Serbest Piyasa Ekonomisi Yaklaşımının Hâkim Olduğu Havacılık Sistemi

Bu tür bir havacılık sisteminde havayolu işletmeleri pazara koşulsuz girebilmekte, devletin kontrolü ve işletmecilikteki etkinliği en aza inmektedir. Hem özel, hem de kamu sektöründen finansman imkânı sağlanabilmesi, rekabet ortamının yaratılması, yolcuya en düşük maliyetle en iyi hizmetin verilmesi, pazarın yolcu memnuniyeti doğrultusunda geliştirilmesi sistemin en önemli artıları olarak ortaya çıkmaktadır. Havacılık sektöründe tamamen serbest piyasa ekonomisi yaklaşımının benimsendiği bir örnek olmamakla birlikte, günümüzde bu yaklaşıma yakın örneklerde aşağıdaki problemlerin ortaya çıktığı görülmüştür:

• Havayolu işletmeleri uzun süre aynı hatta uçmamakta, bu da sistemde doğal olarak belirsizlik ortamı oluşturmaktadır.

• Havayolu işletmelerinin çok kısa sürelerde kurulması ve kapanması, sistemde kısa vadede büyük değişimlerin yaşanmasına neden olmaktadır.

• Aşırı rekabetin söz konusu olduğu küçük işletmelerden çok, büyük havayolu işletmelerinin gelişimi yönünde bir eğilim görülmekte, küçük şirketler kendilerini acımasız bir rekabet ortamının içinde bulmaktadırlar.

• Çoğu havaalanı, havayolu işletmelerinin isteklerine boyun eğmek zorunda kalmakta, bölgenin havacılık ihtiyaçları doğrultusunda hizmet verememektedirler.

Yukarıda belirtilen sebeplerden dolayı serbest piyasa ekonomisi yaklaşımının egemen olduğu havacılık sistemlerinde, geleceğe dönük orta ve uzun vadeli planlama yapmak oldukça zordur. Sistemde ortaya çıkan hızlı değişimler, hazırlanan planın sık sık güncellenmesini gerektirir.