beyleri ve hikâyelerdeki bazı olaylardan söz edilmektedir.

Hâzihi er­risâleti min kelimâti Oğuznâme el­meşhur bi­Atalar sözi: Berlin Dev­ let Kütüphanesi’nde bulunan yazmada Dede Korkut hikâyeleri (Dede Korkut, Sa­ lur Kazan, Okçu Kazan, Oğuz Ata)ndeki bazı kahramanların adları geçmektedir. Eser, XV. yüzyılda Emir Süleyman döneminde yazılmıştır.

Târih­i âl­i Selçuk: Yazıcıoğlu Ali tarafından XV. yüzyılın ilk yarısında II. Mu­ rad adına yazılan eserde Dede Korkut hikâyelerinin girişinde rastladığımız “...ve hem peygamber aleyhi’s­selâm zamanına yakın Bayat boyundan Korkıt Ata koptı” cümlesinin benzerleriyle karşılaşıyoruz.

Câm­i Cemâyin: Tebrizli Hasan b. Mahmud Bayatî’nin hac yolculuğu sırasında tanıştığı Cem Sultan’ın isteği üzerine yazdığı eserde Dede Korkut’un adı geçmektedir. Nesâimü’l­mahabbe: “Ali Şir Nevâî’nin Câmî’nin Nefahatü’l­üns’den çevirme ve tamamlama yolu ile yazdığı” eserinde Dede Korkut’un Oğuzlar arasındaki ünün­

den, kehanetlerinden ve veciz sözlerinden söz edilir.
Tevârih­i cedîd­i mir’at­i cihan: Bayburtlu Osman tarafından III. Murad döne­

minde yazılmıştır. Eserin “Bayundur Han” bölümünde hikâyelerdeki bazı şahısla­ rın adları geçmektedir.

Şerefnâme: Şeref Han’ın 1597 yılında tamamladığı eserinin Farsça girişinde Dede Korkut hikâyelerinde adı geçen Bügdüz Emen’in Hazreti Peygamber’e elçi gönderilmesi anlatılmaktadır.

Edirneli Ruhi: Dede Korkut hikâyelerinin girişinde rastladığımız Kayı boyu ile ilgili cümlelerin benzerlerini Ruhi’nin eserinde de görmekteyiz: “Korkut Atadan nakl iderler ki dimiş imiş ki hanlık Oğuz han vasiyeti mucibince âhır Kayı Han ev­ ladına düşse gerekdür. Ta kıyâmete denlü ol nesilden olmasa gerekdür.”

Müneccimbaşı’da Arapça tarihinde yukarıdaki bilgileri tekrarlamıştır.

Şecere­i Terâkime: Ebulgazi Bahadır Han tarafından 1659­1660 yıllarında yazı­ lan eserde Dede Korkut, Salur Kazan, Eyrek ve Seyrek’den söz edilmektedir.

Târih­i Dost Sultan: Bu eserde Dede Korkut, “Mecusiler hakîmi ve rahipleri olan bakşıların peygamberi” olarak gösterilmiştir.

Yorumlar
  • 0 Yorum