Usule İlişkin Nihai Kararlar
Mahkeme, usule veya esasa ilişkin bir nihai kararla davayı sona erdirir (HMK m. 294/1). Aşağıda anlatacağımız mahkeme hükümlerine ilişkin hususlar, niteliğine aykırı düşmedikçe usule ilişkin nihai kararlar hakkında da uygulanır (HMK m. 294/6).
Usule ilişkin nihai kararlar, uyuşmazlığı esastan çözen kararlar değildir. Bu anlamda maddi hukuk kuralları sebebiyle değil, usul hukuku kuralları sebebiyle ilk derece mahkemesi hâkimi davadan elini çekmekte ve nihai kararını vermektedir. Usule ilişkin nihai kararlar için “hüküm” terimi kullanılmaz, “karar” terimi tercih edilir.
Usule ilişkin nihai kararlara örnek olarak, davanın açıldığı mahkemenin görevsiz olması sebebiyle verdiği görevsizlik kararı (HMK m. 20) veya yine mahkemenin yetkisiz olması sebebiyle verilen yetkisizlik kararı (HMK m. 20) verilebilir. Aynı şekilde dava şartlarının (HMK m. 114) mahkemece noksanlığının tespit edilmesi hâlinde davanın usulden reddine karar verilir (HMK m. 115/2).