Çevremizdeki varlıklar, Kur’an’ın belirttiği üzere, düşünen insanlar için bir
akıl yürütme kaynağı ve insanların ‘nereden geldik, nereye gidiyoruz?’ gibi
büyük varoluşsal ve metafiziksel sorularını cevaplamalarında ders alacakları
önemli rehberlerinden biridir. Ayet ilkesi her şeyden önce insanları, çevreyi
gözlemleyip üzerinde düşünmeye (taakkul) ve bu derin düşünceden değerli
ve doğru dersler çıkarmaya (tefekkür) çağırmaktadır. Kur’an’da insanı bu
tarz düşünmeye ve çevreye bu gözle bakmaya davet eden pek çok ayet vardır.
Bunlardan sadece biri şudur: “Göklerin ve yerin yaratılmasında, gece ile
gündüzün birbiri ardınca gelmesinde, insanlara yararlı şeylerle denizde
süzülen gemilerde, Allah’ın gökten indirip yeri ölümünden sonra dirilttiği
suda, her türlü canlıyı orada yaymasında, rüzgârları ve yerle gök arasında
emre amade duran bulutları döndürmesinde, düşünen kimseler için deliller
[ayetler] vardır.” (Bakara/2: 164. Krş. Al-i İmran/3: 190; Rum/30: 20-25, 46;
Şura/42: 29) “Kesin olarak inananlara, yeryüzünde ve kendi içinizde Allah’ın
varlığına nice deliller vardır; görmez misiniz?” (Zariyat/51: 20,21)