Mantığın Gelişimi Deneme Sınavı Sorusu #753931

  1. Aristoteles filozoftur.
  2. Tüm insanlar öğrencidir.
  3. Her insan filozof değildir.
  4. Her öğretmen öğrencidir.
  5. Bazı kavramlar tümeldir.

Yukarıda verilen önermelerden hangilerinde sinkategorematik terim vardır?


I ve II

II ve III

I, II, III ve IV

I, III, IV ve V

II, III, IV ve V


Yanıt Açıklaması:

Ortaçağ batı mantıkçılarının önemli bir katkısı kategoremata-sinkategoremata ayrımını yapmalarıdır. Genel bir ifade ile önermelerde özne ve yüklem konumunda geçen terimler kategorematik terimler, önermeyi oluşturan diğer terimler ise sinkategorematik terimlerdir. Kategoremata-sinkategoremata ayrımı gönderme kuramı ile ilgili olduğu kadar mantıksal sonuç (consequentia) konusu ile de ilgilidir. Daha açık bir ifadeyle kategoremata-sinkategoremata ayrımı hem anlambilgisi (semantik) açısından gönderme kuramı içinde hem de sözdizimi (sentaks) açısından consequentia kuramı içinde yapılabilir. Ayrıca sinkategoremata mantık problemleri (sophismata) konusu ile de yakın ilgilidir. Kısaca ifade edersek kategorematik sözcükler tek başına bir imlemi olan, sinkategorematik sözcükler ise ancak başka sözcüklerin imlemini etkileyen sözcüklerdir. Bu kısa tanıma göre sinkategorematik sayılan sözcüklerin bazıları bir önerme içinde geçtikleri zaman bu önermenin doğruluk/yanlışlığını ve bu önermenin diğer önermelerle çıkarım ilişkilerini etkilemedikleri için mantığın konusu olmazlar.

‘Her’, ‘ise’ gibi diğer sinkategorematik terimler ise, bir önerme içinde geçtikleri zaman bu önermenin doğruluk/yanlışlığını ve bu önermenin diğer önermelerle çıkarım ilişkilerini etkiledikleri için mantığın konusudur. Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi “Tüm insanlar öğrencidir.”, “Her insan filozof değildir.” , “Her öğretmen öğrencidir.” ve “Bazı kavramlar tümeldir.” önermelerinde sinkategorimatik terim vardır. Dolayısıyla doğru cevap E’dir.

Yorumlar
  • 0 Yorum