Maliyet Analizleri Deneme Sınavı Sorusu #999570

  1. Gerçek Parti ( Has Parti-Özel Maliyet) Yöntemi
  2. İlk-Giren-İlk-Çıkar (First-In-First-Out=FIFO) Yöntemi
  3. Son-Giren-Son-Çıkar ( Last-In-First-Out= LIFO) Yöntemi
  4. Ortalama Maliyet Yöntemleri
  5. Piyasa Fiyatı (Yenileme Maliyeti) Yöntemi
  6. Piyasa Fiyatı veya Alış Maliyetinden Düşük Olanı İle Değerleme Yöntemi
  7. Standart Maliyet Yöntemi

Yukarıdakilerden hangileri stok değerleme yöntemleridir?


I ve II

I, III, IV ve V

II, IV, V ve VI

I, III, IV, V ve VI

I, II, III, IV, V ve VI


Yanıt Açıklaması:

Stok değerleme yöntemleri şunlardır:

  • Gerçek Parti ( Has Parti-Özel Maliyet) Yöntemi: Teorik olarak, üretim ve satın alma maliyetlerinin doğrudan ilişkisi olan ilgili mamullere veya hizmetlere aktarılması gerekir. Gerçek parti maliyet yönteminde, ilk madde/malzemeler satın alınırken maliyetleri belirlenir. Satın alınan ilk madde/malzemelerin her partisi (grubu) kendilerine özel birim maliyetleriyle ayrı ayrı depolanır. Böylece işletmenin ambarında farklı birim maliyetli ilk madde/malzeme partileri oluşur. Gerçek parti maliyet yönteminde üretime gönderilen ilk madde/malzemeler hangi partiden ise, o partinin birim maliyeti kullanılarak, üretime gönderilen ilk madde/malzemenin maliyeti belirlenir. Bir başka ifade ile, üretimde kullanılan ilk madde/malzeme hangi partiden alınmış ise, o partinin maliyeti, ilk madde/ malzeme maliyeti olarak üretime yüklenmektedir. Dönemin sonunda ambardaki ilk madde/malzemeler hangi partiden kalmış ise, o partinin maliyeti ile değerlendirilerek, dönem sonu stoklarının değeri belirlenir.

 

