Özümleme yeni bilgi veya deneyimi eski şemaların içine alma ve şemanın parçası haline getirme sü­recidir. Özümlemenin tamamlayıcı süreci olan düzenleme, özümle­me yoluyla içeri alınan yeni bilgilere göre şemanın değiştirilmesidir. Eğer yeni gözlemlerimiz, bilgileri­miz, deneyimlerimiz var olan şemalarımıza uymu­yorsa düzenlemeyi kullanırız. Şemalarımızı değiş­tiririz ki gözlemimize ya da deneyimimize uysun. Örneğin bir çocuk hayvanat bahçesinde ilk defa zebra gördüğünde onu ‘at’ şemasına sokar ve “Bak, at!” diyebilir (özümleme). Zebranın attan farklı özelliklerini fark ettikçe ‘çizgili at, pijamalı at’ vb. sözcükler kullanabilir. Sonunda deneyimleri ve bil­gisi arttıkça zebranın attan farklı bir hayvan olma­sının yanında farklı bir adı olduğunu da öğrenir ve ‘zebra’ sözcüğünü kullanmaya başlar (düzenleme).