Hz. Ömer zamanında Mescidin doğu tarafındaki avlusunun kuzey ucuna sohbet etmek isteyen, serbest konuşmak ve şiir okumak isteyenler için bir mekan yaptırdı. Bu mekana Butayha adı verilmişti.

Hz. Peygamber Bedir Savaşı’na giderken Osman’ı hasta olan kızının başlında Medine’de bıraktı. Zafer müjdesinin Medine’ye ulaştığı gün Rukıyye öldü. Hz. Peygamber, Bedir’e katılanlardan sayarak ganimetten hisse verdiği Hz. Osman’ı daha sonra diğer kızı Ümmü Külsûm ile evlendirdi. 630 yılında onun da vefatı üzerine evlenecek başka kızı olsaydı onu da vereceğini söyleyerek damat olarak memnuniyetini dile getirdi. Onun en meşhur lakabı Hz. Peygamber’in iki kızıyla evlendiği için iki nur sahibi anlamında ‘zü’n-nûreyn’dir.

Muâviye, iç karışıklıklar dolayısıyla yaklaşık on yıldan beri durmuş olan fetih hareketlerini üç ayrı cephede yeniden başlattı. Hz. Ali ile mücadelesi sırasında vergi vermek zorunda kaldığı Bizans üzerine 662 yılından itibaren yeniden seferler düzenledi. 669’da karadan ve denizden İslâmî dönemdeki ilk İstanbul kuşatması gerçekleştirildi. Fedâle b. Ubeyd ve Süfyân b. Avf kumandasındaki birlikler Yezid b. Muâviye komutasında desteklenmekle birlikte başarı sağlanamadı. Müslümanlar çok sayıda şehit verdiler. Meşhur sahabe Ebû Eyyûb el-Ensârî bu kuşatma sırasında hastalanarak vefat etti. 670 yılında Kyzikos (Kapıdağ) yarımadası ele geçirildi ve buradan başlatılan akınlarla İstanbul dört yıl süreyle muhasara edildi (674-678). Ancak Bizans karşısında başarı sağlanamadı.

Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap E şıkkıdır.

Endülüs’ün fethi, 711; Hz. Ömer’in İskenderiye’yi fethi, 642; Endülüs Emevi Devleti’nin kuruluşu, 756; Kurtuba Ulu Camiinin inşasına başlanması, 786 ve Şakıya B. Abdülvahid İsyanı 769 yılındadır.

Süleyman b. Abdülmelik Medine’de doğmuştur.

Emevî Devleti’nin Çöküş Sebepleri

Emevî Devleti’nin çöküşünü hazırlayan ve yıkılmasına sebep olan nedenleri son dönem halifelerine, özellikle de II. Mervan’a bağlamak doğru değildir. Çünkü 661- 750 yılları arasında hüküm süren Emevî hanedanının uzun ömürlü olmaması, kuruluşundan itibaren ortaya çıkan gelişmelerle doğrudan ilişkilidir. Genel kabul gören ve Emevîlerin tenkit edildikleri hususlardan da olan sebepler şu şekilde maddeleştirilebilir:

1. Emevîler istişare temeline dayanan, ehliyeti esas alan, şûra ve biat esasları

etrafında kurumlaşan hilâfet sistemini değiştirdiler. Yerine kuvvete dayanan

ve babadan oğula veya aileden birine intikal eden saltanat uygulamasını getirdiler.

Böylece ıslâm’ın ön gördüğü devlet reisliği, Arap asil sınıfına dayanan

hükümdarlığa dönüşerek, evrensel ıslâm devleti gitgide etnik unsura

dayalı bir hâle geldi. Böylece resmen olmasa da, fiilen mutlak verasete dayalı

bir hükümdarlığa dönüşen Emevî hilâfetinin meşruiyeti tartışılan bir ko nu oldu. Emevîlere karşı oluşan fiiî, Zübeyrî ve Haricî muhalefet propagandaları

nı hilâfetlerinin meşru olmadığı iddiasına dayanarak yürüttüler. Emevî

Devleti’nin çöküşüyle sona eren meşruiyet fikrinin meyvelerini ise gizli propagandaları

nı çeyrek asır Hz. Ali evlâdı adına yürüten Abbasîler topladı.

