Halkla ilişkiler etiğini olumsuz yönde etkileyen söz konusu oluşumları şu şekilde sıralamak mümkündür (Bülbül, 2001, s.232-233). • Rüşvet ve Çıkar Sağlama: Halkla ilişkiler çalışanları mesleği icra ederken kaçınılmaz bir biçimde kulis yapma ve lobi oluşturma çalışmaları yürütmektedirler. Bu süreçte yetkililere veya ilgili kişilere çeşitli yöntemlerle çıkar sağlama, rüşvet ve benzeri etik dışı girişimler görülebilmektedir. Bu tarz olumsuzluklar temelde vicdani bir mesele olmakla birlikte aşağıda detaylı bir şekilde aktarılacak olan ‘halkla ilişkilerde etik kurallar veya standartlar’ oluşturularak önlenmeye çalışılmaktadır. • Kamu Yararını Gözetmedeki Çelişki: Halkla ilişkiler mesleğinin toplumla etkileşime dayanıyor olması onu kamusal bir faaliyet türü olarak görmeyi gerektirmektedir. Kamusal nitelikli faaliyetlerde göz önüne alınması gereken temel unsur kamu yararını gözetmek olduğundan kamuya karşı dürüst, açık, güvenilir olmak kaçınılmaz bir gereklilik hâline gelmektedir. Dahası kamusal faaliyet gösteren kurum ve kuruluşların içinde faaliyet gösterdikleri toplumsal yapıya zarar vermek şöyle dursun, ‘sosyal sorumluluk’ kapsamında katkı ve fayda sağlayacak uygulamalarda bulunmaları beklenmektedir. Örneğin insan sağlığına doğrudan zarar veren sigara, alkol, kolalı/asitli içecek vb. üreticisi olan çok uluslu şirketler faaliyetleriyle kamu yararını açıkça ihlal etmektedir. Gençler başta olmak üzere toplum sağlığı için apaçık risk üreten bu kuruluşların festivaller, konserler, sergiler, sanatsal faaliyetler, doğa sporları etkinlikleri vb. ile kamu yararı ve sosyal sorumluluk anlayışı adına çaba gösterdikleri iddiası son derece çelişkili ve gerçekleri örtmeye yöneliktir. Bu tür organizasyonların halkla ilişkiler faaliyetleri kapsamında yürütülmesi de bu mesleği sorgulanır bir hâle getirmektedir. 8. Ünite - Halkla İlişkiler Araştırmalarında Etik • Sır Saklama/Gerçekleri Gizleme: Halkla ilişkilerin kurumlar için tanıma ve tanıtma etkinlikleri yürüten bir faaliyet dalı olduğu dikkate alındığında özellikle kurumun topluma ve ilgili hedef kitlelere tanıtılması hususunda doğru ve eksiksiz bilgilerin dürüstçe iletilmesi beklenmektedir. Ancak uygulamada gerçeklerin belli bir kısmının iletilmesine rağmen toplumu doğrudan ilgilendiren birtakım bilgilerin özenle saklandığı görülebilmektedir. Örneğin bazı kuruluşlar faaliyetlerinin bir sonucu olarak çevreye, doğaya, insan sağlığına zararlı sonuçlara neden olabilmektedir. Gerek üretim aşamasında çalışanların maruz bırakıldığı yüksek risk, gerekse de insan ve doğa yaşamına yönelik tehditler bir şekilde kamuoyundan gizlenmekte, söz konusu faaliyetin olumlu görülebilecek kısımlarıysa abartılı bir biçimde gündemde tutulabilmektedir. • Yanlış Bilgilendirme: Eksik bilgilendirmenin de bir nevi gerçekleri gizleme anlamına geldiği göz önüne alındığında kamuoyunu yanlış şekilde bilgilendirmenin çok daha büyük bir etik problem olduğu ifade edilebilir. Kurum veya kuruluş adına halkı yanlış bir şekilde bilgilendirmek zaman zaman hukuki sonuçlar doğurabilse de bazı durumlarda yanıltılan hedef kitlenin mağduriyetini yasal yollarla telafi etmesi mümkün olamayabilmekte, en azından uzun, zahmetli ve masraflı süreçlere neden olabildiğinden tercih edilmeyebilmektedir. Böylesi durumlarda kurumların toplumla temas eden tarafı olan halkla ilişkiler faaliyetlerine şüpheli bir şekilde yaklaşılması sonucunu doğurabilmektedir.