  • İlk-Giren-İlk-Çıkar (First-In-First-Out=FIFO) Yöntemi: İlk-Giren-İlk-Çıkar stok değerleme yönteminde her parti ilk madde/malzemenin giriş s ıraları, bunların miktarları ve kendi birim fiyatları ayrı olarak izlenir. İlk-Giren-İlk-Çıkar yönteminde ilk madde/malzemeler, satın alma tarihi sırasına göre ve kendi parti fiyatlarıyla üretime gönderilir. Bu yöntemde, ambara ilk gelen veya ambarda ilk var olan ilk madde/malzeme, üretime öncelikle gönderilir. Eğer dönemin başında işletmenin ambarında herhangi bir ilk madde/malzeme varsa, hepsinden önce, dönem başındaki bu ilk madde/malzemeler üretime gönderilmelidir. Üretim bölümlerinin isteklerine partiler temelinde cevap verildiğinden, her partinin ambardan çıkışı da kendi birim fiyatıyla olmaktadır.
  • Son-Giren-Son-Çıkar ( Last-In-First-Out= LIFO) Yöntemi: Son-Giren-İlk-Çıkar yönteminde, üretime gönderilen ilk madde/malzemeler, ambara en son gelen (satın alınan) ilk madde/malzemelerdir. Bir başka ifade ile, Son-Giren-İlk-Çıkar yöntemi, İlk-Giren-İlk-Çıkar yönteminin tam tersine işlemektedir. Her parti ilk madde/malzemenin giriş s ırası, miktarı ve birim maliyeti, yöntemin işleyişinde önem kazanır. Son-Giren-İlk-Çıkar yönteminde de, her parti (grup) ilk madde/malzeme kendi alış birim maliyetiyle (fiyatıyla) ambarda izlenir. Üretime gönderilen ve üretimde tüketildiği kabul edilen ilk madde/malzemelerin maliyeti, son olarak ambara giren ilk madde/malzeme partisinin birim maliyetinden yararlanarak belirlenir. Eğer ambara en son gelen bu partideki miktar, üretimden istenilen ilk madde/malzeme miktarını karşılamakta yeterli değilse, aradaki miktar farkı bir önceki ilk madde/malzeme partisinden karşılanır ve her partinin kendi birim maliyetiyle (fiyatıyla) üretime gönderilmesi ilkesi, bu parti gönderilirken de kullanılır.
  • Ortalama Maliyet Yöntemleri: İşletmelerde ambardan üretime gönderilen ilk madde/malzemelerin, satın alınan hangi partiden gönderildiğini izlemek kimi zaman mümkün olmamaktadır. Üretime gönderilen ilk madde/malzemenin hangi partinin miktarından olduğunu belirlemek mümkün olsa bile, bu partilerin birim maliyetini izlemek zor olmaktadır. Bu durumda ortalama maliyet yöntemleri bu soruna cevap olarak geliştirilmiştir. Ortalama maliyet yöntemlerinde, üretimde kullanılabilecek ve ambarda bulunan ilk madde/malzemeler dikkate alınarak ortalama birim maliyet (fiyat) bulunur. Bu ortalama birim maliyet (fiyat) , hem ilk madde/malzemeler üretime gönderilirken kullanılan birim maliyet (fiyat) olmakta hem de ambarda kalan ilk madde/malzemelerin birim maliyeti (fiyatı) olmaktadır.
    • Ağırlıklı (Tartılı) Ortalama Maliyet Yöntemi: Ağırlıklı (Tartılı) Ortalama Maliyet yönteminde, farklı birim maliyetleri (fiyatları) ile ambara girişi yapılan ilk madde/malzemelerin üretime düzensiz bir sıra izlenerek gönderildiği kabul edilir. Ağırlıklı (tartılı) ortalama birim maliyet; bir dönem içinde üretimde kullanılabilecek tüm ilk madde/malzemelerin tutarlarının toplamının, bu dönem içindeki tüm ilk madde/malzemelerin toplam miktarına bölünmesi yoluyla bulunur.
    • Hareketli Ortalama Maliyet Yöntemi: Hareketli ortalama maliyet yönteminde; ortalama birim maliyet, her ilk madde/malzeme satın alımından sonra tekrar hesaplanır. Bu ortalama birim maliyet bu satın almadan sonraki tüm ambar işlemlerinde, yeni bir ilk madde/malzeme satın alınıncaya kadar kullanılır.
  • Piyasa Fiyatı (Yenileme Maliyeti) Yöntemi: Stok değerleme yöntemlerinden, mamul maliyetlerine giren ilk madde/malzemelerin maliyetini, mümkün olduğunca piyasadaki (pazardaki) fiyatlara uygun halde tutması beklenir. İşte, piyasa fiyatına ( yenileme maliyetine) göre değerlemede, işletmenin ilk madde/ malzeme satın aldığı pazarlardaki cari (geçerli, yürürlükte olan) fiyatlar esas alınır. Bu yöntemde, üretimde kullanılan ve ambarda kalan ilk madde/malzemenin birim maliyeti olarak, geçmişteki maliyetler yerine, üretimde kullanılmak üzere son olarak satın alınan ilk madde/malzemelerin yeni satın alma fiyatı dikkate alınır.
  • Piyasa Fiyatı veya Alış Maliyetinden Düşük Olanı İle Değerleme Yöntemi: Bu yöntem, muhafazakârlık kavramından yararlanılarak geliştirilmiştir. Bu kavrama göre; birbirinden çok farklı iki tutar ile karşılaştıklarında, daha düşük bir varlık değerini ve/veya daha az kârla sonuçlanacak tutarı seçmelidir. Böylece, işletme varlıklarının değişik etkenlere karşı korunduğu düşünülür.
  • Standart Maliyet Yöntemi: İlk madde/malzeme birim maliyetinin (fiyatının), üretim gerçekleştirilmeden önce, piyasa fiyatları da göz önünde bulundurularak, çeşitli bilimsel çalışmalarla belirlenmiş haline, “standart ilk madde/malzeme maliyeti” denir. Bir başka ifade ile, bu yöntemde kullanılacak maliyetler, üretim süreci ve hesap dönemi öncesinde, çeşitli çalışmalar temel alınarak belirlenmiş, dönemin içinde “olması gereken” maliyetlerdir. Bu yöntemde, üretime gönderilen ve ambarda kalan ilk madde/malzemelerin her biri için önceden belirlenmiş bir tek fiyat (maliyet) belirlenir. Bu da standart maliyettir. Bu yöntem üretime gönderilen ve ambarlarda kalan ilk madde/malzemelerin maliyetini belirlemek açısından, basit bir yöntemdir. Vergi Usul Kanunu, standart maliyet yönteminin, imalat maliyetlerinin doğrudan doğruya belirlenmesinde kullanılmasını engellemektedir. Bu nedenle, standart maliyet yönteminin stok değerleme yöntemi olarak kullanımı sırasında, fiili (gerçekleşen) maliyetler ile standart maliyetler karşılaştırılarak ortaya çıkan farklar belirlenmelidir. Belirlenen bu farklar, üretime gönderilen ve ambarda kalan ilk madde/malzemelerin maliyeti arasında dağıtılır. Böylece, standart maliyetlerin fiili maliyetlere dönüştürülmesi gerçekleştirilmiş olur ve standart maliyetlerin de stok değerleme yöntemi olarak kullanılmasında kanuni engel de ortadan kaldırılmış olur.

Bu açıklamalardan da anlaşıldığı gibi seçeneklerde verilen yöntemlerin tümü stok değerleme yöntemleridir, dolayısıyla doğru cevap E’dir.

Yorumlar
  • 0 Yorum