2. Hilâfetin yapısında meydana gelen bu önemli değişiklik ıslâmiyet’le ortadan

kaldırılmaya çalışılan, Câhiliye dönemi alışkanlığı kabilecilik anlayışının yeniden

ortaya çıkardı. Kabilelerarasında ıslâm’dan önce görülen rekabet ve

savaşlar ıslâm’la birlikte büyük çapta ortadan kalkmıştı. Ancak fetihlerden

sonra siyasî ve iktisadî menfaatler eski düşmanlıkları yeniden körükledi. Askerî

teşkilâtın kabile temeli üzerine oturması, kabile asabiyetiyle hareket

eden halifelerin iktidar hırslarıyla karşılıklı ve dönüşümlü olarak kabileleri

kullanmaları, bazen iki veliahtin tayini toplumun Kuzeyli-Güneyli ya da Mudarî-

Yemenî diye bölünmesini beraberinde getirdi. Bunun sonucunda kuzey

ve güney Arapları hiç kesilmeyen rekabet ve mücadelelerini Emevî iktidarı

üzerinden yürütmeye başladılar. Özellikle Emevî iktidarının temel dayanağı

Yemenli kabilelerin son dönemlerde devletin aleyhine dönmesi yıkı-

lışı çabuklaştırdı. Emevî hilafetinin meşru olmadığı iddiasına dayanan muhalefet

hareketlerinin gelişerek isyana dönüşmesinde de kabilecilik anlayışı etkin

bir rol üstlendi.

3. Emevî Devleti’nin en karakteristik özelliği bir Arap devleti olmasıdır. Kuruluştan

itibaren bu özellik kendini hissettirmiş, ilerleyen yıllarda çok daha belirgin

bir şekilde katı bir ırkçılığa dönüşmüştür. Arapçılık taassubuyla, Müslüman

olsalar dahi Arap olmayan tebaa, Arapların faydalandığı birtakım haklardan

mahrum edildiler. Bu durum Arap olmayan unsurların Araplara bakış

açısını etkilemiş, zamanla da idareden nefret etmelerine sebep olmuştur. Bütün

bunlar mevalînin yönetim aleyhtarı bütün oluşumları desteklemesine ve

muhalefet hareketleri içerisinde yer almasına yol açmıştır. Haklarının verilmediğ

ini görerek yönetime muhalif güçleri desteklemeyi kendine prensip

edinen mevalînin en sonunda Abbasî davetine katılması, Emevîlerin yıkılması

nı amaçlayan bu hareketin sonuca ulaşmasına önemli katkı sağlamıştır.

4. Emevî yöneticilerinin Müslümanların hafızalarında derin izler bırakan ve

toplumu rahatsız eden bazı olayların içinde yer almış olmaları, halkın idareden

soğumasını beraberinde getirmiştir. Başta Ali Evlâdı olmak üzere muhalişeri

çok sert usullerle bastırmaları, Hz. Hüseyin’in şehit edilmesi, Medine’nin

işgal edilmesi, Kâbe kuşatmaları gibi Müslümanların maşeri vicdanında

derin yaralar açan ve ayrılıklara sebep olan olaylar toplumla devletin arası

nın kapanmayacak şekilde açılmasına sebep olmuş ve fikrî ihtilaşara zemin

teşkil etmiştir.

5. II. Velîd’in halifelikten hal`edilmesinde aile arasında ortaya çıkan iç mücadele Emevîler döneminde bir dönüm noktasıdır. Bu olayla, yıllardan beri Emevîlerin egemen olduğu ve iktidarlarının en büyük destekçisi Suriye ikiye

bölündü. Bunun üzerine II. Mervan Dımaşk’ın yerine Harran’ı hilâfet

merkezi yaptı.

