Hukuk Dili Ve Adli Yazışmalar Deneme Sınavı Sorusu #1164846

Aşağıdakilerden hangisi geçici hukuki korumaların özelliklerinden biri değildir?


Dilekçe ile talep edilir.
Nitelik itibariyle "dava" değildir.
Sadece Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nunda düzenlenmiştir.
Tam ispat aranmaz.
Mahkemeden talep edilir.

Yanıt Açıklaması: Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 389 ila 406. maddeleri arasında geçici hukuki korumalar düzenlenmiştir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda düzenlenen geçici hukuki koruma türlerinden başlıcaları, ihtiyati tedbir (HMK m. 389 vd.) ve delil tespitidir (m. 400 vd.). Hukuk Muhakemeleri Kanunu dışında da diğer kanunlarda geçici hukuki koruma tedbirleri düzenlenmiştir. Örneğin, İcra ve İas Kanunu’nun 257 ve devamı maddelerinde düzenlenen ihtiyati haciz de diğer kanunlarda düzenlenen geçici hukuki koruma türlerinden biridir. Bunun dışında örneğin, aile hukukunda da geçici hukuki korumalar ayrıca düzenlenmiştir. Geçici hukuki korumaların amacı, davacı nihai korumaya ulaşıncaya yani dava veya icra takibi sonuçlanıncaya kadar dava konusunu veya borçlunun mal varlığını mevcut hâliyle korumaktır. İhtiyati tedbire ilişkin düzenlemede de mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın do- ğacağından endişe edilmesi hâllerinde uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir denilerek bu amaç açıklanmıştır (HMK m. 389/1). Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda düzenlenen delil tespitinde ise amaç, ileride açılacak davada veya açılmış davada henüz incelenme sırası gelmemiş olan delilin mevcut durumuyla tespit edilerek sonradan kullanılabilmesini sağlamaktır. Bu sebeple delil tespiti istenebilmesi için hukuki yararın varlığı gerekir. Kanunda açıkça öngörülen hâller dışında, delilin hemen tespit edilmemesi hâlinde kaybolacağı yahut ileri sürülmesinin önemli ölçüde zorlaşacağı ihtimal dâhilinde bulunuyorsa hukuki yarar var sayılır (HMK m. 400/2). Taraardan her biri, görülmekte olan bir davada henüz inceleme sırası gelmemiş yahut ileride açacağı davada ileri süreceği bir vakıanın tespiti amacıyla keşif yapılması, bilirkişi incelemesi yaptırılması ya da tanık ifadelerinin alınması gibi işlemlerin yapılmasını talep edebilir (HMK m. 400/1). Geçici hukuki korumalar nitelik itibarıyla “dava” olmadığı için “talep” teriminin tercih edilmesi, dava açılmadan önceki taleplerdeki dilekçelerde de davacı ve davalı terimlerinin kullanılmaması gerekir. Bu sebeple örneğin, delil tespiti taleplerinde, “delil tespiti talep eden” ve “karşı taraf ” terimleri tercih edilebilir. İhtiyati tedbir taleplerinde ise örneğin “ihtiyati tedbir talep eden” ve “karşı taraf ” terimleri kullanılabilir. İhtiyati haciz talepleri için “ihtiyati haciz talep eden (alacaklı) ve “karşı taraf (borçlu)” terimleri uygun olabilir. Geçici hukuki korumaların özelliği ve davadan farkı, kural olarak geçici hukuki korumalarda tam ispatın aranmaması, yani hâkimin yaklaşık ispatla yetinmesi (örneğin ihtiyati tedbir için bkz. HMK m. 390/3) ve karşı taraf dinlenmeden de karar verilebilmesidir (örneğin ihtiyati tedbir için bkz. HMK m. 390/2). Geçici hukuki korumalar, dava veya icra takibinden önce talep edilebileceği gibi dava veya icra takibi sırasında da henüz karar kesinleşmeden veya takip sonuçlanmadan önce de talep edilebilir.
Yorumlar
  • 0 Yorum