Mu‘tezile, Bağdat ve Basra gibi eski medeniyet mensuplarının bulunduğu çok kültürlü bir ortamda zuhur etmiştir.

Mu‘tezilî alimler, daha çok yunan felsefesinin tesirinde kalmışlardır. Onlar ilme ve felsefeye meraklı, araştırmaya ve düşünmeye hevesli kültürlü kimselerdir.

Mu‘tezile, akılcıdır; akla büyük değer verir. Bundan dolayı bazıları tarafından “ İslam rasyonalistleri” olarak adlandırılmışlardır. Zira onlar akla aykırı gördükleri nassları hemen te’vîl etmekte ve akla uygun bir şekilde tefsir etmektedirler.

Mu‘tezile, hürriyetçidir; serbest düşünceye ve insanın irade özgürlüğüne büyük önem vermektedir. Kendi aralarında pek çok gruba ayrılmış olmaları bunun bir göstergesidir.

Mu‘tezilîler Kur’an çok sünnet ve diğer kitaplara yoğunlaşmışlardır. Kur’an’ın anlaşılması güç olacağı düşüncesiyle bir delil getirilecekse kabul görmüş tefsirlere yönelmenin doğru olacağını düşünmüşlerdir.