711 yılında büyük heyecan ve umutla başlayan, 756 yılında devlet teflekkülü ile daha da belirginleflen, X. yüzyılda dünyanın sayılı ülkelerinden biri olan Endülüs Emevî Devleti sona erdi. Her ne kadar 1492 yılına kadar Endülüs’teki Müslüman varlığı devam etse de bu eskisi gibi olmayacaktı.