Halk Hikayeleri Final 19. Deneme Sınavı

1.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Köroğlu’nun ideolojisini vurgulamada halk hika^yesi anlatıcıları ve araştırmacıların üzerinde yoğunlaştığı noktalardan biri değildir?

Fakiri, fukarayı incitmeme

Zenginden alıp fakirlere dağıtma

Ütopik C¸amlıbel ülkesinin ideal lideri olma

C¸iftçilerin hamisi olma

Bezirga^nların mallarını dağıtma

2.Soru

"Masalların değişen değerlerinin kişi adları ve kişilerin nitelikleri olduğunu, değişmeyen yönlerinin ise kişilerin eylemleri ile işlevleri" olduğunu saptayan masal araştırmacısı aşağıdakilerden hangisidir?

Julius Krohn

Kaarle Krohn

Lord Raglan

Vladimir Propp

C. Levi-Strauss

3.Soru

Kaynağını Binbir Gece Masalları’ndan alan ve Arapüzengi, Koca Arap gibi karakterler içeren kahramanlık hikayesi aşağıdakilerden hangisidir?

Yaralı Mahmut Hikayesi

Keloğlan Hikayesi

Kirmanşah Hikayesi

Şah İsmail Hikayesi

Köroğlu Hikayesi

4.Soru

Türkiye’de halk hikâyelerini bilimsel yöntemlerle ele alıp değerlendiren araştırıcıların başında hangisi gelmektedir?

Pertev Naili Boratav

İlhan Başgöz

Muhan Bali

Fikret Türkmen

Ensar Aslan

5.Soru

Tahir ile Zühre hika^yesindeki şiirler daha çok kaç heceli yazılmıştır?

Beş heceli

Yedi heceli

Dokuz heceli

On bir heceli

Aruz vezinli

6.Soru

Köroğlu hikâyelerinin konusu nedir?

Kahramanlık

Bezirgânlık

Hilekârlık

Şairlik

Mitoloji

7.Soru

I- Dresden

II- Vatikan

III-Londra

Yukarıda verilen şehirlerden hangisi ya da hangileri Dede Korkut Hikayeleri’nin yazmalarına sahiptirler?

I, II

I, III

II, III

I, II, III

Yalnız III

8.Soru

I. Köroğlu

II. Kirmanşah

III. Şah İsmail

IV. Yaralı Mahmut

Yukarıdaki hikayelerden hangisi/hangilerinde çocuksuzluk motifi bulunmaktadır?

I-II

II-III

III-IV

I-IV

I-III

9.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Şah İsmail hikayesinin bilindiği ülkelerden değildir?

Azerbaycan

Rusya

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti

Özbekistan

Türkmenistan

10.Soru

Aşağıdakilerden hangisi, Anlatım türleri içinde yer alan destan, hikâye,
masal gibi türlerde bir metnin birbirinden ayrılan, ancak asıl konuya bağlı parçalarına verilen ad'dır?

Motif

Epozit

Sapma

Kıssahan

Ozan

11.Soru

Dede Korkut'un, “Mecusiler hakîmi ve rahipleri olan bakşıların peygamberi” olarak gösterildiği eser aşağıdakilerden hangisidir?

Şecerei Terâkime

Şerefnâme

Tevârihi cedîdi mir’ati cihan

Târihi Dost Sultan

Târihi âli Selçuk

Yanıt Açıklaması:

Dede Korkut hikâyeleri ile ilgili olarak çok sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışma ların büyük çoğunluğu metin merkezlidir. Bazı araştırmalarda ise tarih araştırma sı yöntemi uygulanarak hikâyelerin tarihle olan ilişkisi değerlendirilmiştir. Ünite nin bu kısmında ilgili eserler kısaca tanıtıldıktan sonra Dede Korkut hikâyeleri ile ilişkileri üzerinde durulacaktır.

Câmiü’ttevârih: İlhanlı veziri Reşidüddin’in bir heyetle birlikte yazdığı dünya tarihi kitabının Târihi Oğuz u Türkân u hikâyeti cihangiri u adını taşıyan bölü münde dört Oğuz hükümdarının çağdaşı olarak Korkut Ata’dan söz edilir.

Dürerü’tticân: Mısırlı tarihçi Ebû Bekr b. Abdullah b. Aybek edDevâdârî, Dede Korkut hikâyeleri ile ilgili bir Oğuznâme ve Tepegöz hikâyesinden söz etmektedir.

Selçuknâme: Yazıcıoğlu tarafından yazılan Selçuknâme adlı eserde 65 satırlık bir Oğuznâme bulunmaktadır. XV. yüzyılda Yıldırım Bayezid’in oğlu Emir Sü leyman döneminde yazıldığı anlaşılan eserde Oğuz beyleri ve hikâyelerdeki bazı olaylardan söz edilmektedir.