Karışıklık dönemi başlangıcı 650 yılı sayılmıştır.

Bazı rivayetlere göre Abdullah b. Sebe, vesayet inancını gündeme getirerek Hz. Ali’nin, Hz. Peygamber’in vasisi olduğunu, dolayısıyla halifelik hakkının ondan Hz. Ali’ye geçtiğini iddia ediyordu. Buna göre halifeliği gasp eden Hz. Osman’ın uzaklaştırılıp yerine Hz. Ali’nin geçirilmesi gerekiyordu.

Hz. Osman, dört büyük halifenin üçüncüsüdür.

711 yılında büyük heyecan ve umutla başlayan, 756 yılında devlet teflekkülü ile daha da belirginleflen, X. yüzyılda dünyanın sayılı ülkelerinden biri olan Endülüs Emevî Devleti sona erdi. Her ne kadar 1492 yılına kadar Endülüs’teki Müslüman varlığı devam etse de bu eskisi gibi olmayacaktı.

Tuleytula’da Zünnuniler; Kurtuba’da Cehveriler; Malaga’da Hammudiler; Granada’da Zıriler hüküm sürmüştür. Abbadiler ise Sevilla ‘da hüküm sürmüşlerdir.

Hz. Peygamber’in fiziksel özelliklerini, özel hayatını ve ahlakını anlatan eserlere huy, tabiat, ahlak gibi anlamlara gelen şemâil denilir.

(A = Hz. Ali tarafından atanmıştır) (B = Mugîre b. Şu’be aracılığıyla)

(C = Muaviye tarafından)

Halife Abdülmelik zamanında teşebbüs edilen ve başarıya ulaştırılan önemli işlerden biri, ilk İslâmî sikkenin bastırılmasıdır.

Süleyman bin Abdülmelik’in babasının adı Abdülmelik bin Mervan’dır.

Abbasiler, 749 yılı sona ermeden Horasan’ın tamamını kontrol altına almış ve Küfe’yi ele geçirmişlerdi. Emevi ordusu, Büyük Zap suyunun sol sahilinde Abbasi ordusu ile karşılaştı. 16 Ocak 750’de başlayan savaş 25 Ocak Cumartesi sabahı Mervan’ın ağır yenilgisiyle sonuçlanmış, kendisi yukarı Mısır’ın Busir köyündeki çatışmada öldürülmüştür. Vasıt’ta direnen eski Irak valisi Ebu Halid İbn Hübeyre’nin de teslim olmasıyla Emevi Devleti tarihe karışmıştır.

Muâviye b. Ebû Süfyan’ın Hz. Ali ve Hz. Hasan’a karşı güç kullanarak halifeliğe gelmesi öteden beri İslâm toplumunda eleştirilen bir husus olmuştu. Muâviye’nin sağlığında oğlu Yezid’i veliaht tayin ederek hilâfetin saltanata dönüştürmesi de ciddi tepkilere sebep oldu. Muhaliflerin kuvvet kullanılarak susturulmaya çalışılması, kabile asabiyetine dayalı ırkçı politika izlenmesi, Ehl-i Beyt mensupları ve taraftarlarının baskı altında tutulması, hükümdarların takip ettiği şiddet politikası yüzünden Hucr b. Adiy, Hz. Hüseyin ve Abdullah b. Zübeyr gibi önemli şahsiyetlerin öldürülmesi, Harre Vakası, Kâbe’nin kuşatılıp tahrip edilmesi gibi olaylar İslâm toplumunun vicdanında derin yaralar açmış ve devletin ayakta kalış süresini azaltmıştır.

Doğru cevap E'dir. 

Elhamra sarayı Gırnata'da Nasriler döneminde I. Muhammed'in hükümdarlığı zamanında yapımına başlanmış ve sonraki Nasri hükümdarların saraya bazı kısımlar eklemeleriyle geniş bir kompleks haline gelmiştir. Doğru cevap D'dir.