Hâzihi errisâleti min kelimâti Oğuznâme elmeşhur biAtalar sözi: Berlin Dev let Kütüphanesi’nde bulunan yazmada Dede Korkut hikâyeleri (Dede Korkut, Sa lur Kazan, Okçu Kazan, Oğuz Ata)ndeki bazı kahramanların adları geçmektedir. Eser, XV. yüzyılda Emir Süleyman döneminde yazılmıştır.

Târihi âli Selçuk: Yazıcıoğlu Ali tarafından XV. yüzyılın ilk yarısında II. Mu rad adına yazılan eserde Dede Korkut hikâyelerinin girişinde rastladığımız “...ve hem peygamber aleyhi’sselâm zamanına yakın Bayat boyundan Korkıt Ata koptı” cümlesinin benzerleriyle karşılaşıyoruz.

Câmi Cemâyin: Tebrizli Hasan b. Mahmud Bayatî’nin hac yolculuğu sırasında tanıştığı Cem Sultan’ın isteği üzerine yazdığı eserde Dede Korkut’un adı geçmektedir. Nesâimü’lmahabbe: “Ali Şir Nevâî’nin Câmî’nin Nefahatü’lüns’den çevirme ve tamamlama yolu ile yazdığı” eserinde Dede Korkut’un Oğuzlar arasındaki ünün

den, kehanetlerinden ve veciz sözlerinden söz edilir.
Tevârihi cedîdi mir’ati cihan: Bayburtlu Osman tarafından III. Murad döne

minde yazılmıştır. Eserin “Bayundur Han” bölümünde hikâyelerdeki bazı şahısla rın adları geçmektedir.

Şerefnâme: Şeref Han’ın 1597 yılında tamamladığı eserinin Farsça girişinde Dede Korkut hikâyelerinde adı geçen Bügdüz Emen’in Hazreti Peygamber’e elçi gönderilmesi anlatılmaktadır.

Edirneli Ruhi: Dede Korkut hikâyelerinin girişinde rastladığımız Kayı boyu ile ilgili cümlelerin benzerlerini Ruhi’nin eserinde de görmekteyiz: “Korkut Atadan nakl iderler ki dimiş imiş ki hanlık Oğuz han vasiyeti mucibince âhır Kayı Han ev ladına düşse gerekdür. Ta kıyâmete denlü ol nesilden olmasa gerekdür.”

Müneccimbaşı’da Arapça tarihinde yukarıdaki bilgileri tekrarlamıştır.

Şecerei Terâkime: Ebulgazi Bahadır Han tarafından 16591660 yıllarında yazı lan eserde Dede Korkut, Salur Kazan, Eyrek ve Seyrek’den söz edilmektedir.

Târihi Dost Sultan: Bu eserde Dede Korkut, “Mecusiler hakîmi ve rahipleri olan bakşıların peygamberi” olarak gösterilmiştir.

12.Soru

Halk hikâyelerinde mezarda gül bitmesi ne anlama gelir?

Âşıkların ölümden sonra kavuşacakları

Âşıkların dünyadaki simgeleri

Âşıkların huzurlu olduğu

Âşıkların arasına giren cadı

Âşıkların birbirine olan sevgisi

13.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Ercişli Emrah ile Selvi Han hika^yesinin doğuş yeri olarak görülmektedir?

Doğu Anadolu Bölgesi

İç Anadolu Bölgesi

Azerbaycan

Türkmenistan

Balkanlar

14.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Köroğlu’nun ideolojisini yansıtır?

İnsanları incitmeme

Çiftçiden baç alma

Bezirgânların mallarını koruma

Bezirgânların hamisi olma

Gariplere yardım etme

15.Soru

Şah İsmail hikayesinde Şah İsmail’in görmeyen gözlerinin tekrar görmeye başlamasını sağlayan nedir?

Kuş tüyü

Toprak

Kan

Kil

Elma

16.Soru

Anadolu sahası araştırıcıları bade içme motifini dört ana başlık altında değerlendirmişlerdir. Buna göre aşağıda yer alan seçeneklerden hangisi yanlıştır?

Hazırlık safhası

Rüya

Uyanış

Son deyiş

İlk deyiş

17.Soru

Aşağıdaki şıklardan hangisinde Köroğlu hikayesini Kahramanmaraş bölgesinde anlatan, anlatırken de en heyecanlı yerinde şapkasını çıkarıp para toplayan hikaye anlatıcısı doğru olarak verilmiştir?

Ökkeş Bilal

İshak Kemali

Aşık Şevki Halıcı

Aşık Murat Çobanoğlu

Nuh Osman

18.Soru

Aşağıdakilerden hangisi halk hikâyesinin barındırdığı diğer edebi türlerden biridir?

İlahi

Atasözü

Ninni

Şarkı

Sayışmaca

19.Soru

Masalların değişen değerlerinin kişi adları ve kişilerin nitelikleri olduğunu, değişmeyen yönlerinin ise kişilerin eylemleri ile işlevleri olduğunu saptayan masal araştırmacısı hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?

L. Raglan

İ. Başgöz

V. Propp